X Işınları
Son güncelleme: 26.05.2021 19:30
-
X ışınları nedir?
Elektronların çarpabileceği metalik hedefli vakum bir tüp içerisinden geçen yüksek voltajlı elektrik akımının yarattığı çok kısa uzunlukta olan elektromanyetik dalgalardır. X ışınları maddelere ve yaşayan dokulara nüfuz edici, kendilerine has bir güçleri vardır. İncelenmesi gerekli vücut kesiminden geçirilen ışınlar yoluyla gölgeler meydana gelmekte ve bunların yoğunluk derecesine göre kendilerine has şekiller almaktadır. Bu şekillerin ve gölgelerin yorumlanması radyoloji uzmanının görevidir; o çok kez bunların incelenmesi sonucunda özel teşhislere ulaşabilecektir.
Radyoloji uzmanı nedir?
Radyoloji uzmanı insan vücudundaki anormallikleri teşhis ve tedavi edebilmek için X ışınları, radyum, kobalt ve başka radyoaktif maddeleri kullanmak için özel eğitim görmüş olan bir tıp doktorudur.
X ışınları teknisyeni nedir?
X ışınları teknisyeni; X ışınları aygıtını, X ışınları filmleri almak için veya X ışınları tedavisini yapmak için kullanmasını özel eğitimle öğrenmiş bir teknik adamdır. Ayrıca çekilmiş olan X ışınları filmlerinin teknik işlemlerini yapmayı bilen kimsedir.
Vücuttaki bütün dokular X ışınları yolu ile göz önünde canlandırıl bilir mi?
Hayır. Vücutta birçok yumuşak dokular vardır ki bunlar doğrudan doğruya incelemeyle X ışınları filmlerinde görülmemektedir. Bunun nedeni de yumuşak dokuların çevrelerindeki dokular kadar ışınları emmekte olmaları ve böylece kontrast temin edilmesini önlemeleridir. Ancak, kontrast vasıtaları kullanmakla, donuk boylar veya hava gibi, vücudun yaklaşık bütün kısımları X ışınla filmlerinde görülebilmektedir.
X ışınları filmlerinin bir teknisyen tarafından alınması emniyetlimidir?
Evet. X ışınları teknisyeni, erkek olsun kadın olsun, teknik X ışınlarının görevlerini yapmak için özel eğitim görmüştür. Bu görevleri radyoloji uzmanının kontrolü altında yapmaktadırlar.
X ışınları teknisyenleri X ışınları filmlerini alırken neden bir bölme arkasında veya başka bir odada durmaktadırlar?
Bu bölmelerin veya odaların kurşun kaplamalı duvarları vardır; bunlar teknisyeni serpilmiş olan radyasyon korumaktadır. Korumasız kalma halinde bu radyasyon çok az olsa bile, birikerek uzun süre içerisinde zararlı olabileceği için bu korunma tedbirleri gerekli görülmektedir.
X ışınları aygıtlarından şoka maruz kalma tehlikesi var mıdır?
Hayır. Günümüzde yapılan bütün X ışınları aygıtları, telleri vb. şoka karşı garantilidir.
X ışını filmi incelenen vücut kısmının gerçek bir resmi midir?
Hayır. X ışınları çeşitli doku kalınlıklarından geçerken meydana gelen bir gölgeler projeksiyonudur. Bu gölgelerin yorumu ile teşhis yapılmaktadır.
Xeroradyogram nedir?
Bu özel bir X ışını tekniğidir. Bunda imaj film yerine hassas ha getirilmiş özel bir kağıt üzerinde çıkarılmaktadır. Xeroradyo ramlar günümüzde özellikle mammogramların (meme röntgeni) alınmasında kullanılmaktadır; çünkü bunlar memenin detaylı bir resmini göstermektedirler.
X ışınları ile sinema filmleri çekilebilmekte midir?
Evet. Bunlar sineradyogram veya sinefluagram olarak tanınmaktadır.
X ışınları filmleri hastada mı kalır?
Hayır. X ışınları filmleri tıbbi bir muayenenin sürekli kayıtlarıdır ve muayeneyi yapan doktorda kalır. Doktor hastaya X ışınları filmi hakkında teşhisi belirtecek bir rapor verir.
