1. Ana Sayfa
  2. Azərbaycan
  3. ME´RAC

ME´RAC

Son güncelleme: 27.07.2009 15:17
eskitoprak eskitoprak foto
  • Mövzular:



    Häzräti Peyğämbärin Me'racı,

    Me'racda verilän hökmlär.



    a) Hz. Peyğämbärin Me'racı:

    Mäkkädä ikän Hz. Peyğämbär Me'raca çıxdı. Me'rac yüksäyä çıxmaq, ucalmaq demäkdir. Buna İsra da deyilir ki, gecäylä yol getmäk mä'nasındadır. Hz. Peyğämbär gecäylä Mäkkädän Qüdsdäki Mäscidi Aksaya gäldiyindän, bu ähvalata "İsra" deyilir.

    Qurani-Kärimdä belä buyurulmuşdur:

    Qulunu gecäylä Mäscidi Haramdan alaraq, ayälärimizi göstärmäk üçün, ätrafını mübaräk etdiyimiz Mäscidi Aksaya götürän Allahın şanı nä ucadır. Här şeyi haqqıyla eşidän vä görän Odur" (İsra Suräsi, 1).

    Me'rac bä'zilärinä görä Hicrätdän üç, bäzi rävayätlärä görä isä il yarım ävväl baş vermişdir. Hz. Peyğämbär Mäkkädä Härämi Şärifdä ikän Cäbrayıl Äleyhüssälamın rähbärliyi ilä gecäylä Qüdsä-Mäscidi Aksaya gälmiş, oradan göylärä yüksäl-miş, ruhlar alämini seyr etmişdir.

    Hz. Mähämmäd Me'rac gecäsi birinci göydä Hz. Adämi gördü. İkinci göydä Hz. Yähya vä İsaya, üçüncü göydä Hz. Yusifä, dördüncü göydä Hz. İdrisä, beşinci göydä isä Hz. Haruna täsadüf etdi. Bu Peyğämbärlärin hamısı onu sevinäräk qarşıladılar vä:

    Salam ey Saleh Peyğämbär vä Saleh qardaş, deyä Onu salamladılar.

    Altıncı göydä Hz. Musanı, yedinci göydä Hz. İbrahimi gördü. Oradan Sidretül-Müntehaya çatdı. Burası ilahi nurlar ilä doldurulmuşdu. Cänabi-Haqq qulu Mähämmädä burada nälär verdi nälär. Burada sirlär pärdäsi qalxdı.

    Bu mäqamda Hz. Peyğämbärä üç şey verildi:

    1 Bakara suräsinin sonu (Amenerrasulü)

    2 Ümmätindän Allaha ortaq qoşmayanların Cännätä gedä-cäyi müjdäsi.

    3 Me'rac hädiyyäsi olaraq beş vaxt namaz.

    Me'rac insan ağlının qavraya bilmäyäcäyi ilahi bir hadisädir. Bunu qäläm ifadä edä bilmäz. Bunda zaman, mäkan mähdudiyyäti, mäsafä aradan silinmişdir. Bu, Mähämmäd Äleyhüs-sälamın ilahi lütfä layiq görülmäsidir.

    Mäkkäli bütpärästlär Me'racdakı yüksäk mä'naları anlayacaq säviyyädä deyildilär. Buna görä Hz. Peyğämbär Me'rac hadisäsini onlara başa salanda, buna inanmadılar. Karvanların bir aya gedib, bir aya da gäldiyi mäsafäni Mähämmäd bir gecäyä necä qät edä bilär, -dedilär. Allah qüdrätinin hüdudsuzluğunu vä genişliyini düşünmäkdä aciz idilär. Mö'minlär Me'racı täräddüdsüz qäbul etdilär. Hz. Äbu Bäkirä Me'rac haqqında söylänildiyi zaman:

    Bunu Mähämmäd söyläyirsä doğrudur, -dedi. Vä älavä etdi: Män onun bundan da mühüm işlärini täsdiq ediräm. Axşam-sabah Ona göylärdän Vähy gäldiyini xäbär verir, män dä inanıram. Bunu da täsdiq ediräm, -dedi. Vä qalxıb Mäscidi Şärifä getdi. Orada Peyğämbäri dinlädikdän sonra, "Anlatdıqların doğrudur" deyäräk därhal täsdiq etdi vä bundan sonra ona sözün täsdiqedici mä'nasında "Sıddık" adı verildi.

