UZAY COĞRAFYASI
Son güncelleme: 29.07.2007 12:54
-
Dünya ve Evren
Dünyamız Samanyolu Galaksisi'ndeki yıldız sistemlerinden güneş sisteminde yer alır.
Bütün gezegenler elips şeklinde bir yörüngede hareket ederler.
ONUNCU GEZEGENİMİZ "SEDNA"
16 Mart 2004 Adını Eskimo kültüründe okyanus tanrıçası Sednadan alan göktaşı, 10 bin 500 Dünya yılı ile Güneş Sistemnin en uzun yörüngesine sahip.
Gezegenin keşfi ile astronomlar arasında yeni bir tartışma başladı. Sednanın bir gezegen olup olmadığı üzerine kafa yürüten bilim adamları, bu şekilde gezegen kavramını ve Güneş Sisteminin de yapısal özelliklerini gözden geçiriyorlar.
Güneş Sisteminin 10. Gezegeni 'Buz ve Kaya Krallığı' mı?
Kısa adı NASA olan Amerikan Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi tarafından fırlatılan Sedna 4 teleskobu, Güneş Sistemi'nde yeni bir gezegen keşfetti.
Eğer bulgular doğruysa, 74 yıllık '9 gezegen' bilgisi tarihe karışacak. BBC'de yayınlanan habere göre, NASA tarafından uzaya fırlatılan Sedna 4 teleskobu tarafından gönderilen bilgilerle, Plüton gezegeninden daha büyük olduğu sanılan yeni uzay cismi, ispat edilmesi halinde Güneş Sistemi'nin 10. gezegeni olacak. Ancak astronomlar, bu cismin halen Güneş Sistemi'nin bir üyesi olup olmadığını araştırıyorlar. Daha önce de Hubble Teleskobu tarafından tespit edilen cisimle ilgili detaylı bilginin bu hafta içinde NASA tarafından dünya kamuoyurna açıklanacağı kaydedildi. En son 1930 yılında varlığı ispatlanan Plüton gezegeninden bu yana Güneş Sistemi'nde 9 gezegen olduğuna dair bilim öğretisini alt üst edecek olan 'yeni gezegen', bilim adamları tarafından 'Buz ve Kaya Krallığı' olarak ifade ediliyor.
GÜNEŞ SİSTEMİNİN SINIRINDA
Sedna, 10 bin 500 Dünya yılı süren Güneşin etrafında bir tam dönüşü esnasında, yıldıza sadece çok kısa bir süre için yaklaşıyor, ancak bi gezegenin ısınmasına yetmiyor.
Gözlem adı 2003 VB12 olan Sedna kızıl parlak bir renge sahip; bilim adamları parlak kızıl rengin, gezegenin bulunduğu Güneş Sisteminin dış bölgeleri için oldukça olağandışı bir durum olduğunu belirtiyorlar. Dr. Brown, Sedna gibi Güneş Sisteminin sonu sayılacak bir mesafeden Güneşin hissedilmediğini belirtti. Dr. Brown, Sedna gezegeninde bulunan bir kişinin Güneşi toplu iğne ucu büyüklüğünde göreceğini ifade ediyor. Bilim adamları Sednanın yüzey ısısının -240 derece olduğunu ve bu değerin son 4.5 milyar yıldır değişmediğini belirlediler.
GEZEGEN MADENİ
Sedna 1930da Plütonnun keşfinden sonra bulunmuş en büyük gök cismi. Kimi astronomlar Sednanın Plütondan da daha büyük olabileceğini tahmin ediyorlar. California Institute of Technology astronomlarından Prof. Michael Brown liderliğinde yürütülen bir araştırma projesi kapsamında keşfedilen Sedna, Dünyadan 10 milyar kilometre uzaklıkta Kuiper Kuşağı olarak bilinen bölgede yeralıyor. Kuşakta bulunan binlerce göktaşından şimdiye dek yaklaşık 400 tanesi tam olarak keşfedildi.
Sednanın da içinde bulunduğu Kuiper Kuşağı, astronomlar tarafından bir maden olarak nitenlendiriliyor. Yüzlerce buzdan göktaşı içeren Kiuper Kuşağında, 2000de Varuna (900 km), 2001de Ixion (1.065 km) ve 2002de Kuaoar (1.200 km) gezegensileri tespit edilmişti. Şubat ayında ise 1.800 km çapında, 2004 DW gözlem adı ile bir başka gezegensi keşfedilmişti.
Bünyesinde binlerce benzer büyüklükte gök cisminin bulunduğu Kuiper Kuşağı Sedna veya daha büyük yeni keşiflere gebe bir bölge. Sednanın daha önce bulunan benzer göktaşlarından farkı kendi başına bir yörünge tutturmuş olması. Arizonada bulunan Tenagra Gözlemevi gezegenin yörüngesini belirlemek üzere çalışmalara başladı.
GEZEGENLİK TARTIŞMASI
Sednanın keşfi gezegen kavramının sorgulandığı ve belki de yeniden tanımlanacağı tartışmaları da alevlendirdi. Bir grup astronom Plütonnun dahi bir gezegen olmadığını düşünüyor. Yapılacak gözlemler sonunda, Plütonu gezegen sayılması için yeterli koşulların Sedna için de geçerli olduğuna dair fikir birliği oluşursa, Güneş Sisteminin on gezegeni olacak. Bilim çevreleri, göktaşının bir gezegen olarak değer kazanmasının daha geniş gözlemler gerektirdiğinin altını çiziyorlar.
Bunların başında da göktaşının bağımsız Güneş merkezli bir yörüngesi olması kuramı geliyor. Sednanın eliptik yörüngesinde Güneşin etrafında tam dönüşünü 10.500 yılda tamamladığı belirtildi. Uzun çapı 135 milyar kilometre ile Sednanın yörüngesi Güneş Sistemindeki en uzun yörünge.
Gezegeni keşfeden Dr. Micheal Brown, göktaşını gezegen yerine, kaya ve buzdan oluşan ve hacmen daha ufak olan gezegensi (planetoid) olarak nitelemeyi tercih ediyor. Brown Sednanın yeterince yüksek bir yoğunluğa sahip olmadığını düşünüyor.
Keşfi Havaiideki Gemini Observatoryden Michael Brown ve Chad Trujillo ve San Diegodaki Palomar Gözlemevinden Yale Üniversitesi astronomu David Rabinowitz birlikte yaptılar. Ekip Sednanın etrafında dönen bir de uydusu olduğunu keşfetti.
- UZAY COĞRAFYASI Konusuna Benzer Konular
- Uzay-Astronomi 08.01.2005
- mersinde bulunan uzay internet kafede yani bir cafede uyuşturucu buna bir çare 22.01.2005
- Uzaya Gönderilen Uzay mekigi Duşmuş. 26.04.2005
- Uzay´dan Wallpaper 28.04.2005
- Dünya Uzay resimleri 10.05.2005
- Plastik Gıda Ambalajı 29.07.2007 12:54