Demirlibahçe Köyü Baskil Elazığ
Son güncelleme: 13.03.2010 01:05
-
Baskil Demirlibahçe Köyü Bilgileri - Demirlibahçe Köyü Hakkında - Molla Sorik Köyü - Demirlibahçe Köyü Tanıtımı - Demirlibahçe Köyü Resimleri
Demirlibahçe ,Elazığ Baskil ilçesine bağlı bir köyüdür.
İlçe: BASKİL
İl:ELAZIĞ
İle Uzaklığı:45 km
İlçeye Uzaklığı:7km
Rakım:1450 m
Nüfus:
2000:156
1997:138
Tarihi
Eski ismi Molla Sorik'dır.Şefkat köyünden iki kardeşten ismi Molla Sorik olan şahsın buraya gelip yerleşmesi ile buraya Mollasorik denmiştir.Ancak daha sonraları dışardan iki aile daha gelerek köyün yakınlarına yerleşmişler.Zamanla iyi komşuluk ilşkileri bütün köyün bir araya toplanmasını sağlamıştır.Köy sakinleri köyleri için eski dönemde Dokan ismini kullanmışlardır.köyümüzü kuranlar urfa siverek mızar köyünden gelen karakeçili aşiretinden gelen ailelerdir.ceraplı kolundan gelen bu aileler yörenin Türkleşip islamlaşmasını sağlamıştır.osmanlıyı kuran bu kayı boyundan karakeçililer uluyörük olarakta anılmış süleymanşahla urfa karacadağ bölgesine yerleşmişler ve buradan Türkiyenin dört bir yanına dağılmışlardır.elazığ yöresinde de onlarca karakeçili aşiretine mensup köyler mevcuttur.kürtçe konuşmaya urfa yöresinde başlayan karakeçililer özlerinin oğuz ve osmanlı olduğunu unutmadılar.dillerini kürtçe kullanmaya başlasalarda Türkmen oğuz olduklarını hep bildiler.bugün Urfa başta olmak üzere tüm karakeçililer karakeçili Türkmen şenlikleriyle kimliklerini ve kültürlerini yaşatmaktadırlar..karakeçililer 66 boydur.karakeçililere bazı kürt aşiretleri kürtçe ve arapça isimlerle bu obaları ansalarda karakeçililer asalet gözeten bir aşiret oldukları için karışmamışlardır.günümüzde dahi kendi içlerinde evlenmişlerdir.farklı aşiretlerle kız alıp vermemişlerdir.doğudaki karakeçili boyları binkasım,muska,baleki,cerabi,amini,kadıyan,andari,gökçe,torun,şeyhlü,tosbağlı,albayramlı,simsorlu,azizbeğli,şerefli,gündoğdu kolları mevcuttur.baskilin konalga,karoğlu,emirhan,karakaş,koçyolu,beşbölük köylerine yerleştirilmişlerdir.elazığın merkeze bağlı sefolar başta olmak üzere 27 karakeçili köyü iskan edilmiştir.ağının saraycık köyü ve sivrice ilçemizin yedikardeş,cafolar,haftasar,soğuksu,kösebayır,gözeli mercumut köylerinede karakeçili türkmenleri iskan edilmişlerdir.bu mamuratül aziz iskanı osmanlı dönemindeki arşiv kayıtlarında mevcuttur.bunlara ulaşmamı sağlayan Fahrettin KİRZİOĞLU hocamıza şükranlarımızı sunarız..ayrıca karakoçan yerlileri,palunun seydilli köyüde tamamen karakeçililerden oluşmuştur.bingöl simsor ve elazığın karasaz köyündeki ve ankara karaşardaki karakeçililer geleneklerini sürdürmüşlerdir...Hayrullah ÇETİNKAYA MALATYA İNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ TARİH BÖLÜMÜ BASKİLLİ....Cumhuriyetten sonra Demiryolu yapılınca köydeki istasyona Şefkat istasyonu adı verilmiş ve 1950'li yıllarda demiryolu bahçelerin içinden geçtiği için Demirbahçe ismini almıştır. Elazığ merkeze bagli bircok köy ve mezra ile isim ve kültür benzerliği bulunmaktadır.