    Bä'zi İslam alimläri Me'racın ruhän olduğunu söyläyirsä dä, ähli sünnät bunun häm bädän, häm dä ruh ilä olduğunu qäbul edir. Me'racın bädänlä baş vermäsini ağılla inkar etmäyä heç bir äsas yoxdur. Bu gün elm nä qädär xariqül'adälikläri qäbul etmäkdädir. Efir dalğaları ilä uzaqlara säsin vä şäklin verildiyini här gün görürük. Keçmişdä xäyal sayılan bir çox şeylär bu gün gerçäkläşmişdir. Täbiätdäki qüvvälär käşf olunmaqda vä nä qädär häqiqätlär meydana çıxmaqdadır. Elmi vä här şeyi idarä edän uca Allahın qüdräti ilä sevimli qulu Hz. Mähämmädin Mäkkädän Qüdsä gälmäsi, oradan göylärä qalxması, varlığın xülasäsi olan bu şäxsiyyätin göylär alämini seyr etmäsi nä üçün mümkün olmasın?

    "İsra" suräsindä Me'racdan bähs olunur. Hämin suräyä "İsra" adı da bunun üçün verilmişdir. Me'rac Hz. Peyğämbärin göylärä ucalması vä zäfär müjdälärindän bir ähvalatdır. Bütpärästlär bunu başa düşä bilmädilär, ona görä dä inadlarında davam etdilär. Qurani-Kärimin verdiyi fäzilät därsinä uyğun olan o ayälärin mä'nası belädir:

    Quran än mütläq doğruya hidayät edir. Yaxşı işlär görän mö'minlärä böyük mükafata nail olacaqlarını xäbär verir. Vä kim ki, axirätä inanmır, onlar üçün dähşätli bir äzab hazırladıq. İnsan da şäri elä dä'vät edir ki, sanki onu xeyrä dua edän kimi istäyir. İnsan daima täläskändir. Biz gecä vä gündüzü iki ayä (nişan) etdik. Gecä nişanını sükunät üçün işıqsız, gündüz älamätini işıqlı yaratdıq, ta ki Räbbinizin fäzlindän verdiklärini axtarasınız, illärin sayını vä hesabını biläsiniz vä biz här şeyi açıqdan-açığa ätraflı etdik. Här adamın ämälini boynuna doladıq. Qiyamät günü onun kitabını (ämäl däftärini) çıxaracağıq, onu qarşısında açılmış göräcäk. Öz kitabını oxu! Bu gün özünü hesaba çäkmäyä näfsin sänä kafidir, -deyäcäyik. Kim doğru yolda gedärsä, öz näfsi üçün hidayätä gedär, kim sarparsa, öz zärärinä olar. Heç bir günahkar başqasının günahını yüklänib, mäs'uliyyätini üstünä götürmäz. Biz Peyğämbär göndärmädikcä, kimsäni äzaba düçar etmirik. Biz bir şähäri mähv etmäk istädiyimiz zaman, oranın rifah vä ne'mät içärisindä üzänlärinä ämrimizi göndäririk, onlar da günaha batıb, äzabı haqq-hesab edärlärsä, onda oranı alt-üst edärik. Nuhdan sonra nä qädär näsilläri hälak etmişik. Räbbin qullarının günahlarından xäbärdar olması, onları görmäsi bäs edir. Här kim bu indiki häyatı daha çox istärsä, arzu etdiyimizä istädiyimiz qädär tez veririk. Sonra Cähännämdä yanacaq, oraya häqir vä zälil kimi giräcäkdir. Här kim mö'min olduğu üçün, axiräti istäyär vä ona necä lazımsa eläcä çalışırsa, onun vä hämfikirlärinin ämäyi layiq vä mäqbul olur. Biz hamısına, onlara da, bunlara da Räbbinin ne'mätlärindän yardım edärik. Räbbinin ne'mäti yasaq deyildir. Bax, onların içindän bä'zisini digärlärinä qarşı necä üstün hesab etdik. Mütläq axirät isä däräcälär e'tibarilä daha böyük, fäzilät e'tibarilä daha yüksäkdir (İsra suräsi, Ayä: 9-12).