Ayrı hastaların X ışınları filmleri birbirine karışabilir mi?
Bu aşağı yukarı imkansızdır. Bütün filmlerde hastanın adı ve özel bir numara basılmıştır.
Fluoroskop nedir?
Fluoresan bir perdeye vücudun muayene olan kısmını veya kısımlarını aksettiren bir X ışını aygıtıdır. Ayrıca, bu kısımların hareketlerini ve işlemelerini de perdeye aksettirmektedir.
Bir fluoroskopik muayenede odanın neden karanlık olması gereklidir?
Perdede işin akisleri olmadığı zaman, fluoresan perdede akislerin karanlıkta çok daha iyi görünüp incelenebilineceği nedeniyle.
Görüntü büyütücüsü nedir?
Fluoroskopa eklenen bir ünitedir.Bu görüntü büyütücüsü normal fluoroskop görüntüyü çok daha parlak hale getirmekte ve incelenmesini kolaylaştırmaktadır. Görüntü büyütücüsünün kullanılmasıyla fluoroskopi oda ışığında da yapılabilmektedir.
Fluoroskoptan fotoğraflar alınabilmekte midir?
Evet. Sinema filmleri de alınabilmekte ve televizyon sistemlerinde projeksiyonu da yapılabilmektedir.
Röntgenci fluoroskop alırken neden kauçuk eldivenler ve önlük kullanmaktadır?
Sürekli olarak X ışınları içerisinde ve çevresinde çalışmakta olduğundan eğer bunlara karşı kendisini korumazsa, biriken kaçak ışın tesirleri kendisine zararlı olabilecektir. Kauçuk eldiven ve önlüğün içerisinde kurşun da bulunduğundan bu ışınlara karşı korunmuş olmaktadır.
Fluoroskop muayenelerinin fazla yapılması bir zarar konusu olabilir mi?
Evet. Fluoroskopa karşı fazla teşhir olmak şüphesiz hasta için zararlı olacaktır. Güvenli bir şekilde alınması gereken X ışınları, radyoloji uzmanı tarafından tayin edilebilecek ve o hastanın iyiliğini her zaman koruyacaktır.
Genel muayene metotları tatbik edildiğinde hastaya fazla X ışını verilmesi mümkün müdür?
Hayır.
"Kontrast maddeleri" nedir?
Yalnız X ışınları ile görülmek için yeterli yoğunluğu bulunmayan organ veya vücuttaki kesimlerin hatlarının X ışınlan filminde meydana çıkması ve görünebilmesi için kullanılan maddelerdir. En çok kullanılmakta olan kontrast maddelerinden biri baryumdur. Bu madde sayesinde bütün mide bağırsak alanının hatları filmde görülebilmektedir.
Belkemiğinin sık sık X ışınları filmleri alınması güvenli bir işlem midir?
Hayır. Bu gibi X ışınları alınırken üreme organlarına büyük ölçüde radyasyon gitmektedir. Bunun tesirleri birikebilir ve çok sık tekrarlandığı zaman zararlı olabilir.
Fazla dozajda X ışınları, üreme organları üzerinde ne gibi tesirler yapabilir?
a. Kadın üreme organlarının hemen üstünde fazla dozajda X ışınları verilirse, bu adetlerin gelmesini durdurabilir. Bu tepki geçici veya sürekli olabilir; aynı zamanda kısırlığa yol açabilir.
b. Sürekli olarak küçük dozajlarda verilen X ışınlarının yumurtalıklardaki yumurtalar üzerinde tesirlere neden olduğu sanılmaktadır. Bazı araştırmacıların kanılarına göre, bu hal doğacak çocuklarda sakatlıklara neden olabilecek, hatta ikinci veya üçüncü
çocukta bile deformasyonlara sebebiyet verecektir.
c. Testisler civarında verilecek büyük bir dozaj, erkekte de kısırlığa neden olabilir.
Ufacık bir metal iğne yutulduğu taktirde bu X ışını filminde görülür mü?
Evet. Her metal olan yabancı cisim X ışını filminde görülür.
Vücuda girmiş bir cam parçası X işini filminde görülebilir mi? Eğer camda yeterli ölçüde yoğunluk mevcutsa görülebilir. Yeterli derecede yoğunluğu olmayan bir cam parçası görülmeyebilir.