Kültür
Demirlibahçe köyü mutfak kültürü Elazığ ili kültürü ile aynı paraleldedir.
Köyün mutfağı oldukça zengin yemek çeşitlerine sahiptir. 150'ye yakın yemek çeşidi olan Köyde üç öğün yemeğin dışında kuşluk yemeği ve özellikle yatsılık denilen pestil, ceviz, orcik, meyve gibi yiyeceklerin bulunduğu sofralar açılır. Yemekler çoğunlukla yer sofralarında yenilir. En önemli yemeği özellikle misafirler için yapılan ve yapımıda oldukça zahmetli olan "Gömbe"dir. Gömbenin közde yapılmışı çok lezizdir. Glor ismide verilen gömbe kavurmalı, küncülü veya soğanlı olarak yapılır.Kış aylarında gelen bütün misafirler bu yemekten özellikle isterler. Kış mevsimi için yapılan hazırlıkların başında taze meyve ve sebzelerin hemen hepsinin kurutulması gelir. Turşu ve salamura yapılır, şehriye ve erişte kesilir, tarhana hazırlanır; ; kavurma hazırlanır, orcik, pestil, tutunu yapılır.
Düğün ve sünnetlerde özel eğlence törenlerinde ziyafet çekilir, özel yemekler çıkartılır. Bütün bu işler komşu ve akrabaların yardımı ile topluca yapılır.
Yemek Sofraları :
Yer sofraları
ofra bezleri eskiden köyümüzde yerli beyaz bezden yapılırdı. Çitçilerin açık pembe zemin üzerine siyah motiflerle süsleyerek bastıkları sofra bezleri çok yaygındı. Bu sofra bezleri odanın ortasına serilir üzerine bir sini ve sininin içerisinde yemek takımları ve malzemeleri konulur ve sofra bezinin etrafında küçük yer minderleri bulunurdu.
Bazen de sofra bezi üzerine 50-50 cm yükseklikte özel yapılmış küçük bir masa konulur ve bunun üzerine sini konularak sofra oluşturulurdu. Bu sofralarda yemek daha kolay yenilirdi.
Günümüzde de köyümüzde ve çevresinde çoğunlukla yer sofrası tercih edilir. Ancak özellikle kentte hemen her evde yemek masası bulunmakla birlikte ekseriyetle bu masalar misafir olduğunda kullanılır.
Geleneksel mutfak kültürümüzün önde gelen araçlarından birisi olan sofra bezleri yerini naylondan yapılmış sofra bezlerine bırakmıştır. O güzelim çiçekli, kuşlu, "hoş geldiniz" li sofra bezleri günümüzde kimi evlerde sandıklarda birer hatıra olarak saklanmaktadır.
Demirlibahça köyü ve çevresindeki köylerde özellikle düğünlerde kurulan 3-4 metre uzunluğunda sofralar kurulurdu ki buna da Somat denilirdi. Bu tür ziyafetlere de "Somat Çekme" denilirdi.
Mutfak ve Kilerler :
Mutfak ve kiler iç içe olduğu gibi ayrı ayrı da olurdu. Eski evlerde sofalara çıkmadan evvel yan kapılardan birisi mutfak diğeri de kiler kapılarıdır.
