ergenlik çağı

Son güncelleme: 16.08.2022 12:03

alperen

Ergenlik çagi fert için, gerçekten önemli bir devredir. Bu devre çocugun heyecanlari bakimindan önemli degisiklikler göze çarpmaktadir. Bu çagin belirtileri baslar baslamaz, çocuklara (gençlere ) intibak saglamalari için genis ölçüde yardim edilmelidir. Simdi çocukta iki varlik ( benlik ) yasamaktadir. Bu iki benlikten her biri daha üstün olmak için adeta birbiriyle mücadele ederler. Biri, çocukluk çaginin haklarini muhafaza etmek ister . Öteki benlik ise yetiskin insan imtiyazlarini, yasli basli insan sorumlulugu ve anlayisindan uzak oldugu halde onu elde etmek ister. Önceleri yola gelen, uysal ve itaatli olan çocuk, simdi küstah, gösterisi seven bir delikanli olmustur.
Çocukta ( gençte ) ergenlik çagi degisikliklerini göz önüne alirsak ona karsi davranisimiz ban baska olur. Gene önceleri tapinircasina sevdigi ana,babalarini simdi küçük görmekte, onlarin ara sira budala, serseri insanlar oldugunu düsünmektedir. Hatta bazen onlara karsi nefret bile duyar. Her seyi kendisinin iyi bildigini iddia eder. Davranislarda tutarliklik diye bir sey yoktur. Hatta tehlikeleri bile umursamaz olur. Genç simdi realiteden sanki uzaklarda kalmistir. Kendisinin yildizlar arasinda taslari ve tozlari altindan yapilmis bir yolda ilerliyor sanir.
Ergenlik, hizli büyüme ve gelismenin oldugu, kiz erkek cinsel özelliklerin belirdigi 2-5 yillik gençlik dönemini kapsar. Büyüme özellikle 11-16 yaslarda hizlanir. Daha sonra yavaslayarak 18-20 yaslarina dek sürere.
ILK GENÇLIK ÇAGININ DUYGUSAL ÖZELLIKLERI:
1- Dengeli ve uyumlu ilkokul çocugu gider yerine oldukça tedirgin, kuruntulu, güç begenen, çabuk tepki gösteren bir ergen gelir.
2- Çabuk sevinir, çabuk üzülür. Birden sinirlenir. Olur olmaz seyleri problem yapar.
3- Tepkileri önceden kestirilemez olur.
4- Derslere ilgisi azalir, çalisma düzeni bozulur.
5- Bencillesir, istekleri artar, konan yasaklari saçma, kendisine taninan haklari yetersiz bulur.
6- Anne ve babanin uyarilarina birden tepki gösterir, ters cevap verir.
7- Daginik ve savruk olur. Ilgileri artmis gelgeç hevesleri çogalmistir.
8- Gürültülü müzige bayilir. Süse ve giyime düskündür.
9- Kiz bir sivilceyle gün boyu ugrasir. Erkek saçini günün modasina göre kestirir.
10- Zayiflik, sismanlik, uzun boylu, kisa boylu, yüz çizgilerinin düzgün olup olmayisi problem olmaya baslar.
11- Odalarinda yalniz kalmak ister. Duvarlara günün yildizlarinin resimlerini asar. Uzun uzun düsler kurar ve günlük tutmaya baslar. Yazdiklarinin okunmasina büyük tepki gösterir.
Gençlik çagi, kendini, öz kimligi arayis çagidir. Genç kendini sürekli yeni bir örnek
seçer. Kisilik gelistirirken yoluna çikan örnek insanlarda kendi benligine bir seyler katar. Sevilen bir öndere baglilikla otoritenin bir çesidine bas kaldirma arsinda gider gelir. Baskalarina kaba ve düsüncesiz davranirlar. Ama kendileri çok duyarli ve alingandirlar. Kisacasi ilk gençlik çagi oldukça firtinali dönemdir. Ancak kimi gençte bu dönem gürültülü geçer, kimisi de daha az çalkanti ile atlatilir.
ERGENLIKTE ARKADASLIK VE CINSEL GELISIM:
Arkadaslik iliskileri toplumsal iliskiler öncülük öder. Ergen artik ayni sinifta, okulda ve mahallede olmanin arkadas olmak için yeter bir neden olmadigini ögrenmeye baslamistir. Kendine arkadas seçerken veya baskalarina arkadas olurken daha baska nedenleri olmasi gerektigini anlamaktadir.
Ergenler de arkadaslik kurma iki yönlü bir yol izler. Bir yandan ergen kendisine arkadas olarak seçecegi kimseleri begenmek, kendisi ile onun ayni seylerden hoslanmasini, kendinin yeteneklerine ve sosyal statüsüne uymasini, onun kendisine sagdik olmasini ister. Diger yandan ise kendisinin arkadasi tarafindan begenilmesi ; onun hoslanacagi seylerden hoslanmasi; ona vefali olmasi, onun için bir çok fedakarliklara katlanmasi, onun bazi kusurlarini kabul etmesi gerektigini anlamaya baslar.
Ergen kendi arkadaslarinin seçiminde büyüklerinin karismasini istemez. Dolayisiyla kendi seçtigi arkadaslarini kötü oldugu hakkinda ki büyüklerinin kanilarina veya sözlerine de siddetle karsi çikarlar. Ancak ergenin bir süre arkadasi ile devam eden etkilesimi, onun bu kanisini degistirebilir. Bu yüzden ergenligin baslangiç yillarinda genç sik sik arkadas degistirirken son yillarina dogru seçtigi arkadaslari ile daha uzun süre arkadaslik ettigi görülür.
Ergenlikteki bedensel gelismeler ergen tarafindan kolay kabul edilmez. Gençler hizli bedensel gelismelerine karsi degisik tepki gösterirler. Kimisi toplu olusuna kimisi de siskaligina üzülür. Sivilceler de her iki cins tarafindan büyük problem edilir.
Ergenlikteki bu yeni ve yogun duygular ergeni allak bullak eder.
Gençler cinsel bilgilerinin çogunu yasitlarindan alirlar. Evlerinde ise genellikle bilgi yerine ögüt alirlar. Genç ile anne-baba arasindaki bütür konusmalar genellikle sikintili bir hava içinde geçer. Günümüz gençleri aslinda bu konuda bir takim seyler bilir. Fakat edindigi bilgiler arasinda kopukluklar, çeliskiler ve yanlis bilgiler mevcuttur. Genç her seyi bildigini sanir, fakat kaygilari, cevabini bulamadigi sorular vardir. Bu konularda bilgi edinmek için güvenilir kaynaklara bas vurmasi gerekmektedir.
ANA-BABA VE GENÇLER:
Ergenlik çagindaki çocuklarin velileri de bir bocalama geçirirler. En ilimli uyarilara sert karsiliklar veren, sevecen ve yumusak bir yaklasimi bile geri çeviren, üstüne varinca öfkeden deliye dönen genç karsisinda ne yapacaklarini bilemezler. Çocuklarinin kendilerinden uzaklastigini görünce telasa ve üzüntüye kapilirlar.
Genç kendisi elestirilmeye gelmezken, yerli yersiz ana-babasini elestirmeye baslar. Hatta baskalarinin ana-babasini örnek göstererek ana-baba'sini üzer ve iletisimi daha da güç hale getirirler. Anne- Baba sasirtacak sözleri seçmede ustalasmislardir. Sanki, ana-babadan ögrenecek bir seyler kalmamistir. Benimseseler bile onlarin görüsünün tam tersini savunurlar. Gencin amaci onlardan ayri düsünceleri olabilecegini kanitlamaktir. Ana- babayi daha da sasirtan gencin evde huysuz, sinirli ve tedirgin, disarda sikilgan olusudur. Genç dost yaninda saygili uslu davranirken evde aksine, ters ve degiskendir.
Eger genç bu firtinali dönemde biraz çaba gösterip anne ve babasiyla iletisimi koparmaz, samimi davranir ve kirici olmazsa ergenligi atlattigi zaman iliskileri saglikli olarak devam edecektir...