1. Ana Sayfa
  2. Azərbaycan
  3. UHUD SAVAŞI

UHUD SAVAŞI

Son güncelleme: 27.07.2009 15:31
eskitoprak eskitoprak foto


  • Mövzular:



    Qureyşin kini,

    Abbasın mäktubu,

    Hz. Hämzänin şähid edilmäsi,

    Ancaq dünya malına tamah salınca,

    Ölülärä hücum,

    Mäğlubiyyätdän qäläbäyä,

    Hicrätin üçüncü ilindäki hadisälär.



    a) Qureyşin kini:

    Qureyşlilär Bädir döyüşündä yedikläri ağır zärbänin intiqamını almaq arzusundan bir an belä äl çäkmädilär. Äbu Süfyan Qureyşin başçısı olmuşdu. Çöldäki qäbilälärdän 2000 äsgär topladılar. Buna Mäkkälilär dä qoşuldu, beläcä 3000 näfärlik bir ordu yaradıldı. Orduda 700 zirehli süvari, 200 at, 3000 dävä var idi. Başda Hind olmaq üzrä qadınlar da orduya qoşuldular. Ordu gedärkän Ebva kändinä gälib çatdı. Bä'ziläri burada däfn olunan Hz. Peyğämbärin anası Äminänin mäzarını eşmäk fikrinä düşdülär, ancaq pis bir adät olar deyä başqaları buna mane oldu.



    b) Abbasın mäktubu:

    Hz. Peyğämbärin ämisi Abbas hälä Müsälman olmamışdı. Ancaq qardaşı oğlunu sevirdi. Qureyşin Mädinäyä hücumu xäbärini Mädinäyä çatdırdı. Hz. Peyğämbär mäktubu alınca hazırlıq gördü. Düşmän häqiqätän Mädinänin känarına yaxınlaşmışdı. Yüksäk mövqeli adamlardan bä'ziläri şähäri içäridän müdafiä edäk, -deyirdilär. Gänclär isä düşmänlä bayırda qarşılaşmaq istäyirdi. Näticädä ikinci fikir qäbul edildi.

    Cümä namazından sonra, Mädinädän çıxdılar. Qureyş qärargahını Uhud Dağında qurmuşdu. Müsälmanlar da oraya häräkät etdilär. Müsälmanlar 1000 näfärdän ibarät idi. Münafıkların räisi Abdullah 300-ä qädär adamı ilä geri dönüncä, Müsäl-manlar 700 näfär qaldılar.

    Müsälmanlar Uhuda yaxınlaşdıqda, bütpärästläri orada yerläşmiş gördülär. Bu zaman onlar arxalarını Uhud Dağına söykäyäräk Mädinäyä qarşı düzüldülär. Hz. Peyğämbär düşmä-nin cäbhä arxasından hücumunun qarşısını almaq vä sol täräfdäki dağın boğazını gözlämäk üçün, 50 näfär ayırdı vä onlara: "Düşmän istär qalib gälsin, istär mäğlub olsun, mändän ämr almadıqca buradan äsla ayrılmayacaqsınız, düşmän süvarisi gälärsä, atlarına ox atın, çünki ata ox däydimi irälilämäz", deyä bärk-bärk tapşırdı.

    Düşmänin sağ cinahında Xalid, sol cinahında Äbu Cähilin oğlu İkrimä, süvarilärin başında Safyan dururdu. Qadınlar däf çalaraq äsgärläri ruhlandırırdılar. Döyüş täkbätäk mübarizä ilä başlandı. Hz. Äli vä Hz. Hämzä räqiblärini yerä särdilär. Äbu Düncanä dä bänzärsiz qährämanlıqlar göstärdi. Qureyşlilär Bädir döyüşünün intiqamını almaq üçün, var qücläriylä hücum edirdilär.



    c) Hz. Hämzänin şähid edilmäsi:

    Äbu Süfyanın arvadı Hind Bädirdä babası öldüyündän, onun intiqamını almaq üçün Vähşi adında bir zänciyä çoxlu pul vä'd edäräk, Hz. Hämzäni öldürmäsini xahiş etmişdi. Vähşi Hz.Hämzänin qarşısına kişi kimi çıxmağa qorxduğundan, bir yerdä pusquya durdu. Häbäş üsulu ilä ox ataraq onu qarnından yaralayıb şähid etdi.

    Çox şiddätlänän döyüş Müsälmanların xeyrinä däyişdi. Düşmän säfläri pozulmuş, süvarilär dağa doğru qaçmağa başlamışdılar. Hz. Peyğämbär ordusunu elä tärtib etmişdi ki, düşmän süvarisinä qarşı duracaq süvarisi yoxkän, süvari hücum edä biläcäk yalnız bir yer qalmışdı. Orada da oxçular dayanmışdı vä onlara buradan äsla ayrılmamalarını tapşırmışdı. Bunun sayäsindä dä ilk anda qäläbä qazanmışdı.



    d) Ancaq dünya malına tamah salınca:

    Ancaq bu zaman bä'ziläri qäflätä düşdülär. Düşmäni tä'qib etmäk äväzinä, qänimät toplamağa başladılar. Oxçular da düşmän necä olsa mäğlub oldu, deyäräk yerlärini buraxdılar. Bunu fürsät bilän Xalid süvarisi ilä hücum etdi. Müsälmanların içinä girdi. Bunu görän bütpärästlär täkrar hücuma keçdilär. İki hücum arasında qalan Müsälmanlar näyä uğradıqlarını bilmä-dilär vä bir qarmaqarışıqlıq başladı. Bir ara Hz. Peyğämbärin şähid edildiyi söyländi. Müsälmanlar da çox şaşırdılar, ümidsizliyä düşdülär. Bir qrup Müsälman Hz. Peyğämbärin ätrafında halqa kimi dövrä vuraraq, onu qoruyurdu. Edilän hücumlar zamanı Hz. Peyğämbärin zirehi yanağına batmış, mübaräk dişi qırılmışdı. O böyük Peyğämbär düşmänin atdığı ox yağışı altında belä mätanätini itirmir:

    Ya Räbb, xalqımı bağışla, çünki onlar nä etdiklärini bilmirlär, deyä dua edirdi.

