Zonguldak'ın Kurtuluş Tarihi ve Günün Anlamı
Son güncelleme: 30.11.2012 17:49
-
21 haziran zonguldağın kurtuluşu - zonguldakta ilk gazete - uzun mehmet kömür bayramı - zonguldağın kurtuluşu ne zaman
Ankara Hükümeti tarafından, Zonguldak'a, istihbarat subayı ve müdürü olarak atanan Karauğuz'un aklından, asıl tutkusu olan gazetecilik hiç bir zaman çıkmamıştı. O günlerde hızlı bir gelişim gösteren Zonguldak'da henüz bir gazete bile yoktu. Zonguldak'da bir "ilk"e imza atma, yepyeni bir gazete çıkarma hevesi ve heyecanı tüm benliğini kaplamıştı. İstihbarat işlerini de yürütmekte oluşu, habercilik açısından ona bir avantaj sağlayacaktı. Büyük çabalarla ve dayısı Maksut Çivi’nin katkılarıyla, Zonguldak'ın ilk matbaasını, "Zonguldak Karaelmas Yazım ve Basımevi" adıyla, dayısının 69 no.lu "Boyacıoğlu" maden ocağında kurdu. Cumhuriyet'in ilânından yedi ay önce, 23 Mart 1923 tarihinde, "Zonguldak" gazetesinin ilk sayısı bu basımevinde basıldı.
“Zonguldak” gazetesinin 9 Rebiyüevvel 1342 (1926) tarihli 60. sayısı (Sağ baştaki Tâhir Karauğuz).
Zonguldak'ın ilk gazetesi olarak Türk Basın Tarihi'nde yerini alan bu gazetenin yaşamı 1923-1953 yılları arasında tam 30 yıl sürmüştür.
Yayınlandığı sürece Zonguldak kömür havzasının bir organı olma özelliğini sürdüren gazetede, daha ilk sayısından itibaren, Zonguldak Kaymakamı Ahmet Cevdet Bey'in, kömür havzamızın gelişimi ile ilgili yazıları sürekli olarak yayınlanmaya başladı. Bu yazılara, kömür havzamızın ilk tarih kitabı da denilebilir.
Diğer taraftan, gazetenin şiir ve sanat sayfalarında, Zonguldak halkına kültürel bir ortam sunulmaya çalışılıyordu. Orhan Şaik (Gökyay) ve Behçet Kemal (Çağlar)'ın ilk şiirleri “Zonguldak”gazetesinde yayınlandı. "Zonguldak" gazetesi, uzun yıllar, Zonguldak'ın ilk ve tek gazetesi olma özelliğini sürdürdü. Sonraki yıllarda, Zonguldak basını ve matbaacılığını oluşturan bir çok değer,"Zonguldak" gazetesi bünyesinden yetişmiştir.
Solda: "Zonguldak" gazetesinin ilk yayınlandığı matbaa önünde, Karauğuz çalışanları ile.
Sağda: “Zonguldak” gazetesi yazarları, matbaa işçileri ile birlikte. Önde, soldan ikinci: Tâhir Karauğuz; üçüncü: Ahmet Naim Çıladır, dördüncü: Mehmet Çivi.
Sağda: Gazetenin 20 Nisan 1930 tarihli 261. sayısı.
Solda: Karauğuz’un, bugünkü Tâhir Karauğuz Sokağı üzerinde, 1936 yılında yaptırdığı Zonguldak Karaelmas Yazım - Basımevi.
Sağda: Behçet Kemal Çağlar ve Karauğuz (1930).
[h=1]UZUN MEHMET KÖMÜR BAYRAMI
O yıllarda, yurt dışında eğitim görüp, Zonguldak Maden İşletmesi'nde çalışmaya gelen mühendisler arasında, yabancıların "Sainte Barbe" yortusunu, Zonguldak'da "Madencilik Günü" olarak kutlama eğilimi belirmişti. Karauğuz ise, Türk'e has bir günün olmasından yanaydı. O zamanki İşletme Müdürü Hüseyin Fehmi İmer ve yazar Ahmet Naim Çıladır'ın katılımları ile üçlü bir komite oluşturuldu. Bu komite, Zonguldak Kaymakamı Ahmet Cevdet Bey'in Bolu Mutasarrıflığı'na gönderdiği raporları inceledi. Bu inceleme sonunda, Türkiye'de kömürün ilk olarak 1829 yılında,Ereğli'nin Kestaneci köyünde, "Uzun Mehmet" tarafından bulunduğu ve 8 Kasım gününün, Zonguldak'da "Kömür Bayramı" olarak kutlanacağı, valilik tarafından açıklandı.
Kömür Bayramı, Zonguldak'da ilk olarak 1932 yılında kutlandı ve bu kutlamalar uzun yıllar devam etti. Uzun Mehmet belki de simgesel bir tesbitti; ancak, yabancıların dinsel bir yortu gününü,"Madencilik Günü" olarak kabûllenmekten herhâlde çok daha anlamlı idi.
Karauğuz, Hüseyin Fehmi İmer ve Ahmet Nâim Çıladır (1930)
[h=1]ZONGULDAK'IN KURTULUŞ GÜNÜ
Karauğuz'un Zonguldak'a geldiği ilk günlerde, şehir, Fransız işgâli altındaydı. Fransızlar, her ne kadar idâri işlere karışmıyor, halka şiddet göstermiyorlarsa da, madendeki yabancıların çıkarlarını korumak için oradaydılar. Kömür ocaklarının ve önemli gördükleri yerlerin çevreleri tel örgülerle çevrilmişti. Kömür İşletmesi, Fransız askeri gücünün kontrolu altındaydı. Ereğli’de halkla Fransızlar arasında çatışmalar olduğu biliniyordu; Zonguldak'da da benzer olaylar olabilirdi. Ancak, ciddî bir olay olmamış ve 18 Nisan 1920 tarihinde Zonguldak'a ayak basan Fransızlar, 21 Haziran 1921tarihinde şehri terk etmişlerdi.
Karauğuz, Zonguldak Halkevi Başkanı bulunduğu sırada, Halkevleri Müfettişliği görevini yürüten, yakın arkadaşı Behçet Kemal Çağlar ile birlikte bir önerge hazırlayarak, 21 Haziran’ın,Zonguldak'ın Kurtuluş Günü olarak kutlanması dileğinde bulundu. Önerge kabul edildi. Zonguldak'ın Kurtuluş Günü, Zonguldak Halkevi tarafından 1936 yılında düzenlenen şölenlerle ilk kez kutlandı. Tâkip eden yıllarda da kutlama törenleri sürdürüldü.
Yıllar sonra düzenlenmeye başlanan Zonguldak Festivali’nin, 21 Haziran 'a rastlatılmış olması, bu tarihî günün anlamını daha da arttırmaktadır.
- Zonguldak'ın Kurtuluş Tarihi ve Günün Anlamı Konusuna Benzer Konular
- Hz. Adem´den - Hz. Muhammede Peygamberlerin Tarihi 15.03.2004
- sevdiginizi hangi dilden söylersiniz,sonucta hepsi ayni anlami tasiyo 20.04.2004
- Tarihi el yazma eserlerden secmeler 05.07.2004
- Trabzonda Kültürün Tarihi Gelişimi 27.10.2008
- Günün Aydın Olsun Efsunsuz Tümce 16.01.2009