Çarkıfelek - Saat Çiçeği
Son güncelleme: 16.06.2013 12:40
-
passifloraceae - meyveleri yenilebilir bitkiler - sakinleştirici özelliği bulunan bitkiler - çarkıfelek çiçeği - çiçek resimleri
Çarkıfelek (Passiflora), çarkıfelekgiller (Passifloraceae) familyasından 500 kadar türden oluşan asma ya da sarmaşık tipte bitki cinsi.
At arabası (ya da değirmen) çarkını andıran çiçeklerinden dolayı Türkçede "çarkıfelek" (feleğin çarkı) adını almıştır. Farsçada ise saate benzerliğinden dolayı "saat" (ساعت
adı kullanılır.
Bazı türleri yenebilir meyveleri için tropikal bölgelerde ziraati yapılırken, bazıları da çiçeklerinden dolayı bahçe ve kameriye örtü bitkisi olarak kullanılır.
Besin olarak tüketimi
Yenebilir meyveleri olan türleri içinde çarkıfelek (P. edulis 'in meyvesi) başta olmak üzere P. ligularis, P. incarnata, P. quadrangularis, P. foetida, P.caerulea, P. tripartita var. mollissima P. tarminiana, P.laurifolia ve P. maliformis sayılabilir.
Meyvelerinin herhangi bir zararlı etkisi bulunmamakla birlikte, yenebilen meyvelere sahip bütün Passiflora türleri için günde 2 taneden fazla meyvelerinden yenmesi tavsiye edilmemektedir. Zira çok aşırı tüketimi uyku, halsizlik gibi sorunlara neden olabilmektedir. Bununla birlikte meyvelerinin tamamen olgunlaştıktan sonra yenilip toplanması tavsiye edilir; zira bitkinin yapraklarında bulunan siyanid glukosid maddesi meyvelerinde de bulunmaktadır. Ancak bu oran yapraklarındakinden düşüktür ve olgunlaşmış veya dalından düşmüş meyvelerde en düşük ve zararsız düzeydedir.
Bitkinin yaprakları stres ve endişeyi azaltıcı olduğu düşünülen çay yapımında kullanılsa da, yapraklarında bulunan siyanid glukosit maddesinin toksik ve zararlı etkisi sebebiyle az tüketilmesi gerekmektedir. Ayrıca hamile olanlarda,bebek emzirenlerde, 6 aydan küçük çocuklarda bu konuda çok fazla bir araştırma yapılmadığı için, etkileri bilinmediği için, yapraklarının hiç kullanılmaması meyvelerinin ise bu guruplar için mümkün olduğunca az tüketilmesi tavsiye edilir. Bunun dışında özellikle yapraklarının alkollü içecekler ve reçeteli sedatiflerle (sinirleri yatıştıran ilaçlarla) birlikte doktora danışmadan kullanılması tavsiye edilmez. Zira bitkinin bu ilaçlarla etkileşime geçip etkisini arttırıcı özelliği bulunmaktadır. Ayrıca bitkinin valeria ve kava bitkileri ile birlikte yapraklarının kullanılması halinde bu bitkilerin etkisini arttıracağı ve buna göre kullanılması gereği unutulmamalıdır.
Ayrıca passiflora capsularis gibi bazı türlerin meyvesi yenilmemekle bu konuda gözönünde tutulmalıdır.
Üretimi
Tohumdan veya çelikten çoğaltılması yapılır. Asma sülüğü gibi helezonik tutmaçlarla tutunarak hızlı büyür. Çoğu sıcak iklim bitkisidir. P. incarnata türü soğuğa en dayanıklı türlerden biri olarak kabul edilir.
Ekolojik Özellikleri
Sarmaşık balözü bezleri yardımıyla karıncaları kendine çekerek savunma saglar.
[TH="bgcolor: #ACE1AF"]APG III sistemi
Alem:
Plantae (Bitkiler)
Bölüm:
Magnoliophyta
(Kapalı tohumlular)
Sınıf:
Magnoliopsida
(İki çenekliler)
Takım:
Malpighiales
Familya:
Passifloraceae
(Çarkıfelekgillergiller)
Cins:
Passiflora
L.
Çarkıfelek türleri listesi
Passiflora actinia
Passiflora adenopoda
Passiflora affinis
Passiflora alata
Passiflora amalocarpa
Passiflora amethystina
Passiflora anadenia
Passiflora antioquiensis
Passiflora aurantia
Passiflora ×belotii
Passiflora berteriana
Passiflora bicornis
Passiflora biflora
Passiflora bilobata
Passiflora bryonioides
Passiflora caerulea
Passiflora caeruleo-racemosa
Passiflora capsularis
Passiflora ciliata
Passiflora cincinnata
Passiflora coccinea
Passiflora ×colvillii
Passiflora edulis
Passiflora filipes
Passiflora foetida
Passiflora gracilis
Passiflora helleri
Passiflora herbertiana
Passiflora holosericea
Passiflora incarnata
Passiflora karwinskii
Passiflora laurifolia
Passiflora ligularis
Passiflora lutea
Passiflora maliformis
Passiflora manicata
Passiflora mexicana
Passiflora mixta
Passiflora morifolia
Passiflora mucronata
Passiflora multiflora
Passiflora murucuja
Passiflora pallens
Passiflora quadrangularis
Passiflora racemosa
Passiflora rubra
Passiflora serratifolia
Passiflora serrato-digitata
Passiflora serratodigitata
Passiflora sexflora
Passiflora suberosa
Passiflora subpeltata
Passiflora tarminiana
Passiflora tenuifila
Passiflora tenuiloba
Passiflora tripartita
Passiflora tripartita var. mollissima
Passiflora tuberosa
Passiflora tulae
Passiflora vitifolia
Passiflora yucatanensis
Çarkıfelekgiller ( Saat Çiçeği ) Meyve Galerisi
Passiflora edulis
Passiflora caerulea
Passiflora quadrangularis
Passiflora maliformis
Vikipedi
- Çarkıfelek - Saat Çiçeği Konusuna Benzer Konular
- Gec kalan saat 07.03.2004
- Küpe Çiçeği 19.01.2009
- Kaktüs Çiçeği 21.03.2009
- Güllerin Agladigi Saat 02.07.2004
- KIR ÇİÇEĞİNİN ÖLÜMÜ 11.07.2004
- Plastik Gıda Ambalajı 16.06.2013 12:40