1. Ana Sayfa
  2. Biyografi
  3. Mustafa Suphi

Mustafa Suphi

Son güncelleme: 18.09.2008 15:02
eskitoprak eskitoprak foto
  • Türkiye Tarihi




    1883-1921 yılları arası yaşamış siyaset adamı. İstanbul Hukuk Fakültesini bitirdikten sonra, 1910da Parise giderek iki yıl ekonomi eğitimi gördü. Yurda döndükten sonra, İstanbul Yüksek Ticaret Okulunda hukuk, Yüksek Öğretmen Okulunda ekonomi dersleri verdi. İfham Gazetesi ve yayınlarını yönetti. Tanin, Servet-i Fünun ve Hak gazetelerine yazılar yazdı.

    İttihat ve Terakkinin baskıcı yönetimine karşı olan Mustafa Suphi, sadrazam Mahmud Şevket Paşanın öldürülmesi olayı gerekçe gösterilerek 1913te 15 yıl mahkumiyetle Sinopa sürüldü. Bir grup arkadaşıyla küçük bir tekneye binerek siyasal mülteci olarak Çarlık Rusyasına gitti (1914). I. Dünya Savaşının çıkması üzerine Çar hükümetince önce Kaluga savaş tutsakları kampına, ardından Urallara gönderildi.

    1915te Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisinin Bolşevik kanadına girdi. 1917 Ekim Sosyalist Devriminden sonra, Moskovaya gitti. Tatar-Başkırt devrimcileriyle birlikte Yeni Dünya gazetesini çıkarmaya başladı. 25 Temmuz 1918de Moskovada toplanan Türk Sol Sosyalistleri Birinci Kurultayının örgütçülüğünü ve yöneticiliğini yaptı. Kurultaya katılan grupların birleşerek oluşturduğu örgütün başkanı seçildi.

    Moskovada düzenlenen Müslüman Komünistler I. Kongresinde Halk Komiserliğine bağlı olarak kurulan Doğu Halkları Merkezi Bürosunun Türk Seksiyonu Başkanı oldu. Aralık 1918de Petrogradda yapılan Uluslararası Devrimciler Toplantısına ve Mart 1919da Moskovada toplanan III. Enternasyonalin birinci kongresine Türk delegesi olarak katıldı. I. Dünya Savaşı tutsaklarını Türk Kızılordu Birliği olarak örgütledi.

    10 Eylül 1920de Baküde toplanan Birinci ve Umumi Türk Komünistleri Kongresinde yapılan seçimlerde TKPnin başkanı oldu. Mustafa Kemalle birçok kez yazıştıktan sonra, aralarında TKP Genel Sekteri Ethem Nejat ve Merkez Komitesi üyelerinin bulunduğu bir grup arkadaşıyla beraber Ankaraya gelmek üzere yola çıktı. Karsta gruptan iki kişi tutuklandı. Erzurumda Muhafaza-i Mukaddesat Cemiyeti üyelerinin gösterileriyle karşılaştılar.

    Mustafa Suphi, Kazım Karabekirle görüştü. Buradan Trabzona gelen ve benzeri gösterilerle karşılanan Mustafa Suphi, karısı ve ondört arkadaşıyla, kayıkçılar kahyası Yahyanın verdiği bir motorla denize açıldıktan bir süre sonra arkalarından gönderilen motordaki silahlı kişilerce Sürmene açıklarında öldürüldü.
#18.09.2008 15:02 0 0 0