1. Ana Sayfa
  2. Eğitim
  3. Aile ve Aile Kavramı - Aile Sosyolojisi

Aile ve Aile Kavramı - Aile Sosyolojisi

Son güncelleme: 29.05.2011 21:55
BiR-DOST BiR-DOST foto
  • ailenin tanımı - ailenin görevleri - aile tarihi - aile çeşitleri - aile yapısıAile kavramı konusunda bütün insan toplulukları için geçerli bir tanım ortaya koymak oldukça güçtür. Toplumlar kendi yapılarına bağlı olarak 'aile' kavramına farklı anlamlar yükler. Ailenin toplumsal örgütlenmenin temel birimlerinden biri, hatta 'toplumun temel yapısı' olduğu tüm toplumlar tarafından kabul edilir. Aile; birbirleri ile biyolojik, psikolojik, toplumsal ilişkiler ve duygusal etkileşim içinde olan insan topluluğudur.

    Toplum için, ailenin aşağıdaki görevleri yerine getireceği varsayılır:

    - Neslin devamını sağlamak,
    - Bireylerin sevgi ve şefkat gereksinimlerini giderebilecek ortamı oluşturmak,
    - Bireylere düzenli bir yaşam sağlamak,
    - Bireylerin toplumla sağlıklı ilişkiler kurmasında köprü olmak.

    Aile tarihi insanlık tarihi kadar eskidir. Dinsel, siyasal, ekonomik ve ahlaki birçok etken farklı zaman ve yerlerde, farklı aile biçimlerinin ve ilişkilerinin doğmasına, yaşamasına ve biçim değiştirmesine yol açmıştır. Bir toplumun içinde tek bir aile tipi olmadığı gibi, varolan aile tipleri de zamana bağlı olarak biçim değiştirmiş ve değiştirmektedir.

    Karı ve kocanın; ya da karı, koca ve evlenmemiş çocukların ya da karı ya da kocadan birisiyle evlenmemiş çocukların oluşturduğu aileye çekirdek aile denilir. Aile terimi daha geniş anlamda da kullanılır. Kimi toplumlarda dede, nine, amca, dayı, hala, teyze, bunların çocukları, gelin ya da damat aynı aileden sayılır. Bu tür ailelere geniş aile denilir.

    Aile, bireyin ve toplumun işlevlerinde en temel öğedir. Aile, bireyin yaşamında çok önemli bir yer tutan beslenme, bakım, sevgi gereksinimi, duygusal gelişim, psikolojik gelişim, eğitim, kültürel değerleri kazanma, sağlıklı zeka gelişimini sürdürme gibi temel gereksinimlerini karşıladığı birincil yer ve toplumsal çevredir.

    Bu nedenden psikolojik düzeyde aile üç başlık altında ele alınır.

    - Aile yapısı
    - Ailedeki etkileşim
    - Ailedeki yaşam döngüsü

    Aile Yapısı

    Aile yapılarını, geleneksel 'geniş aile' ve çağdaş 'çekirdek aile' olarak sınıflamak çok bilinen bir yoldur; ancak bu sınıflama, günümüz aile yapılarını tam olarak kapsamaz. Ülkemizde çeşitli aile tiplerine rastlamak mümkündür. Bunları temel özellikleriyle gözden geçirmek yararlı olabilir.

    Aşiret Ailesi: Geniş ve ataerkil ailedir. Aşiret üyelerinin hemen hepsi birbirinin akrabasıdır. Aşiret dışı evlenmeler çok azdır. Kadının işi ağırdır. Kişilerarası sorunların tümü aşiret içinde çözümlenir.

    Köy Ailesi: Bu tip ailede temel birim geniş aile ya da hane halkıdır. Köy ailesinde en güçlü kişi babadır. Bu tip ailede kadının yeri önemsizdir. Güçlü bir otoritenin varlığı ve bunun benimsenmesi nedeniyle aile bireyleri arasında görülebilen anlaşmazlıklar, örneğin, boşanmalar seyrektir.

    Kasaba Ailesi: Kasabalar, köylerden kopmuş ama kentleşmemiş geçiş topluluklarının yerleşme yerleridir. Kasaba ailesi, geniş aileyle çekirdek aile tiplerinin kimi özelliklerini birlikte taşır.

    Kent Ailesi: Çekirdek ailedir. Tek kişinin geliriyle yaşama güçlüğü nedeniyle çocuk sayısı sınırlanmış, kadın çalışma yaşamına girmiştir. Gecekondu Ailesi: Köy ailesine göre birey sayısı daha az, aile bireylerinin iş türleri çeşitlidir. Köyden getirdiği kimi gelenek ve göreneği halen devam ettiren, bir ucu kentte bir ucu köyde olan geçiş durumundaki bir aile tipidir.

    Ataerkil: Ailede çocukları baba soyuna mal eden topluluk durumu.

    Günümüzde aileler ana, baba ve çocuklardan oluşan çekirdek birimler olarak gözükseler bile, yine de büyük aile bağlan çeşitli biçimlerde sürdürülür. Tipik olarak genç çift, ana-babasından ayrı bir ev kurar, ama aile bağları korunur, akrabalık ağı içinde karşılıklı yardımlaşma ve ilişki sürdürülür. Günümüzde en yaygın aile biçiminin 'genişlemiş çekirdek aile' olduğu söylenebilir. Bu aile yapısı, hızlı toplumsal değişimlerin yol açtığı gerilimlere karşı bireylere duygusal destek sağladığı için yaygındır.

    Endüstriyel toplumun gelişi kalabalık ailelerin sonunu getirmediyse, endüstri sonrası toplumda da çekirdek ailenin sonu gelmeyecektir. Endüstri sonrası toplumlarda tek bir aile biçiminin egemen olmayacağı söylenmektedir. Yirmibirinci yüzyıl dünyasında aile işlevini kaybediyor gibi görünse de, asıl işlevine, diğer bir açıklamayla, insanların kendilerini en çok buldukları, toplumsal yalnızlığa karşı sığındıkları, psikolojik ve toplumsal bir çadır olma görevine hızla yaklaşacaktır. Çağdaş toplumlarda aile en temel toplum kurumlarından birisi olarak karşımıza çıkmak zorundadır. Çünkü aile en yaygın, en doğal ve en sağlam toplumsal oluşumdur.



    alıntı
#29.05.2011 21:55 0 0 0