1. Ana Sayfa
  2. Sağlık
  3. Panik Atak Nedir ve Nasıl Geçer

Panik Atak Nedir ve Nasıl Geçer

Son güncelleme: 01.06.2011 15:32
BiR-DOST BiR-DOST foto
  • panik bozukluğu - panik atakların görüldüğü durumlar - panik atak nasıl geçer - panik bozukluk belirtileriHerhangi bir neden yokken, ani olarak, beklenmedik bir anda ve yerde ortaya çıkan ve "panik atağı" olarak adlandırılan yineleyici yaşantılarla kendini gösteren bir hastalıktır.

    Bir panik atağı yaşantısında aşağıdaki belirtilerin en az dördü görülür:

    Fizyolojik Belirtiler :

    Göğüs ağrısı ve göğüste sıkışma hissi
    Çarpıntı
    Nefes alamama, boğulacakmış gibi olma hissi
    Terleme
    Bulantı ya da karın ağrısı
    Baş dönmesi, sersemlik hissi, düşecekmiş, bayılacakmış gibi olma
    Titreme
    Vücutta uyuşma ve karıncalanmalar
    Üşüme, ürperme ya da ateş basmaları
    Kendini ve çevreyi algılamada gariplik
    Düşünsel-Zihinsel Belirtiler :

    Hastada ortaya çıkan fizyolojik belirtilere;
    Ölüm korkusu
    Felç olma korkusu
    Kontrolünü kaybetme ya da delirme korkusu
    gibi şiddetli korkular yanında, yeni atakların geleceğine ilişkin bir beklenti eşlik eder.

    Bu tablonun ortaya koyduğu psikiyatrik rahatsızlığa panik bozukluğu, bu rahatsızlığı betimleyen belirtilerin görünümüne de panik atağı diyoruz. Yukarıdaki belirtilerden 4''den daha azı görülmesi halinda ''kısıtlı belirtili atak'' olarak adlandırılıyor.

    Panik atak yaşantıları, fobilerin de içinde yer aldığı anksiyete bozukluklarında, hipertroid, guatr, bazı kalp rahatsızlıkları, astım, diabet, epilepsi gibi bazı fiziksel hastalıklarla birlikte de görülebilmektedir. Alkol, uyuşturucu ve bazı uyarıcı ilaçların alımında da panik atakları ortaya çıkabilir.

    Bu belirtiler beklenmedik bir anda ortaya çıkar ve 5-10 dakika içinde en yoğun düzeylerine ulaşır. Çoğunlukla 10-15 dakika kadar süren ataklar, bazen yarım saat kadar, nadiren de 1 saatten daha fazla sürebilir. Ilk kez panik atak belirtileri ile karşılaşan kişi, bir kalp krizi geçirmekte olduğu korkusuyla ya bir hastanenin acil servisine ya da bir kalp hastalıkları uzmanına başvurur. Yapılan tetkiklerde herhangi bir tıbbi bulguya rastlanmaz. Hasataya rahatlatıcı bir iğne yapılarak ve önemli bir şeyi olmadığı, biraz dinlenirse bir şeyi kalmayacağı söylenerek evine geri gönderilir.

    Hastalar, ilk tetkiklerde, nadiren, rahatsızlığının nedenlerinin psikolojik olabileceği söylenerek, bir psikiyatriste yönlendirilir. Rahatlamış bir vaziyette evine dönen hasta, ikinci bir atakla karşılaştığında daha büyük bir korkuya kapılarak, yine acil servisin yolunu tutar. Yeni tetkikler ve yeni tedavi önerilerini yinelenen panik atakları izler.

    Hastanın anlamlandırmakta güçlük çaktiği bu süreç içerisinde, hastanın ailesinde ve çevresinde hastaya karşı tepkiler de oluşabilir. Hastanın şikayetlerinin gerçek değil de, hastanın kaprisleri olduğuna dair kuşkular ortaya çıkabilir. Güçlenerek yinelenen ataklar sonucunda, hastanın gerginliği ve huzursuzluğu artar ve ataklar arasındaki beklenti ankisiyeti güçlenerek gelişir. Beklenti anksiyetisi güçlendikçe, ataklarda ortaya çıkan korkularının şiddeti de artar.

    Panik atakların ortaya çıkma sıklığı, panik atak belirtilerinin etkili olduğu süre ve şiddeti kişiden kişiye değişir. Sıklıkla, haftada ortalama bir atak görülebilir. Bazı kişilerde de, bir panik atak yaşantısından sonra, bir ya da bir kaç ay boyunca başka bir atak görülmeyebilir. Panik atakların ortaya çıkış şekli kronik fakat, inişli çıkışlıdır.

    Hiç beklenmedik zamanlarda ve yerlerde ani olarak ortaya çıkan ataklar ve giderek güçlenen atak beklentisi nedeniyle hastanın davranışlarında ve günlük alışkanlıklarında bazı değişiklikler ortaya çıkar.

