Şahıs Zamirlerinin Hallere Göre Çekimi
(Склонение Личных Местоимений По Падежам
birinci tekil ve çoğul Şahıs Zamirleri’nin hallere göre çekimi
birinci tekil ve çoğul Şahıs Zamirleri’nin hallere göre çekimi
HALLER
TEKİL
ÇOĞUL
yalın hal
(кто? что?)
я
ben
мы
biz
(-in) hali.
(кого? чего?)
меня
beni(m)
нас
bizi(m)
(-e) hali
(кому? чему?)
мне
bana
нам
bize
(-i) hali
(кого? что?)
меня
beni
нас
bizi
(ile) hali
(кем? чем?)
со мной
benim ile
с нами
bizim ile
(-de) hali
(о ком? о чём?)
обо мне
Benim hakkımda
о нас
bizim hakkımızda
Я учитель.
Ben öğretmenim.
Меня зовут …
Benim adım …(Beni … çağırırlar.)
У меня болит горло.
Benim boğazım ağrıyor.
Ко мне пришёл друг.
Arkadaşım bana geldi.
Он говорил со мной.
O benim ile konuşuyordu.
Она стояла передо мной.
O benim önümde duruyordu.
Birinci tekil Şahıs Zamiri я’nin hallere göre çekimli şekillerinin önünde kullanılan с, к, перед, над edatları ilave olarak о seslisini de alırlar: со, ко, передо, надо gibi.
-DE HALİ’nde ise о edatı обо şeklinde kullanılır.
Кто говорил вам обо мне?
Kim size benden bahsediyordu?
Bu edatların önüne eklenen о harfleri а okunurlar.
Birinci çoğul Şahıs Zamiri’nde bu о’lar bulunmazlar.
Мы студенты.
Biz öğrencileriz.
Нас зовут …
Bizim adımız …(Bizi … çağırırlar.)
У нас болят зубы.
Bizim dişlerimiz ağrıyor.
К нам пришли соседи.
Bize komşular geldiler.
Она говорила с нами.
O bizimle konuşuyordu.
Она стояла перед нами.
O bizim önümüzde duruyordu.
ikinci tekil ve çoğul Şahıs Zamirleri’nin hallere göre çekimi
HALLER
TEKİL
ÇOĞUL
yalın hal
ты
sen
вы
siz
(-in) hali
тебя
seni(n)
вас
sizi(n)
(-e) hali
тебе
sana
вам
size
(-i) hali
тебя
seni
вас
sizi
(ile) hali
с тобой
senin ile
с вами
sizin ile
(-de) hali
о тебе
senin hakkında
о вас
sizin hakkınızda
Вы (siz, sen) Şahıs Zamiri; hem çoğul anlamında kullanılır hem de nazik bir hitap şekli olarak tekil şahıs için de kullanılır. Özellikle mektup ve benzeri yazışmalarda sıkça büyük harfle yazılarak kullanılır. Hitap edilen şahıs tekil olduğu halde bile Вы ile fiillerin çoğul çekimi kullanılır.
Где ты, мой друг?
Sen neredesin, arkadaşım?
Я приду к тебе после урока.
Dersten sonra sana geleceğim.
Тебя кто-то спросил.
Seni birisi sordu.
Он хочет пойти с тобой.
O seninle gitmek istiyor.
Она спросила о тебе.
O senin hakkında sordu.
Я Вас хорошо знаю.
Sizi iyi biliyorum.
Сколько вам лет?
Kaç yaşındasınız?
Она принесла вам новый журнал.
O size yeni dergi getirdi.
Мы долго говорили вчера о вас.
Sizin hakkınızda dün çok konuştuk.
Я пишу Вам письмо.
Size mektup yazıyorum.
Почему вас не было на вечере?
Partide neden yoktunuz?
üçüncü tekil Şahıs Zamirleri’nin (он, она, оно hallere göre çekimi
HALLER
TEKİL (ЕД.Ч.)
TEKİL (ЕД.Ч.)
yalın hal
он, оно
o
она
o
(-in) hali
его (у него
onu(n)
её (у неё
onu(n)
(-e) hali
ему (к нему
ona
ей (у ней
ona
(-i) hali
его (на него
onu
её (на неё
onu
(ile) hali
им (с ним
onun ile
ей, ею (с ней, с нею
onun ile
(-de) hali
о нём
onun hakkında
о ней
onun hakkında
üçüncü çoğul Şahıs Zamiri’nin (они hallere göre çekimi
HALLER
ÇOĞUL
yalın hal
они
onlar
(-in) hali
их (у них
onları(n)
(-e) hali
им (к ним
onlara
(-i) hali
их (на них
onları
(ile) hali
ими (с ними
onlar ile
(-de) hali
о них
onlar hakkında
Üçüncü tekil ve çoğul Şahıs Zamirleri edatlar ile kullanıldıklarında önlerine н sessizini alırlar.