Vücuda giren bir tahta parçası X ışınları filmlerinde görülebilir mi?
Ancak yoğunluğu etrafındaki dokularından daha fazlaysa görülebilir. Ufak kıymıklar biçiminde olanlar görülmez.
Gazlar dışında vücutta bulunabilecek hava, X ışınları filmlerinde görülebilir mi?
Evet, çevredeki daha yoğun olan dokulara kontrast olarak görülecektir.
"Total Body Scanner" (tüm vücut tarayıcısı) nedir?
Aynı zamanda "bilgisayarlı tomografi" olarak adlandırılan "Total Body Scanner" özellikle beyin, karaciğer, pankreas ve yumuşak organlarda en ufak tümörleri bile inceden inceye tetkik etmeye yarayan bir X ışını aygıtıdır. Bu tümörlerin birçoğu klasik X ışınları sistemi ve başka teşhis metotları ile görülememektedir.
Total Body Scanner nasıl çalışır?
Hasta özel bir masa üzerine yatırılmakta ve Total Body Scanner birkaç dakikalık süre içerisinde hastanın başının tepesinden ayak tabanlarına kadar yüzlerce filmini almaktadır. Bu filmler bilgisayardan geçirilmekte ve radyolog bunları inceleyerek bütün vücuttaki gölge biçimlerinin normal veya anormal olduğunu tespit edebilmektedir.
Bronş tüplerine giren yabancı bir cisim X ışınları filminde görülebilir mi?
Eğer yabancı cisim X ışınını geçemez ise direkt olarak görülecektir. Eğer değilse, akciğerlerin normal görüntüsünde değişiklikler görüleceğinden yabancı cisim bulunduğu şüphesi uyanacaktır.
Bronşogram nedir?
Nefes borusuna iyotlu yağ zerk edilerek bronş tüplerinin görüntüsünü temin eden tekniktir. Bu yağ X ışınlarını geçirmez ve böylece borunun hatları filmde görülebilir.
Sık sık göğüs X ışınları filmleri alınması emniyetli midir?
Evet. Meydana gelen radyasyon miktarı çok azdır; üreme organlarına ulaşabilecek kaçak radyasyonu zarar veremeyecek ölçüde az olup önemsemeye değmez. Ancak radyasyon ölçüsü radyolog tarafından kontrol edilmelidir.
Belirtiler bulunmadığı halde göğüs bölgesinin X ışınları filmi alınınca, mevcut olunan bir verem teşhis edinilebilir mi?
Evet. Bunun içindir ki herkes periyodik bir göğüs X ışını filmi çektirmelidir.
Bir göğüs X ışını filmi akciğer kanserini gösterebilir mi?
Çok kez daha hiçbir belirti meydana çıkmadan uzun süre önce akciğerde bir tümör olduğunu gösterebilir.
X ışınları filmi kalbin büyüklüğünü gösterebilir mi?
Evet. Büyüklüğünü, dış hatlarını ve bulunduğu yeri gösterebilir.
Kimograf nedir?
Kalp titreşim ve hareketlerini ölçüp kaydeden özel bir X ışını aygıtıdır.
X ışınları muayenesi yoluyla kalbin iç kısmı görülebilir mi?
Evet; "anjio kardiyografi" yapılması metoduyla. Bunda enjeksiyon yoluyla kalp bölümlerine şeffaf olmayan bir madde verilmektedir. Enjeksiyon kalbe iğne batırılması ile değil, fakat bir kol damarından kalbe uzun bir tüp uzatılarak yapılmaktadır.
Kalpte bir deformasyon X ışınları filminde görülebilir mi? Bazı sakatlıklar direkt incelemeyle teşhis edilebilir. Bazı sakatlıklar bir X ışını kontrast maddesinin enjekte edildikten sonra anjio kardiyografi yoluyla görülebilir.
Arterler X ışınları filminde görülebilmekte midir? Eğer sertleşmişlerse (arteryoskleroz) bununla birlikte gelecek olan kalsiyum birikintileri yüzünden bazı hallerde görülebilmektedir. Normal damarların çoğunluğu X ışınlarını geçirmeyeceklerinden ancak arteryogramlar yoluyla görülebilecektir. Bu arterler sistemine şeffaf olmayan özel bir maddenin enjekte edilmesinden sonra özel X ışını filmlerinin alınmasıyla görülebilir.
