İBADÄTLÄR
Son güncelleme: 27.07.2009 16:08
-
Namaz
Namaz müsälmanın gündälik ibadätidir. İman etdikdän sonra, müsälmanın yerinä yetirmäli olduğu färzlärin başında namaz gälir.
Namaz insanı pisliklärdän uzaqlaşdırır, mänävi cähätdän püxtäläşmäsini tämin edir, onu günahlardan tämizläyäräk mänävi hüzura qovuşdurur.
Allaha mänän yaxınlaşmanın än ähämiyyätli vasitälärindän biri olan namaz Uca Yaradanın rizasını qazandırır.
Här gün täklikdä vä ya camaatla beş vaxt qılınan namaz insana daima Allahı xatırladır. Müsälman şäfäq vaxtı yerindän qalxar, ävvälcä sabah namazını qılar, Allahı yadına salaraq günä başlayar, günorta vaxtı günorta namazıyla yenä Ona üz tutar, dünya işlärinin onu yaxşıca yorduğu bir vaxtda ilkindi namazıyla Yaradıcısını yadından çıxartmadığını göstärär, axşam namazıyla isä hüzurunda durmaq surätiylä Onun yardımını istämäyi unutmaz. Cümä günläri camaatla qılınan cümä namazı ilä ildä iki däfä dini bayram günlärindä qılınan bayram namazları müsälmanlara birlikdä Allahın hüzurunda durma imkanı verär. Beläliklä dä, müsälman bir täräfdän dünyadakı işlärini yerinä yetirärkän, digär täräfdän dä Yaradıcıyla älaqäsini käsmäz, Ondan uzaqlaşmaz, dünya vä Axirät tarazlığını tämin edär.
Dästämaz
Namaz qılmaq üçün dästämaz almaq lazımdır. Dästämaz üzü, dirsäklärlä bärabär älläri yumaq, yaş ällä başı mäsh etmäk (sığamaq), topuqlarla bärabär ayaqları yumaqdır. Äslindä mänävi bir tämizlik olan dästämazın maddi tämizlik baxımından da böyük faydaları vardır.
Güsl
Güsl ağız vä burnun içi dä daxil olmaq şärti ilä quru bir yer qalmadan täpädän dırnağa qädär bädänin här täräfini yumaqdır. Cinsi älaqädä olanların, aybaşı vä zahılıq halları qurtarmış xanımların qüsl alması lazımdır. Bundan başqa, häftädä än az bir däfä yuyunmaq här müsälmana bir dini tövsiyädir.
İslam dini tämizliyä böyük ähämiyyät vermişdir. Peyğämbärimiz belä buyurmuşdur: "Tämizlik imanın yarısıdır. "
Müsälmanın här cähätdän tämiz olması onun dini väzifälärindän biridir. Onun bädäni, geyimi, oturub durduğu vä ibadät etdiyi yerlär, yeyib içdiyi şeylär tämiz olmalıdır.
Oruc
Niyyät edäräk dan yerinin ağarmasından axşam günäş batana qädär yemäk yemämäk, heç bir şey içmämäk vä cinsi älaqäyä girmämäk şäklindä tutulan orucun dini, äxlaqi, ictimai vä sağlamlıq baxımından bir çox faydaları vardır.
Oruc tutan bir insan säbir etmä, çätinliklärä sinä gärmä, aclığa, susuzluğa dözmä vä näfsä hakim olma qabiliyyätläri qazanır. Kasıblığın vä yoxsulluğun nä olduğunu daha yaxşı başa düşür vä näticädä şäfqät, märhämät, başqalarına kömäk etmäk vä insanlara faydalı olmaq kimi uca duyğular qazanır. Älindäki nemätlärin qädrini bilir, israfdan uzaq durmağı öyränir.
İnsanın mänävi kamilläşmäsini tämin edän oruc insanın iradäsini gücländirir, onun başqalarına qarşı sevgi, märhämät vä yardım hisslärini inkişaf etdirir.
Qämäri aylaradan Ramazan ayında ağlı başında vä häddi-büluğa çatmış här bir sağlam müsälmanın tutmalı olduğu oruc bir aydır.
Zäkat
Zäkat dinä görä varlı, ağlı başında olan, häddi-büluğa çatmış müsälmanların mallarınn müäyyän bir hissäsini, äsasän 2.5 faizini, başqa sözlä qırxda birini här il yoxsul müsälmanlara vermäsidir.
Zäkat sözünün lüğävi mänası tämizlik vä mänävi cähätdän saflaşmaq anlayışını ifadä edir. Çünki günahlardan tämizlänmäyä vä malın bäräkätlänmäsinä säbäb olur.
İslam varlıların kasıblara kömäk etmäsini şäxslärin arzusuna buraxmayıb, varlıların zäkat vermäsini mäcburi qılmışdır. Çünki Allahın varlılara verdiyi maldan ibarät olan zäkat yoxsulların haqqıdır.
Zäkat Allahın rizasını qazandıran, şäxsin anlayışında malın bir vasitä olmaqdan çıxaraq mäqsäd halına gälmäsinin qarşısını alan, insanda başqalarını düşünmä, märhämät vä yaxşılıq kimi gözäl his-släri inkişaf etdirän vä vätändaş hämräyliyini tämin edän bir ibadätdir.
Häcc
İslamın äsaslarından biri olan Häcc, häcc günlärindä Käbäni vä onun ätrafındakı bäzi müqäddäs yerläri qaydalarına görä ziyarät edäräk, buralardakı lazım olan işläri yerinä yetirmäkdän ibarätdir. Gücü çatan här bir müsälmana ömründä bir däfä Häccä getmäk färzdir.
Häcc här il dilläri, rängläri, ölkäläri, mädäniyyätläri färqli, ancaq mäqsäd vä qayäläri eyni olan milyonlarla müsälmanın bir yerdä, birlikdä ibadät edäräk Allaha üz tutmalarını, bir-birläri ilä tanış olub birläşmälärini, müsälmanların öz därdlärini müzakirä edib, ortaq çarälär üzärindä fikirläşmälärini tämin edir.
Häcc ibadäti äsnasında gündälik geyimlärini soyunub ehrama girän müsälmanlar zänginliklä lovğalanmamağı, insanlar arasındakı bärabärliyi, ölümü vä öldükdän sonra dirilmäyi unutmamağı faktiki olaraq yaşayır vä öyränirlär.
Bir ehrama girän şäxs üçün qoyulan qadağanlar müsälmanları heç kimä, hätta häşaratlara belä zärär vermämä, yaradılmışlara şäfqät vä märhämät, çätinliklärä säbir etmäk kimi värdişlärä alışdırır. Beläliklä, Häcc ibadätini häyata keçirdänlär, Allaha qulluq väzifälärini yerinä yetirdikläri kimi, ätrafındakılar üçün dä faydalı olma, heç olmasa onlara zärär vermämä värdişinä yiyälänirlär.
- İBADÄTLÄR Konusuna Benzer Konular Böyle bir şey olamaz.! Hiç alakalı konu bulamadık.
- Plastik Gıda Ambalajı 27.07.2009 16:08