dəri xəstəlikləri - qoturluq - deri xesteliklerinin emele gelme sebebleri
Dərinin parazit xəstəlikləri başlıca olaraq qoturluq gənəsi tərəfindən (qoturluq xəstəliyi) və bitlərlə (bitlilik) törədilir. Yoluxucu xəstəliklərdir. Yoluxma bilavasitə xəstə ilə təmasa olduqda, habelə onun yataqda camaşırından və paltarından istifadə etdikdə keçir. Parazit xəstəlikləri baş verməsinə natəmizlik, sanitariya-gigiyena qaydalarının pozulması, adamların sıx toplanması (vağzal, körpü və b. yerlərdə), ayrı-ayrı şəxslərin mədəni səviyyəsinin alçaqlığı və sanitariya-maarifi işlərinin zəif quruluşu səbəb olur.
Qoturluq — bədənə qoturluq gənəsinin dişisi düşdükdə baş verir (gənənin erkək dişini mayaladıqdan sonra məhv olur). Dişi gənə dərini sancmaqla dəridə onun səthinə paralel («tunel» — qoturluq yolu açır. Bunun əsas subyektiv əlaməti əksəriyyətlə gecə vaxtı bərk geyişmədir. Dəri səthində qeyd olunan obyektiv əlamətləri dəri üzərində yayılmış düyünlü-qovuqcuqlu səpgilərdir. Bunlar (gənənin hərəkət yolu boyunca) qaşınma xətti üzrə yerləşir.
Müalicə. Qoturluğun müalicəsi üçün kükürd məlhəmindən istifadə edilir. Bu məlhəmi 4-6 gün ərzində gündə 1 — 2 dəfə bədənə sürtürlər. Bütün müalicə günləri alt paltar və yataq camaşırı dəyişilmir və yuyunmaya icazə verilmir. Göstərilən müddət keçdikdən sonra xəstə isti su və sabunla yuyunur və onun alt paltarı, yataq camaşırı dəyişilir (bunlar dezinfeksiyaedici məhlulla dərmanlanmalı və ya suda qaynadılaraq təmizlənməlidir).
Demyanoviçin metodu6 %-li natrium-tiosulfat və 6 %-li hidrogen-xlorid turşusu tətbiq edilməsinə əsaslanır. Natrium-tiosulfat boşqaba və kasaya tökür və buradan fırça ilə götürüb 10 dəqiqə ərzində bədənin bütün zədələnmiş sahələrinlə sürtürlər. Bundan sonra 5 dəqiqə fasilə verərək yenidən dərmanı sürtürlər.Dərman sürtülmüş yerlər quruduqdan sonra 6 %-li hidrogen-xlorid turşusunu sürtməyə başlayırlar. Müalicə başa çatdırıldıqdan sonra xəstə təmiz paltar geyir, bir sutka keçdikdən sonra yuyunur, sonra isə yenə həmin proseduru təkrarlayır.