Damarlar X ışınları filmlerinde görülebilir mi?
Hayır, ancak ışın geçirmeyen bir madde damarlara enjekte olduğu zaman bunlar filmde görülebilir.
Basit bir X ışını filminde lenfatik hücreler görülebilir mi?
Hayır, ancak direkt olarak lenfe kanalına ışın geçirmeyen bir kontrast maddesi enjekte edilirse görülebilir.
Mide bağırsak kesiminin X ışını filmi alınacağı zaman, hastaya neden bir baryum karışımı içirilmektedir?
Baryum bu kesimin salgılı zarlar kısmının dış hatlarını göstermesi için kullanılmaktadır. Normal durumun dışında görülen deformasyonlar veya değişiklikler hastalık olduğunu belirtecektir.
Hasta, X ışını filmi alınmadan önce neden yemek yememelidir?
Eğer hasta yemek yemiş durumda ise, ışın geçirmeyen baryum karışımının çizeceği çizgilerin yenen yemek tarafından çizgileri bozulacaktır.
Midenin neden birçok X ışını filmi alınması gerekmektedir?
Mide ve bağırsak mekanizmasının öteki kısımları daimi bir hareket halindedir. Bunun içindir ki midenin dış hatlarını ve çalışmasını tespit edebilmek için birçok açılarda çok sayıda X ışınları filmleri alınması gerekli olmaktadır.
Karın bölgesinin üst kısmında diyaframda meydana gelen bir fıtık X ışını filmi ile tespit edilip görülebilmekte midir?
Evet.
Bir X ışını filmi alınmadan önce bazen neden bir müshilin alınması veya bir lavmanın yapılması gerekli olmaktadır?
İncelenecek organın gaz veya başka katı maddelerden temizlenmesi maksadıyla verilmekte veya yapılmaktadır.
Doğrudan X ışınları filmlerinde safra kesesi görülmekte midir?
Eğer duvarında kalsiyum birikintileri toplanmışsa genellikle hayır.
Safra kesesinde toplanmış olan taşlar doğrudan alınan X ışınları filminde görülmekte midir?
Bunların çoğunluğu bu gibi filmlerde görülmemektedir. Ancak, içlerinde kalsiyum bulunanlar görülebilir.
Safra kesesi ve safra kesesindeki taşlar X ışınları filmlerinde nasıl görülebilmektedir?
"Kolesistografi" olarak adlandırılan özel bir testle. Bu test gereğince X ışını filmi alınmadan bir gece önce hastaya tablet halinde özel bir boya yutturulmaktadır. Eğer hastalık mevcut değilse, boya ertesi günü safra kesesinde görülecektir. Eğer safra kesesi bu alınan X ışınında görülmezse, bu onun hasta olduğuna delil sayılacaktır. Bazen safra kesesi boya sayesinde görüldüğü zaman, filmde menfi gölgeler biçiminde safra kesesinde bulunan taşlar teşhis edilebilinecektir.
Eğer boya yutulduktan sonra safra kesesi X ışını filminde görülmezse, bu, her zaman o organda hastalık olduğunu mu gösterir?
Evet. Vakaların % 95'inden fazlasında bu, organın hasta olduğunun bir delili sayılır.
"Kolanjiogram" nedir?
Safra kanallarını göz önüne getirmek için yapılan bir testtir. Bu test kan akımına özel bir boyanın enjekte edilmesiyle yapılmaktadır. Test, operatör safra kesesine ameliyat yapmakta ise boya direkt olarak hastanın safra kanallarına enjekte edilmektedir.
Safra kanallarını göz önüne getirebilmekte midir?
Hastalıkların veya tümörlerin X ışınları, radyum veya radyoaktif maddelerle tedavi şeklidir.
Günümüzde hangi tip radyasyon terapileri kullanılmaktadır?
X ışınları, yüksek enerjili elektron şuaları, kobalt, radyum, sezyum iridyum, radyoaktif iyot, radyoaktif altın, radyoaktif fosfor, vb.