    OXUMA:

    ME'RACDA VERİLÄN HÖKMLÄR

    Me'racdakı hökm çox ucadır. O mäqamdakı İlahi täbliğat İslam dininin tämälini täşkil edir. İsra suräsindäki o ayälärin mä'nası belädir:

    Räbbin färman buyurdu ki, ondan başqasına äsla ibadät etmäyin, ana vä atanıza yaxşılıq edin. Onlardan biri, yaxud här ikisi qocalaraq ixtiyarlıq çağlarında sänin älinä baxdıqları zaman, onlara "ax bezdim, usandım demä", onları acılama, onlara şirin söz söylä.

    Onlara märhämätindän tävazö qanadlarını yerlärä qädär endiräräk: Ya Räbbi, de, onlar mäni balacalığımda necä mehribanlıqla böyütdülärsä, sän dä onlara eläcä märhämät elä (acı).

    Räbbiniz sizin İçinizdä olanı än yaxşı biländir. Ägär siz yaxşı adamlarsınızsa, Allah da günahınızdan keçib, tövbä edänläri bağışlayacaqdır.

    Qohumlara, yoxsullara, yolçulara haqlarını ver, amma malını israf ilä töküb dağıtma. Çünki israf edänlär şeytanların qardaşlarıdır. Şeytan isä Räbbinä qarşı nankordur.

    Räbbindän umduğun bir xeyir-duanı diläyäräk gözläyärkän onlardan üz çevirmiş olmuşsunuzsa , şirin bir söz söyläyäräk könüllärini alın.

    Älini boynuna bağlamış kimi qısıb sıxma, büsbütün dä açma, yoxsa ya xäsis deyä mühakimä olunarsan vä ya älin boşalar, peşman olarsan.

    Räbbin istädiyinin rizqini genişlädir dä, daraldır da. Çünki O, qullarının här halından xäbärdardır, onları görücüdür.

    Övladlarınızı kasıblıq qorxusu ilä çäkinin, öldürmäyin, biz onlara da, sizä dä rizqlärinizi veririk. Onları öldürmäk häqiqätän böyük bir günahdır.

    Zinaya qätiyyän yaxınlaşmayın. Çünki O, äxlaqsızlıqdır vä çox pis bir yoldur.

    Allahın haram qıldığı canı öldürmäyin. Onu öldürmäkdä haqlı olsanız belä! Här kim haqsız yerä öldürülärsä, onun sahibinä sälahiyyät veririk, bir şärtlä ki, sahib dä hämin qatil üzärindä häddini aşmasın. Çünki, o yardıma bir kärä layiq görülmüşdür.

    Yetimin ärgänlik çağına çatıncaya qädär malına äl vurmayın. Ägär än yaxşı mäqsädlä olsa belä! Verdiyiniz sözü yerinä yetirin. Çünki sözä vä ähdä görä mäs'ulsunuz.

    Ölçdüyünüz zaman tam ölçün vä düzgün täräzidä çäkin. Bu daha xeyirlidir, aqibäti dä daha yaxşıdır.

    Bilmädiyin bir şeyin (işin) dalına düşmä. Çünki qulaq, göz, üräk, bunların hamısı ona görä mäs'uldur.

    Yer üzündä äzämät ifadä edäräk, qürurla gäzmä, çünki sän yeri yara bilmäzsän. Bütün bunların pis cähäti Räbbin näzärindä xoşa gälmäyän şeylär olmasıdır.

    Mähz bunlar, Räbbinin sänä Vähy etdiyi hökmlärdändir. Allah ilä bärabär, başqa bir ilahiyä inanma, yoxsa qovularaq cähännämä atılarsan" (İsra suräsi, Ayä: 23-39).
#27.07.2009 15:17 0 0 0