kadın sağlığı

Son güncelleme: 12.02.2006 18:30

ECE_06

Simir Testi

PSA Testi
PSA Testi, prostat spesifik antijen (PSA) düzeyini ölçen bir kan testidir. Bu, yüzde 100 kesin bir test değildir; ancak prostat kanseri tanısında ve hastalığın seyrinin izlenmesinde çok önemlidir. Amerikan Kanser Birliği ve Amerikan Üroloji Birliği, 40 yaş üzerindekilerin yılda bir kez PSA kan düzeyinin ölçülmesini öneriyor. Az miktarda alınan kan, kanser hakkında önemli ipuçları verir. Sonuçlar 2 saatte alınır. PSA oranlarının değerlendirilmesi tartışmalı bir konudur. Global olarak tehlike dediğimiz sınır 4'ün üstüdür. Ancak yapılan çalışmalar 2'nin altını çok daha emniyetli kabul ediyor. 3 ile 4 arasındaki PSA'larda yüzde 25, 2 ile 3 arasındaki PSA'larda yüzde 17 kanser görülme riski vardır. Test, tek başına yeterli değildir, mutlaka yanında parmakla prostat muayenesi de gerekir. Eğer parmak muayenesinde herhangi bir bozukluk görülürse, ileri bir teste geçmek gerekir. İkisinin birlikte yüzde 90 civarında duyarlılığı vardır. 2'nin üzerindeki bütün PSA'lardan biyopsi alınırsa (makattan 8-10 parça alınır), prostat kanseri çok erken safhada yakalanabilir.

Simir Testi
Hastalık başlamadan teşhis edilen tek kanser türü rahim ağzı kanseridir. Muayene sırasında rahim ağzına özel bir fırça sürülerek oradan alınan hücreler bir kaba aktarılır. Buna 'Simir Testi' adı verilir. Sonuçlar 3 gün içinde alınır. Her yüz kadından 12-13 tanesi hayatının harhangi bir evresinde rahim ağzı kanseri olacaktır. Ancak tarama ile, bu yüzde 1'lere, hatta sıfıra indirilebilir. Her kadın seksüel aktiviteye başladığı andan itibaren senede bir kez Simir Testi yaptırmalıdır. 15 ya da 25 yaşında olması hiç fark etmez, hangi yaşta seks hayatı başlıyorsa o yaşta test yaptırmak gerekir. Üstelik sene atlamamak önemlidir, çünkü bir sene atlanıldığında, bir sonraki seneyi beklemek durumunda kalınır. Bundan dolayı altı ayda bir öneren doktorlar da çıkar ki, kişi bir yıl beklemeden olası bir kanser riski belirlensin. Testin iki kez yalancı sonuç vermesi imkânsızdır.

Mamografi
Mamografi göğsün detaylı görüntüsünün düşük dozajlı özel bir x ışını (Röntgen Işını) yardımı ile çıkarılmasıdır. Düşük dozajlı x ışını, yüksek kontrastlı ve yüksek yoğunluklu filmler ve özel olarak dizayn edilmiş röntgen cihazları kullanılır. Meme kanseri tedavisinin başarıya ulaşmasında erken teşhis çok önemlidir. Mamografi, erken meme kanseri teşhisinde önemli bir rol oynar. Birleşik Devletler Gıda ve İlaç İdaresi, 50 yaşın üzerindeki kadınlarda bulunan kitlelerin %85 ila %90'ının hissedilebilir büyüklüğe ulaşmasından 2 yıl kadar önce mamografi ile belirlenebileceğini tahmin etmektedir. Mamografinin yararları, potansiyel riskleri ve verdiği rahatsızlıktan çok daha fazladır. Kitlenin bulunmasından sonra, mamografi bunun kanser olup olmadığının belirlenmesinde kullanılabilir. Bir anormalliğin bulunması durumunda, özel bir mamografi türü (Stereotactic Mammography) eşliğinde ya da ultrason yardımı ile yapılan biyopsi teşhisinin doğrulanması amacı ile kullanılabilir.

Kolonoskopi
Kolonoskopi, yani bağırsakların gözle görülerek polip var mı yok mu diye kontrol edilmesi, 50 yaş üzerindeki herkese önerilen bir test. 50 yaş üzerindeki herkesin bir kez baz kolonoskopi yaptırması gerekir.

Akciğer Röntgeni
Akciğer röntgeninin yılda bir yapılması tavsiye edilir. Akciğer kanseri röntgenle görülebilir de görülemeyebilir de; ancak özellikle sigara içenlerin mutlaka her yıl röntgen çektirmesi gerekir.