Haber kipleri (Bildirme) [değiştir]
Zaman anlamı verirler.Haber kipleri için, oluşun veya hareketin zaman ve şahsa bağlı olarak meydana geldiğini bildiren kiplerdir. Bunlara bildirme kipleri de denir
Görülen (-di'li) Geçmiş Zaman Kipi [değiştir]
Eylemin sözün söylendiği andan, önceden yapıldığını, söyleyeni kesin inancıyla tam olarak anlatır:
Fiillerde bulunan ekleri -di'li geçmiş zamanı belirtirler.
Öğretmenimiz sınıfa geldi.
Kişi Çekimi
gör-dü-m
gör-dü-n
gör-dü
gör-dü-k
gör-dü-nüz
gör-dü-ler
Duyulan (-miş'li) Geçmiş Zaman Kipi [değiştir]
Eylemlerin sözden önce yapıldığını bildirir ancak, kesinlik olmayabilir. Söyleyen kendisi tanık olmamış, başkasından işitmiştir.
Fiillerde bulunan -miş, ekleri -miş'li geçmiş zamanı belirtirler.
Okul bahçesinde üç tur koşmuş.
Kişi Çekimi
gör-müş-üm
gör-müş-sün
gör-müş
gör-müş-üz
gör-müş-sünüz
gör-müş-ler
Gelecek Zaman Kipi [değiştir]
Eylem ile anlatımdan sonra yapılacağını bildiren zamandır
Seyhan maça gidecek. Gelecek zaman kipinin ses uyumuna göre
-acak, -ecek'tır Yarın size geleceğim
Şimdiki Zaman Kipi [değiştir]
Eylem ile anlatımın birlikte olduğunu bildiren zamandır ve (YOR) ekini alır.
Ders çalışıyorum.
Alış veriş yapıyorum.
Geniş Zaman Kipi [değiştir]
Eylem her zaman yapılabileceğini bildiren zamandır
Akşamları oyun oynarım.
Her sabah erkenden koşarım.
Geniş zaman kipinin ekleri "-ar, -er, -r" dir.
Dilek Kipleri [değiştir]
Zaman anlamı vermezler.Bir eylemin yapılması ya da bir oluşun harekatının bildirimi anlatan kiplerdir. Dörde ayrılır.
Şart Kipi [değiştir]
-sa, -se ekleri getirilerek yapılır. ayşe bu akşam bize gelse
Gereklilik Kipi [değiştir]
Bir iş, oluş veya hareketin oldugunu bildirir. Ekleri ses uyumuna göre "-meli, -malı" dır.
Haftada bir kitap okumalıyım
Onu bulmalısın.
Sınavdan iyi not almalıyım
Sınava iyi çalışmalıyım.
İstek Kipi [değiştir]
Bir iş, oluş veya hareketin yapılmasının, olmasının istendiğini belirten kiptir. Ekleri ses uyumuna göre "-e, -a" dır
Şimdi affını yazayım.
Şu konuyu öğreneyim
Buradaki e harfi istek kipidir.
öğren-e-yim
öğren-e-sin
öğren
öğren-e-lim
öğren-e-siniz
öğren-e-ler
Fiile gelen (-sa,-se)ekleri ile yapılır.Fiilin yapılmasını koşula bağlı olarak anlatır.Bir eylemin bağlı olduğu durumlarda kullanılır.
Emir Kipi [değiştir]
Bir iş, oluş veya hareketin olmasını, yapılmasını veya yapılmamasını emretmek için kullanılır. Eki yoktur.
Bir bardak su ver. Kapıyı kapatın.
Türkçe Dil Bilgisi
Fonetik[ Göster ]
Ses uyumları
Büyük ünlü uyumu • Küçük ünlü uyumu