1. Ana Sayfa
  2. Azərbaycan
  3. Mutenasiblik Nedir

Mutenasiblik Nedir

Son güncelleme: 30.01.2014 11:09
Leyl-i Lal Leyl-i Lal foto
  • Mutenasiblik; Muxtelif hisselerden teshkil edilmish ve mueyyen hedef dashiyan bir toplumu nezere alsaq gorerik ki, hemin sheyin muxtelif hisselerinin sayi, keyfiyyeti ve onlarin bir-biri ile elaqe ve bagliligi xususi sheraite mexsusdur. Hemin toplum yalniz deyilen sheraitde qalaraq istenilen te`sirini gosterib lazimi rolunu oynaya biler. Meselen, yashamaq ve qalmaq isteyen cemiyyet mutenasib olmalidir, ye`ni onda her bir shey beraber shekilde deyil, mutenasib shekilde olmalidir. Mutenasib cemiyyet iqtisadi, siyasi, medeni, huquqi ve terbiyevi ishlere mohtacdir ve hemin ishler shexsler arasinda bolushdurulmelidir. ishlerin her birine lazim ve zeruri olan qeder adam te`yin edilmelidir. ictimai tenasubluk baximindan zeruri olan mesele budur ki, ehtiyaclarin qederi nezerde tutulmali ve ona uygun ve mutenasib shekilde budce ve guc serf edilmelidir. Burada ortaya meslehet, ye`ni umumi kutlenin menafe meselesi qarshiya chixir. Burada, kutlenin qalmasi ve hemin umumi kutleden nezerde tutulan hedefler nezere alinir. Bu baximdan [ferd] (ve ya azliq) yalniz vasitedir ve o, ozu uchun xususi hesaba malik deyil.
    Fiziki tenasubluk de bu curdur. Bele ki, meselen mueyyen hedefler uchun duzeldilen ve tam duzeldilmesi uchun muxtelif sheylere ehtiyaci olan mashinin mutenasib olmasi uchun, onun duzeldilmesinde her bir maddeden lazim ve zeruri olan ve ehtiyac duyulan qeder istifade edilmelidir.
    Kimyevi tarazliq da beledir. Her bir kimyevi terkib mueyyen formula malikdir ve onu teshkil eden unsurler arasinda xususi nisbet ve uygunluq vardir. Yalniz hemin formul ve hemin muxtelif uygunluqlarin riayet edilmesi ile tenasub yaranir ve hemin formul duzelir.
    Dunya da mutenasibdir. eger bele olmasaydi yerinde qalmaz ve mueyyen ve muntezem cereyan ve axima malik olmazdi. Qur`ani-kerimde deyilir:
    [Goyu O ucaltdi, terezini (edalet terezisini) O qoydu!]
#30.01.2014 11:09 0 0 0