    Müsälmanlar çox çätin väziyyätä düşmüşdülär. Ümmü Umare deyilän Näsibä Xatın, Müsälmanlara su daşıyırdı. Belä bir çätin väziyyätä düşüncä, su qabını älindän buraxdı vä bir qılınc götüräräk, Hz. Peyğämbäri qorumağa başladı. Hücum edänlärdän birini atından düşürdü, yerä yuvarladı.

    Hz. Peyğämbär yanındakılarla bir täpäyä çıxdı. Äbu Süfyan "Mähämmäd aranızda mı?" deyä säsländi. "Äbu Bäkir vä Ömär oradadırmı?" deyä soruşdu. Bir cavab almayınca, "Demäk, bunların hamısı ölmüş" deyä söyländi. Bunun üzärinä Ömär:

    Bunların hamısı sağdır vä buradadır, deyä hayqırdı.

    Äbu Süfyan:

    Müharibä növbäylädir, bu gün Bädirin qarşılığıdır, -dedi.



    e) Ölülärä hücum:

    Qureyş qadınları bu döyüşdä insanlığa äsla sığmayan vähşi häräkätlär etmişdilär, şähid düşän Müsälmanların burunlarını, qulaqlarını käsäräk boyunbağı kimi boyunlarına asmışdılar. Hätta Äbu Süfyanın arvadı Hind Hz. Hämzänin köksünü deşäräk, onun ciyärini dişlämişdir. Tarixdä ona "İnsan ciyäri yeyän qadın", deyilir.

    Uhud Härbinä Müsälmanların qadınları da qoşulmuşdu. Ancaq bunlar äsgärlärä su daşımaq, yaralı sarımaq kimi insani väzifäläri yerinä yetirmişdilär.

    Uhud Härbindä Müsälmanlar 70 şähid verdilär. Böyük bir üzüntü içindä Mädinäyä qayıtdılar. Ancaq buna özläri säbäb olmuş, Hz. Peyğämbärin ämrlärini dinlämämişdilär. Mädinädäki yähudilär vä münafıklar (ikiüzlülär) bu mäğlubiyyätä sevinmişdilär. Bu, Hz. Peyğämbärä ağır gäldi. Yaralı vä yorğun olduğu halda, düşmäni tä'qib etmäk qärarına gäldi. Müsälmanların zäif düşmädiyini häm yähudilärä, häm dä bütpärästlärä göstärmäk baxımından bu qärar mühimdir. 16 Şävval, härbin ertäsi bazar günü çağırıcı hayqıraraq Müsälmanları tä'qibä säslädi.



    f) Mäğlubiyyätdän qäläbäyä:

    Mäkkälilär Uhuddan çäkilmişdilär. Revhaya gälmişdilär. Hz.Peyğämbär arxalarından bir adam göndärmiş, "Get bax, ägär dävälärä minirlärsä Mäkkäyä gedirlär, yox atlara minirlärsä Mädinäyä hücum edäcäklär demäkdir", -dedi. Xäbärçi dävälärä mindiklärini söylädi. Ancaq Mäkkälilärdä bir täräddüd var idi. Bä'ziläri geri qayıtmak istäyirdi. Hz. Peyğämbär bu xäbäri aldığından, bayrağı Hz. Äliyä veräräk düşmäni tä'qibä yolladı vä Hamraul-Äsädä qädär gäldi. Orada üç gecä söndürmädän tonqal qalayaraq, täräddüd içindä olan düşmänä qarşı qüvvätli vä çoxluqda olduqlarını göstärdi. Äbu Süfyan täkrar bir toqquşmaya girmäkdän çäkindi. Müsälmanlar Uuhudda mäğlub olmuşkän, beläcä qalib väziyyätinä gäldilär.



    g) Hicrätin üçüncü ilindäki hadisälär:

    Hz. Äli'nin oğlu Hz. Häsän dünyaya gäldi.

    Hz. Peyğämbär Ömärin qızı Hafizä ilä evländi.

    Hz. Osmanın birinci zövcäsi Ruqiyyä väfat etdiyindän, yenä Peyğämbärimizin qızı Ümmü Gülsümlä evländi. Beläcä Peyğämbär dörd xälifädän ikisinä qız verdi, ikisinin dä qızı ilä evlänäräk qohumluq bağları qurdu.

    Hz. Peyğämbärin zövcälärinin adları belädir: Xädicä, Sevda, Aişä, Hafizä, Huzeyme qızı Zeynäb, Ümmü Sälämä, Cahş qızı Zeynäb, Ümmü Häbibä (Äbu Süfyanın qızı), Cüveyriyä, Safiyyä (yähudi äsilli), Meymunä.

#27.07.2009 15:31 0 0 0