Atom enerjisinin gelişmesiyle yeni tip radyasyon tedavi şekilleri gelişmekte midir?
Evet. Çok yararlı radyoaktif maddelerin ve bunların kullanma tekniklerinin gelişmesi öngörülmektedir.
Kullanılmakta olan en genel radyasyon terapisi metotları hangileridir?
Muhtelif voltajlarda X ışınları, radyum ve kobalt.
Kilovolt nedir?
Onbin volttur.
"Mev" ne demektir?
Bir milyon elektron voltu demektir ve genellikle birkaç milyon voltluk X ışını aygıtı için kullanılmaktadır.
Bir "r" nedir?
Bu bir röntgendir ve iyonize radyasyon dozajının ölçülmesi için kullanılan bir ünitedir.
Bir "rad" nedir?
Emilmiş olan radyasyon dozajının bir ünitesidir.
Radyasyon terapisinde neden o kadar fazla sayıda tedavi seansına gerek görülmektedir?
Bir lezyon (hastalıklı bölge) tedavi edildiği zaman, bu bölgenin çevresindeki normal dokuların zarar görmemesi nedeniyle tedavi için gerekecek ışınları ufak miktarlara ayırmak zorunluluğundandır.
Radyasyon terapisi, tedavi eder mi?
Çeşitli hastalıklar radyasyon terapisi ile tamamen tedavi edilebilmektedir. Bazı hallerde, artık sürekli bir tedavi imkanları ortadan kalkmışsa, radyasyon terapisi hastalığı hafiflemekte ve hastanın yaşantısını aylarca, hatta bazı hallerde yıllarca uzatabilmektedir. Radyasyon terapisinin uygun ve bilinçli bir şekilde kullanılmasıyla birçok hastanın feci sancıları hafifletilmekte ve bazı hallerde giderilmektedir.
Radyasyon terapisinde ışınlara maruz kalmaktan bir tehlike doğabilir mi?
Bazı tehlikeler vardır. Fakat habis teşekkül vakaları dışındakilerde bunlar önemli sayılmaz. Habis teşekkül hallerinde de tedavi bir radyolog veya radyasyon, terapistin kontrolü altında yapılmakta olduğundan riskler asgariye indirilmektedir:
Radyasyon hasta için emniyetli midir?
Radyolog veya radyasyon terapisti tecrübeli ve iyi hazırlanmış uzmanlardır. Onların kontrolü altında yapılan tedavilerde hasta emniyettedir.
Çocuklara yapılan X ışınları tedavilerinin tesirleri erginlerdeki tesirlerin aynı mıdır?
Hayır. Çocuk ne kadar küçükse radyasyondan gelebilecek zarar nispeti o oranda artmaktadır. Bu gibi terapi ancak çok gerektiği zaman ve radyologun kesin tavsiyesi üzerine yapılmalıdır.
Radyasyon terapisi yalnız habis teşekkül vakalarında mı kullanılmaktadır?
Hayır. Birçok habis olmayan hastalıklarda veya lezyonlarda da yararlı olmaktadır.
Radyasyon terapisi yapılırken hasta sancı duyar mı?
Hayır. Tedavi yapılırken şualar hiçbir şekilde hissedilmemektedir.
Radyasyon terapisinden sonra deri neden kızıllaşmaktadır?
Çünkü deri güneşe karşı tepki gösterdiği gibi, bu şualara karşı da aynı tepkiyi göstermektedir. Bazı kişilerde tepki başkalarına oranla daha fazla olmaktadır. Terapi sonuçlanınca tepki de geçer.
Radyasyon terapisi, tedavi yapılan yerlerde kılların veya saçların dökülmesine neden olur mu?
Fazla miktarda radyasyon verilmekteyse kıllar veya saçlar dökülür. Fakat birçok vakada bu kıllar veya saçlar yeniden çıkar.
Radyasyon hastalığı nedir?
Bir seri radyasyon terapisinden sonra bazı hastalarda bulantı, iştahsızlık ve bazen de kusma halleri görünmektedir. Buna radyasyon. hastalığı denir. Bu gerekli ilaçların verilmesiyle kolayca kontrol altına alınabilinmektedir. Gerektiği taktirde terapi voltajları ve radyasyon dozajları değiştirilmektedir.