    PANIK ATAKLARA KARŞI ALINAN ÖNLEMLER :

    Panik atak yaşantılarında, fizyolojik ve düşünsel belirtilerin yanında davranışsal belirtiler de ortaya çıkar.Bazı hastalar, evde yalnız kaldıklarında ya da yalnız başlarına sokağa çıktıklarında başlarına geleceklere ilişkin olumsuz düşünceler ve korkular geliştirdiklerinden, bu tür durumlara karşı çeşitli önlemler alırlar. Hastaların aldıkları bu önlemlerin bazılarını şu şekilde sıralayabiliriz:

    Işe gitmemek, evden çıkmamak.
    Ev işi, spor, gezi, yürüyüş, seks, namaz gibi efor gerektiren etkinliklerden vazgeçmek.
    Atak sırasında bayılma, ölme ve fenalaşma halinde olacaklar için önlem almak:
    Etek yerine pantolon giyme (Bacakları görülmesin diye),
    Yanında fazla para bulundurmama,
    Takı takmama (çalınmasın diye).
    Ataklara neden olduğuna inandıkları şeyleri yiyip içmemek. Çay, kahve, kola, alkol,vb.)
    Atakları önlemek için gereğinden fazla yemek yemek.
    Evden çıkarken alkol, madde, ilaç kullanmak.
    Ataklar sırasında gerekli olabilecek ya da takları önleyeceğini düşündükleri şeyleri yanında taşımak:
    Su, alkol, ilaç, bisküvi, şeker, kolanya vb.
    Kendi evinin, eşinin adres ve telefonları,
    Doktorun adres ve telefonu,
    Atak sırasında yardım alabilmek için;
    Bütün günü hastahane bahçesinde geçirmek,
    Güzergahını hekim, acil servis ve eczane bulunan yerlerden seçmek
    Kontrol kaybı ve çıldırmaya karşı;
    Evdeki bıçakları kilit altında tutmak
    Çocuklardan uzak durmak
    Balkon kapısını, dış kapıyı kilitli tutmak
    İntihar riskine karşı, ilaç, çamaşır suyu, vb. tehlikeli maddeleri kilit altında tutmak
    Hastaların aldıkları önlemler konusunda, ilk panik atakların geçirildiği yer, ortam ve durumlar belirleyici olmaktadır.

    GÖRÜLME SIKLIĞI ve ORANLAR :

    Panik ataklar ve panik bozukluğu her yaşta görülebilir. En sık, 20-30 yaşlarında başlar. İlerleyen yaşlarda görülme sıklığı azalır. Kadınlarda erkeklere göre yaklaşık 3 kat daha sık görülür. Panik bozukluğu tanısı konmuş hastaların %80''i kadındır. Kırsal bölgelerde nadiren görülürken, kentlerde görülme sıklığı giderek artmaktadır. Evli kişilerde bekarlardan daha az rastlanmaktadır. Dul ve boşanmış kişilerde ise, evlilere oranla yaklaşık 4-5 kat daha sık rastlanmaktadır. Değişik çalışmalarda panik bozukluğunun yaşam boyu yaygınlığı 1,5-3,5 olarak saptanmasına karşılık giderek arttığı bilinmektedir. Değişik hastalıklara ve durumlara bağlı olarak ortaya çıkan panik ataklar ve sınırlı belirtili panik atakların görülme sıklığının %15-20''lerde olduğu düşünülmektedir. yani toplumumuzun yaklaşık %25''inin panik bozukluğu ya da panik ataklarla karşılaştığı kabul edilmektedir.

    Aşağıdaki tabloda panik atakların ortaya çıktığı diğer psikiyatrik rahatsızlıklarla, diğer tıbbi ve genel durumların bir listesi verilmiştir.


    Panik atak yaşantılarının görüldüğü
    diğer psikiyatrik rahatsızlıklar :

    Diğer Anksiyete Bozuklukları : Akut stres bozukluğu, Posttravmatik stres bozukluğu, Özgül (basit) fobiler , Sosyal fobi, Genelleşmiş (yaygın) anksiyete bozukluğu, Agorafobi, Obsesif-kompülsif bozukluk, Ayrılık anksiyetesi bozukluğu, Duygudurum Bozuklukları, Anksiyeteli depresyon
    Psikotik Bozukluklar, Şizofreniform bozukluk, Şizofreni, Hezeyanlı bozukluk, Somatoform Bozukluklar, Somatizasyon bozukluğu, Konversiyon bozukluğu, Hipokondriazis Diğerleri

    Depersonalizasyon bozukluğu, yapay bozukluk, Temaruz

    Panik atak yaşantılarının görüldüğü diğer genel tıbbi durumlar : Endokrin Bozuklukları, Hipo/hipertiroidizm, Feokromasitoma, Hipoklisemi, Hiperkortisolizm, Entoksikasyonlar, Kafein, Kokain, Amfetamin, Yoksunluk Belirtileri

    Sedatifler, Barbitüratlar, Alkol, Diğer Etkenler, (PAT) Paroksismal atrial taşikardi
    Beyin tümörü, Epilepsi, Demyelizan hastalıklar, Ağır metal entoksikasyonları
    Vitamin B12 eksikliği, Brusellozis, Kollagen doku hastalıkları, Aspirin intoleransı
    KOAH, Pulmoner emboli

    (Şerif ÖZER,1998)

    alıntı
#01.06.2011 15:32 0 0 0