1. Ana Sayfa
  2. Azərbaycan
  3. PEYĞÄMBÄRLİK DÖVRÜNDÄ HZ. MÄHÄMMÄD (VÄHYİN BAŞLAMASI)

PEYĞÄMBÄRLİK DÖVRÜNDÄ HZ. MÄHÄMMÄD (VÄHYİN BAŞLAMASI)

Son güncelleme: 27.07.2009 15:02
eskitoprak eskitoprak foto
  • Mövzular:



    • Hirada inzivası,

    • İlk Vähyin gälişi,

    • Varakanın dedikläri.



    a) Hirada inzivası (tärkidünyalığı):

    Hz. Mähämmäd Äleyhüssälam 40 yaşına çatdığı zaman, halında bir başqalıq sezilmäyä başladı. Xüsusilä tärkidünya häyatını sevär oldu. Mäkkänin üç mil yuxarısındakı Hira dağında bir mağaraya gedär, Ramazan ayını orada keçirär, ibadät edärdi. Ramazan ayı gälincä, azuqäsini götürüb oraya çäkilärdi. Yanında yemäyi qurtarınca, yenä Mäkkäyä Hz. Xädicänin yanına qayıdar, bir az qalar, sonra mağaraya gedärdi. Orada özünü ruhun sükunätinä verär, düşüncäyä dalardı. Cänabi-Haqq Onu böyük väzifänin qäbuluna hazırlayırdı. Qulağına qeybdän säslär gälir: "Sän Allah Elçisisän" deyirdi. Rö'yaları olduğu kimi çıxırdı. O, Allahu Taalanın Peyğämbärläri vasitäsilä müjdälädiyi son Peyğämbär olacaqdı...

    Miladın 610-cu ilindä, Ramazanı Şärif ayında Hz. Pey-ğämbär adäti üzrä yenä Hiradakı mağaraya çäkilmişdi. Xalqın sevgi vä hörmätini qazanan, doğruluq vä ämanätä riayätinä görä, xalqının Mähämmädül-Emin adını verdiyi bu yüksäk şäxsiyyät bütün insanlığın düşdüyü xäta vä säfalätdän son däräcä uzaqdı. O, uca häqiqäti arayırdı. Dünyanı başına götürän dälalät (sähv, xäta) qasırğası insanlığı qırıb tökürdü. O, bundan qurtuluşun yolunu düşünürdü. Äräblär qız uşaqlarını diri-diri torpağa basdırır, Mäcusilär hätta ana vä bacı ilä nikahı mähäbbätli sayırdı. Vähşilär ölkäläri darmadağın edib, insanlara işgäncä verärkän bu väziyyätin sonu haraya catacaqdı? Onun düşüncäsini mähz bunlar mäşğul edirdi. Ätrafında uzanan çöllär, sıralanmış dağlar, geniş sahälär, vadilär var. Göy üzündä saysız ulduzlar vä ay parlayır. Sabah olunca yenä günäş doğub kainata işıq saçacaq. Bunların hamısı gözäl vä şirin şeylärdir. Fäqät insanlığın säadät vä xoşbäxtlik günäşi bäs nä zaman doğacaq?

    Hira dağında hansı din üzrä ibadät edirdi? Ya Hz. İbrahimin, ya Hz. Musanın, ya da İsanın dini üzrä ibadät edirdi, deyänlär var. Belä bir küncä çäkilib ibadät etmäyä tahannüs deyilir. Eyni Ümdetül-Kari adlı Buxari bu kälmäni (sözü) şärhindä izah edärkän belä demişdir: "Peyğämbärimizin nä surätlä ibadät etdiyi soruşulacaqsa, bunun täfäkkür vä ibrätdän ibarät olduğunu söyläyärik."



    b) İlk Vähyin gälişi:

    Peyğämbärliyinin başlanğıcı olaraq Hz. Peyğämbärä uca häqiqät rö'ya alämindä käşf olunmağa başladı. Onun rö'yada gördüyü här şey aydınlıq bir sabah kimi vaqe olurdu. Bir gün Hira dağındakı mağarada vähy gätirän mäläk Cäbrayıl Äleyhüs-sälam gözünä göründü vä:

    - Oxu, dedi.