Kiler 7-8 aylık zahireyi barındırırdı. Başta pilavlık ve köftelik bulgurlar, çorbalık keşkeklik döğme ler, mercimek, fasulye lovik ve nohutlar, ağızları beyaz ve nakışlı örtülerle kapalı, kırmızı topraktan yapılmış yerli büyük küpler veya peteklerde; sıra sıra dizili sırlı yeşil çinilerde ise unlar, pekmezler, ballar, peynirler, salçalar, turşular; tenekelerde yağlar, kavurmalar, kıymalar, tarhanalar; muhaşır, erişte gibi şeyler ise büyük kamış sepetler içerisinde, sebze kuruları, yine kilerde tavana asılı ekmek salıncağı üzerinde tandır ekmekleri bulunurdu. Tandır ekmeklerinin üzerine çok temiz hasavanlar örtülür ve kışlık ekmek ihtiyacı karşılanırdı. Kilerin en güzel yiyecekleri olan orcik, meyve kuruları daha bir özenle saklanır.
Günümüzde bazı köylerde zahire küp ve petekleri ve tandır ekmeği için yapılan iskeleler halen kullanılmaktadır. Kent hayatında ise evleri müsait ve köyleri ile bağlantısı olan sınırlı sayıdaki evlerin dışında bu kiler geleneği ve malzemeleri vardır.
Mutfaklar ise ocağın içerisinde bulunduğu yemek pişirilen, içerisinde mutfak araç ve gereçlerinin bulunduğu temiz ve ferah mekanlardan seçilirdi.
Çorbalar :
Tarhana çorbası, erişte çorbası, dövme çorbası, ayranlı çorbalar, kurutlu çorba, pirinç çorbası, un çorbası, anamaşı, lobik çorbası, bulgur çorbası, mercimek çorbası, şehriye çorbası, kabaklı çorba, tutmaçlı çorba, fasulye çorbası köyümüzde en çok pişirilen çorbalardır.
Lobik Çorbası :
Pamuk ve bostan tarlalarının civarına ekilen lobik, fasulye gibi olup küçük tanelidir. Bir tencerede önceden zifiri yapılır, üzerine su ilave edilip kaynatılır. Lobik ve döğme temizce yıkanır, tencereye bırakılır, 1-2 kaynar geldikten sonra çorba servise hazır hale gelir.
Et Yemekleri :
Kaburga, kızartma, , kaplama, güveç, tava, , ciğer kebabı, paça, işkene, taraklık, çoban kebabı, tandır kebabı vs.
Köfteler Dolma ve Sarmalar :
Bulgur köftesi, içli köfte, kındık köfte, yalancı köfte, ekşili köfte, kadın budu köfte, ayar köftesi ile kebabı, ayranlı köfte, harput köfte, mercimek köfte, ocak köftesi, lüle kebabı, küncülü köfte, muhaşerli köfte, keklik köftesi, lahana sarması, yaprak sarması, bumbar dolması, dilim dolma, domates dolması, sapan dolması, biber dolması, kabak dolması, kofik dolması, kibe dolması.
Harput Köfte :
Dilinmiş kuru soğan, maydanoz, toz biber, tuz, yağsız kıyma, ufak bulgur biraz suyla bir leğende iyice yoğrulur. Fındıktan biraz büyük parçalara bölünerek bir kaba, başparmakla işaret parmağı arasında sıkıştırılarak tek tek tekerlek şeklinde dökülür. Ayrı bir tencerede kaynayan yağlı ve salçalı suya katılarak pişirilir.
Sebze Yemekleri ve Salatalar :
köyümüzde hem bizzat yetiştirilen hem de doğal ortamda derelerde ve su kenarlarında kendiliğinden yetişen sebzelerin hemen hepsiyle yemek yapılır. Yörede yetişmemekle birlikte köyümüze getirilen sebzelerle de yemekler yapılır.
Doğal ortamda yetişen ışkın, pirpirim tahtik, yemlik kuzukulağı, dağ pancarı, kenger vb. gibi sebzeler yemeklerde ağırlıklı olarak kullanılır ve bu isimlerle anılan yemekler pişirilir.
Fasulye, kabak, domates, patlıcan, patates, biber, soğan, ıspanak gibi sebzeler, sebze yemeklerinin temel malzemesini oluşturur.