Terapiye son verildikten sonra radyasyon hastalığı daha ne kadar devam etmektedir?
Hasta hücreler normal hücrelerden radyasyona daha hassas bulunmaktadırlar ve terapi yalnızca hasta hücrelerin yok olması için yapılmaktadır. Normal hücreler radyasyondan biraz zarar görseler bile tedavi kesildiği zaman iyileşmektedirler.
Boyunda baskı yapan büyümüş olan bir tiroid bezi radyasyon terapisi ile büzülüp küçülür mü?
Bez bir dereceye kadar küçülebilecekse de, başka tıbbi veya cerrahi yollardan tedaviye gidilmesi tercih edilmelidir.
Bir bebeğin büyümüş olan timüs guddesinin tedavisinde X ışını terapisi yararlı olabilir mi?
Evet. Ancak, tıbbi ve cerrahi metotlar başarılı olmamışsa, bu terapiye başvurulmalıdır.
Doğumdan sonra bazen meydana gelen meme yangılanması hallerinde X ışını terapisi yararlı mı olmaktadır?
Evet.
Rahimdeki miyon radyasyon terapisi ile tedavi edilmekte midir? Bu gibi hallerde en iyi tedavi cerrahi müdahaledir.
Karın bölgesinde bulunan bir kist X ışını terapisiyle başarılı bir şekilde tedavi edilebilmekte midir?
Hayır, kistin ameliyat yolu ile alınması gerekecektir.
X ışını terapisi siğilleri tedavi eder mi? Bazıları başarıyla X ışınları ile tedavi edilebilmektedir. Bir kısmı cerrahi müdahale ile alınır. Radyasyon dışındaki metotlar tercih edilmektedir.
X ışını terapisi büyümüş ve kabuklaşmış bir yara izini (keloid) iyi edebilir mi?
Birçok hallerde evet. Ancak tedavinin başarılı olması için keloid gelişir gelişmez başlanması gereklidir.
Radyasyon terapisi bir vücut lekesini ortadan kaldırabilir mi?
Kullanılan tedavi maddesi radyumdur. Ancak, radyasyon terapisi dışında başarılı metotlar da vardır ve bunların kullanılması tercih edilmelidir.
Bir vücut lekesinin alınması için radyum kullanılması tehlikeli olabilir mi?
Eğer işlem ihtisas sahibi bir uzmanın kontrolünde yapılmaktaysa bir tehlike yoktur. Ancak, leke bir beze yakınsa, örneğin boyunda-radyasyon tedavisi tavsiye edilmemektedir.
Akneli bir kişi X ışını terapisinden yararlanabilir mi?
Bazı dikkatle seçilmiş vakalarda bu terapi yararlı olabilir.
Akneden yüzde kalan çopurlar X ışını tedavisi ile ortadan kalkar mı?
Hayır. Bunlar akneden kalan yara izleridir ve başka metotla tedavi edilmelidir.
Boğazdan kulaklara uzanmakta olan östaki borularında meydana gelen engellemeler X ışını terapisi ile tedavi edilebilir mi?
Eğer bu engelleme büyüyen lenf dokularından ileri gelmekteyse, X ışını veya radyum terapisi çok kez bu dokuların büzülmesine yol açacak ve kulaklardaki engellemeyi böylece ortadan kaldıracaktır. Ancak, çocuklarda radyasyon yerine cerrahi müdahale yolu ile tedavi edilmelidir.
Artrit tedavisi için X ışını terapisi kullanılmaktamıdır?
Yangılanmayı azaltmakla ve sancıyı dindirmek bakımından radyasyon tedavisi bazı artrit tiplerinde yararlı sonuçlar vermiştir.
Bursa iltihaplanması hallerinde X ışını terapisi yararlı olmakta mıdır?
Bazı vakalarda evet. Yangılanmayı azaltmakla sancının kısmen dindirmesinde yardımcı olacaktır.
X ışınları üreme sistemine tesir ederek doğacak çocuk veya torunlarda doğuştan şekil bozukluklarının olması imkanlarını artırır mı?
Evet. Fazla dozajda X ışını verilmiş olan vakalarda bu, inkar edilemez bir gerçektir. X ışınları, uzman elleriyle verilmekte ise bu gibi tehlikeler asgari hadde inmektedir.