    Hz. Peyğämbär:

    - Män oxumaq bilmiräm, -dedi.

    Mäläk eyni ämri täkrarladı. Hz. Peyğämbär yenä:

    - Män oxumaq bilmiräm, cavabını verdi. Buna görä mäläk onu başdan-ayağacan taqäti käsilincäyä qädär sıxdı.

    Hz. Peyğämbär:

    - Näyi oxuyum, deyä soruşdu.

    O zaman Mäläk Maveradan gälän säslärin än şirin ahängi ilä bunları oxudu:

    noimage

    "Yaradan Räbbinin adı ilä oxu. O, insanı yapışqan maddädän yaratdı. Oxu! O, qälämlä tä'lim etdi, insana bilmädik-lärini öyrätdi."

    Alak suräsinin başında bu ayäti kärimälär ilk gälän Vähydir. Hz. Peyğämbär bunları qälbinä näqş etdi vä mäläyin säsini tä'qib edäräk eynilä oxudu. Vä därhal evinä döndü. İlk Vähy halätinin verdiyi häyäcanın titräyişi içindä arvadı Hz. Xädicäyä:

    - "Mänim üstümü örtün, mänim üstümü örtün", -dedi. Vä därin bir yuxuya gedib, oyandıqdan sonra gördüyü halı arvadına başa saldı. Sadiq ömür yoldaşı ona täsälli verdi:

    - Müjdälär olsun, säbir et. Häyatımı älindä saxlayan Allaha äminäm ki, sän bu ümmätin Peyğämbäri olacaqsan. Uca Allah säni äsla buraxmaz. Çünki sän qohumluq haqlarına riayät edirsän. Sözündä doğrusan. Çätinliklärä dözürsän. Qonaqlara qulluq göstärirsän, fälakätä uğrayanların kömäyinä çatırsan. Belä olan qulunu Allah yalnız buraxmaz.

    Bu sözlär Hz. Xädicänin nä qädär yüksäk ruhlu bir qadın olduğunu göstärmäkdädir. Uca Allah son Peyğämbär olaraq seçdiyi Hz. Mähämmädä ömür-gün yoldaşı olaraq da belä bir yüksäk zäka sahibi olan bir qadını näsib etmişdir. Bu da Allahın bir lütfüdür.



    c) Varakanın dedikläri:

    Hz. Xädicä bu qeyri-adi hal haqqında bir şey öyränmäk üçün qohumlarından olan Varaka b. Nevfällä görüşdü. O, dinlär haqqında bilik sahibi idi. Xädicäyä:

    - "Kuttus, kuttus, -dedi. Ägär hal anlatdığın kimi isä ona gälän, Hz. Musaya gälän Namusu Äkbärdir. Yä'ni böyük Mäläkdir."

    Hz. Peyğämbär Kä'bäni bir ziyarät edib dolanmaq üçün evindän çıxanda Varaka ilä rastlaşdı vä Xädicänin anlatdığı kimi başına gälänläri täkrar söylädi. Varaka:

    - "Sän bu ümmätin Peyğämbäri olacaqsan. Sänä görünän Musaya gälän böyük Mäläkdir, sänä yalançı deyäcäklär, äziyyät veräcäklär, yurdundan çıxaracaqlar, säninlä dava edäcäklär. Ägär o günlärä çatsam, sänä Allah xatirinä yardım edäräm", -dedi.

    Varakadan bu sözläri eşidincä:

    - Onlar mäni doğulub böyüdüyüm yurdumdan çıxaracaqlarmı ki, deyä soruşdu.

    Varaka:

    - "Bäli, dedi. Sänin kimi başqa heç bir Peyğämbär dä yoxdur ki, xalqına göndärilsin vä ona yalançı demäsinlär, onu yurdundan çıxartmasınlar."
    Varaka bu söylädiklärini keçmiş peyğämbärlärin häyatından öyränmişdi. Hz. Mähämmädä onları xäbär verirdi. O zaman çox yaşlı olan, hätta gözläri görmäz bir hala gälän bu ixtiyarın dedikläri doğru idi.
#27.07.2009 15:02 0 0 0