Patlıcan yemeği, taze fasulye, kabak kızartma, kabak oturtma, soğanlı yahni, nohut yahnisi, türlü, güveçbamya, musakka, badem, çaypalası, ışkınlı yumurta, pirpirim, boranı, kengerli, yemlikli; pancarlı pilav; sebze yemeklerinin başında gelir.
Köyümüzde salatalar da çok çeşitlidir. Özellikle doğal bitkilerden yapılan; kereviz, acice pirpirim salataları sirke ile tatlandırılarak ve zeytinyağı ilave edilerek yapılır. Çoban salata, patates salatası, yumurta salatası Köyümüzde en çok sevilen salataların başında gelir.
Pirpirim Boranı :
Pirpirim bostanlarda, sebzeliklerde kendiliğinden yetişen bir bitkidir. Pirpirimin sebzeli yemeği yapıldığı gibi boranısı da yapılır.
Pirpirim güzelce yıkanıp bir kaba doğranır. Tekrar yıkandıktan sonra başlanır. Kevgirde süzülerek avuç içinde topaklar halinde sıkılır. Sade yağda biraz kızartıldıktan sonra üzerine önceden hazırlanan sarımsaklı yoğurt ve dağlanmış tereyağı dökülür.
Pilavlar :
Pilav, köyümüz ve çevre köylerce son derece sevilen yemek çeşididir. Başlı başına yemek olarak yenildiği gibi, sebze yemeklerine destek yemek olarak da yapılır.
Bulgurla yapılan pilavlar oldukça çeşitlidir. Bulgur pilavı, sulu pilav, bulgur tiridi, pancarlı pilav, yoncalı pilav, muhaşerli pilav, simit pilav, kırmanlı pilav, pirinç pilavı keşkek, mercimekli pilav.
Sırın :
Taze yufka ekmeği rulo haline getirilip 3 cm eninde parçalar haline getirilerek bir tepsiye dizilir. Tepsiye dizilen ekmeklerin kesik tarafı tepsiye dik gelecek şekilde ve sıkıca dizilmesine dikkat edilmelidir.
Üzerine daha önce hazırlanmış bolca sarımsaklı yoğurt dökülür ve eritilmiş tereyağı eklenerek hazırlanır.
Börekler :
Su böreği, tepsi böreği, bohça böreği, el böreği, bişi böreği, talaş böreği.
Köyümüzde börekler arasında en çok sevileni su böreğidir. Yapımı çok zahmetli ancak son derece zevkli ve güzel olan su böreği yörenin damak zevkini yansıtır.
Yapılışı :
Önce böreğin hazırlanacağı tepsi hafif yağlanarak bir kenara bırakılır. Daha sonra açılan yufkalar dörde bölünerek hafif ateşte kaynayan suyun içine atılarak haşlanır. Haşlanan hamurlar sudan alınarak düzenli bir şekilde tepsiye yerleştirilir. Bu suretle oluşturulan her tabakanın arasına önceden hazırlanan rendelenmiş peynir ve çok ince kıyılmış maydanozdan oluşan iç serpiştirilir. Bu işlem tamamlandıktan sonra tepsi fırına verilir. Belli bir oranda kızartıldıktan sonra kareler halinde kesilen börek, servise hazır hale gelir.
Helvalar ve Tatlılar :
Köyümüzde yaygın olarak yapılan helvaların başında un helvası gelir. Peynirli helva, irmik helvası, heside, tel helvası, künefe, ceviz helvası, kabak tatlısı, baklava, dolanger, dilber dudağı, kargaburnu, çullama, bişi, şeker böreği, kalbur hurması, hurma tatlısı, revani, sütlaç, muhallebi, hürriyet kadayıfı, zerde, aşure, gül tatlısı belli başlı helva ve tatlı çeşitleridir.
