Türk Destan ve Efsanelerinde Kadın

Son güncelleme: 13.04.2012 23:27
  • destan ve efsaneler nasıl oluşmuştur - göçebe toplumlarda kadın - kadın efsanerinin özellikleriDestan ve efsaneler, milletlerin tarih sahnesinde çok kere kavimler halinde yaşadıkları ilkel devirlerinde teşekkül etmiş, olağanüstü karakter olay ve motiflerle örülmüş türlerdir. Göçebeliğin ağır şartları, tabiatla ve düşman kavimlerle mücadele halinde yüzyıllarca ordu-millet halinde yaşayan milletimizin bu dönemde vücuda getirdiği destan ve efsanelerde günlük hayatta tesadüf edilen vasat kadın ve erkek tiplerinden söz edilmektedir.

    Bununla beraber toplumun kadma bakışı, kabul gören kadın tipleri, erkeğin kadına bakışı ve kadının aile içindeki fonksiyonu elimizde bulunan metinlere dayalı olarak bir ölçüde tesedilebilir.islâmiyet'ten önceki atlı göçebe medeniyeti döneminde teşekkül eden destan ve efsanelerde kadın bu devrin ideal erkek tipi olan Alp tipine benzer.

    Kadm da erkek gibi ata biner, ok atar, kılıç kullanır ve gerektiğinde düşmanla kahramanca savaşır. Bu eserlerde kadın yerleşik medeniyet dönemlerinde teşekkül eden edebiyatlarda olduğu gibi haz ve âşk konusu değildir. Göçebe hayatı içinde insanlar sürekli hareket halinde yaşarlar. Göçebe hayatında, yerleşik hayattaki gibi emin ve statik boş zaman yoktur.

    Bu dinamik hayat şekli kadınla erkeğin davranışlarında ve düşünce tarzlarında benzerlik ve müştereklik meydana getirmiştir. Göçebe topluluğunda insan için en büyük değer kahramanlıktır. Kahramanlık, vücut kuvvetine bağlı muhariplikle ortaya çıkar.

    Göçebe hayatı süren bu topluluklarda erkek ve kadm kendilerine eş seçerken birbirlerinde önce kahramanlık vasfı ararlar. Çünkü atlı göçebe medeniyetinde yaşamak, güçlü ve dayanıklı olanların hakkıdır. Destan ve efsanelerimizde bazı istisnaların dışında kadın ile erkek birbirinin tamamlayıcısı ve desteği olarak aile birliği içinde ahenkli bir beraberlik içinde görünmektedirler.

    Türk destan ve efsanelerinde muhayyel aşk vakaları yoktur. Muhabbet ve saygıya dayalı evlilik birliği içinde kadın ve erkeğin yaşanılan hayat şartlarının doğurduğu güçlüklerle mücadelelerinin hikayesi sözkonusudur.

    alıntı
#13.04.2012 23:27 0 0 0