Radyum nasıl kullanılmaktadır?
Tüplere, iğnelere, düz aplikatörlere (plaklara), yerleştirilmektedir; ayrıca boş ve kapalı altın kutular içine bir gaz olarak konmaktadır (tohumlar).
Radon nedir? Radyum kırıldığı zaman etrafa saçtığı bir gazdır. Bu gaz genellikle küçük altın "tohumlar" içine kapsül şeklinde yerleştirilmektedir. Bunlar sonra tümörler içine dikilmekte ve böylece azami radyasyon temin etmektedirler.
Atomik zerrelerin insan vücudunda yaptığı etki X ışınları ve radyumun benzeri midir?
Evet.
İzotoplar nedir?
Bunlar atomik yığınlarda radyoaktif hale getirilen maddelerdir, Bunlar ya kimyasal çalışmalarda veya radyum terapisinde kullanılmaktadır.
Günümüzde kaç radyoaktif izotop vardır? Bilinen dokuz yüzden fazla radyoaktif izotop vardır.
Radyoaktif izotoplarla elle temas tehlikeli midir? Çok tehlikelidir; bunların üretiminde, nakliyesinde ve kullanılmasında, bütün radyoaktif maddelerinde olduğu gibi olağanüstü tedbirleri alınmaktadır.
Bir izotop ile "birleştirmek" ne demektir? Bir radyasyon keşif aygıtı ile bir izotopun insan vücudunda takip edilebilmesi için radyoaktif maddenin yiyecek veya içecekle birleştirilmesidir.
İzotoplar zamanla güçlerini kaybederler mi?
Evet. Bazıları kudretlerini birkaç saat, bazıları ise günlerce, haftalarca, aylarca ve hatta yıllarca muhafaza edilebilmektedirler. Radyasyon terapisinde kullanılmakta olan radyoaktif izotopların yarı-hayat süresi şöyledir: Altın 64,6 saat; iyot 8,1 gün; iridyum 2,48 ay; kobalt 5,3 yıl.
Radyoaktif izotoplar endüstride kullanılmakta mıdır?
Evet. Takip ve test yapmak için kullanılmaktadırlar. Tarımda da daha iyi bitki türleri geliştirmek için kullanılmaktadırlar.
Kullanılmakta olan en genel izotop tipleri hangileridir? İyot 131, kobalt 60, altın 198, demir 59, fosfor 32, sezyum 137 ve stronsiyum 90.
Kobalt 60 nedir?
Bir atomik yığında radyoaktif hale getirilen kimyasal bir kobalttır. Radyum benzeri gamma şuaları vardır.
İyot izotopları ne için kullanılmaktadır?
İyot 131 tiroid bezine eğilimi olmakta ve bir izleyici olarak kullanılmaktadır. Tiroid fazla çalıştığı hallerde bazen bu izotoplar bezin ifrazatını azaltır ve daha az çalışmasını temin eder. Ayrıca tiroid kanserlerinde de kullanılmakta olup, bazı hallerde tedavide başarılı olduğu görülmüştür.
Fosfor izotopları nereden kullanılır? Fosfor 32, öteki radyoaktif ilaçlar gibi bir izleyici olarak kullanılmaktadır. Lösemi ve polisitemi gibi kan hastalıkları tedavilerinde de yararlı sonuçları görülmüştür.
"Photoscaning" nedir?
İzotopun yerleşeceği organ veya bez içinde radyasyon oranını tespit etmek için kullanılan bir sistemdir. Ya normal çizgiler veya bir anormallik gösterecektir.
Bu nasıl yapılmaktadır?
Bez veya organda yerleştirilmiş izotoptan gelen lokal radyasyonu pırıltılar ile tespit edilen bir aygıtla ölçülmesidir.
- X Işınları Konusuna Benzer Konular
- X ışınları ve bulunuşu 23.12.2007
- uv ısınlarını bildiren bikini 10.08.2006
- Gama Işınları 01.07.2008
- X Işınları Nedir 17.05.2009
- Kızılötesi ışınların uygulama alanları 22.08.2009
- Plastik Gıda Ambalajı 26.05.2021 19:30