Coğrafya
Elazığ iline 45 km, Baskil ilçesine 7 km uzaklıktadır.Elazığ baskil karayolunun 28. km de sola ayrılan stabilize yol ile köye ulaşılabilir.Kara yolundan itibaren 4 km stabilize yolu vardır. Yerleşim yeri genelde dağlık bölgeye yapılmış elverişli yerler tarım da kullanılmıştır.Fakat son yıllarda yerleşim yerleri de değiştirilmiş düz arazilerin olduğu kısımlara evler yapılmştır.
İklim
Köy de karasal iklim egemen olup, kışlar soğuk ve yağışlı, yazlar ise sıcak ve kurak geçmektedir. Ancak köyde özellikle ilimizin çevresinde oluşturulan baraj gölleri, iklimde kısmen sapmalar göstermektedir.
Ekonomi
Köyün ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır. Son yıllarda Kaysıcılık, bağcılık ve Arıcılık ön plana çıkmış köy ekonomisine gözle görülür bir katkı sağlamıştır. Özellikle arıcılık alanında faaliyet gösteren, başarılı ve sertifikalı arıcılarımız şöyle sıralanmaktadır.
M.Fethi GÜNDOĞDU,M.Halil ALTUNHAN,Mehmet ÇELİK,Aziz ÇAKAR ve Metin GÜLTEKİN
Muhtarlık
Yerleşim yerinin köy tüzel kişiliği alması ile birlikte köyün tüzel kişiliğini temsil etmesi için köy muhtarlık seçimleri de yapılmaktadır.
Köy Muhtarı:Bilgi yok
MEHMET CEYLAN
Muhtarlık Erişim Bilgileri:
Telefon: 0 (424) 511 29 44
Cep Telefonu: 0 (537) 334 16 46
Altyapı bilgileri
Köyde ilköğretim okulu vardır.Fakat Eğitim Öğretim Yapılmamaktadır. Köyün içme suyu şebekesiyeterli olmamakla birlikte vardır, ancak kanalizasyon şebekesi yoktur. Ptt şubesi ve ptt acentesi yoktur. Sağlık ocağı ve sağlık evi yoktur. Köye ayrıca ulaşımı sağlayan yol stabilize]] olup, asfalt olmadığı için ulaşımı olumsuz yönde etkilemektedir. Köyde elektrik ve sabit telefon vardır.
Köyün güneyinde Hasan Dağları oluşturur. Hasan Dağının doğusunda Bulutlu Dağı , Karga Dağı kuzeyinde Kamışlık Dağı yer alır. Ayrıca Bu dağların halk arasındaki isimleri de şöyledir.haroğludağı,ziyaret dağı, Kasil ve ,pi günnü tepeleri de büyükçe tepelerdir. Köyde Beyaz çeşme ile Belhan çeşmeleri ile de en meşhur sularıdır bu sular yazın çok soğuk kışın ise ılıktır.Ayrıca rakımı yüksek olan kuzluk mevkiinde yaz aylarında özellikle akşamları caketsiz ya da kazaksız üşünübilen bir yer olduğu da bilinmektedir. Köy halkının yarısı köyün eski yerinden ayrılarak isatasyona yakın mevkide bahçelerde ev yaparak burda yaşamaktadır.
Kaynak : Vikipedi, özgür ansiklopedi
Kaynak : Yerel Net
Köyünüze ait bilgi ve resimleri bu konu altında paylaşabilirsiniz
- Demirlibahçe Köyü Baskil Elazığ Konusuna Benzer Konular
- Yolbulan Köyü Ergani Diyarbakır 27.02.2010
- Kaledibi Köyü Hani Diyarbakır 28.02.2010
- Ormankaya Köyü Hazro Diyarbakır 27.02.2010
- Epçilerkadı Köyü Merkez Bartın 20.02.2010
- Kalkan Köyü Eğil Diyarbakır 28.02.2010