У него (неё болит голова.
Onun başı ağrıyor.
Он пришёл к ней (нему.
O ona geldi.
Мы говорили с ними.
Biz onlar ile konuşuyorduk.
Все спрашивали о них.
Herkes onlar hakkında soruyordu.
Я подошла к нему (ней.
Ben ona yaklaştım.
Ancak yalın olarak kullanıldıklarında bu harf bulunmaz.
Ему (ей было пять лет.
O beş yaşındaydı.
Я подарил ему (ей книгу.
Ona kitap hediye ettik.
Мы помогли ему (ей.
Biz ona yardım ettik.
Bazı edatlardan sonra bu н harfi bulunmaz.
благодаря
sayesinde
навстречу
karşısına, karşısından
вне
dışarıda, dışında
вопреки
-e rağmen
Благодаря ей наш визит прошёл хорошо.
Onun sayesinde ziyaretimiz iyi geçti.
Навстречу ему из сада вышла большая кошка.
Onun karşısına, bahçeden büyük bir kedi çıktı.
Üçüncü tekil ve çoğul Sahiplik Zamirleri’nden
его (ключ, книга, дело
onun (anahtarı, kitabı, işi)
её (ключ, книга, дело
onun (anahtarı, kitabı, işi)
их (ключ, книга, дело
onların (anahtarı, kitabı, işi)
önce edat geldiğinde de н harfi bulunmaz. Önlerinde bulunan isimlerin cinsi de önemli değildir.
Она şahıs zamiri İLE HALİ’nde edatlarla ней ve нею olarak iki değişik şekilde kullanılır.
Мой друг иногда говорил с ней.
Arkadaşım ara sıra onunla konuşuyordu.
Он часто говорил с нею.
O sık sık onunla konuşuyordu.
Şahıs Zamirleri’nin yalın ve çekimli şekilleri hem canlı hem de cansız varlıklar için kullanılır. Bir cümlenin öznesini tayin etmede kullanılan кто? (kim?) ve что? (ne?) soru sözcüklerinin hallere göre çekimli formlarına cevap oluştururlar.
Yukarıdaki cümlelerde görüldüğü gibi, bir şeye sahip olma bildirirken bütün Şahıs Zamirleri olumlu ve olumsuz cümlelerde у edatı ile -İN HALİ’nde kullanılır.
У меня есть словарь.
Benim sözlüğüm var.
У тебя есть словарь.
Senim sözlüğün var.
У него есть словарь.
Onun sözlüğü var.
У неё есть словарь.
Onun sözlüğü var.
У нас есть словарь.
Bizim sözlüğümüz var.
У вас есть словарь.
Sizin sözlüğünüz var.
У них есть словарь.
Onların sözlüğü var.
Bu cümle kalıbında nesnelerin cinsiyeti, tekil ya da çoğul olması Şahıs Zamirleri’nin çekimli şeklini etkilemez.
У меня есть брат.
Benim erkek kardeşim var.
У меня есть сестра.
Benim kız kardeşim var.
У меня есть письмо.
Benim mektubum var.
У меня есть братья, сёстры.
Benim erkek ve kız kardeşlerim var.
У меня есть письма.
Benim mektuplarım var.
Bu cümle kalıbında olumsuz cümlenin tümleci -İN HALİ’nde olur.
У меня нет брата.
Benim erkek kardeşim yok.
У меня нет тетради.
Benim defterim yok.
У меня нет денег.
Benim param yok.
Şahıs Zamirleri -İN HALİ’nde diğer edatlarla birlikte hem soru hem de cevap şeklinde kullanılırlar.
3. -E HALİ’inde Şahıs Zamirleri’nin kullanılması:
- Кому он дал книгу?
- O kitabı kime verdi?
- Он дал книгу мне.
- O kitabı bana verdi.
Yaş sorarken ve cevap verirken Şahıs Zamirleri -E HALİ olur.
- Сколько тебе (вам лет?
- Sen (siz) kaç yaşındasınız?
- Мне тридцать лет.
- Ben 30 yaşındayım.
- Ему тридцать лет.
- O (bay) 30 yaşında.
- Ей тридцать лет.
- O (bayan) 30 yaşında.
Bazı fiillerden sonra Şahıs Zamirleri -E HALİ’nde olur.