Kortizon Nedir

Son güncelleme: 03.02.2023 12:04
  • 1. Kortizon Nedir ?
    2. Hangi Sürelerde Kullanılabilir ?
    3. Hangi Durumlarda Kortizon Kullanılmalıdır ?
    4. Kortizon Kullanımında ki dozajı ne belirler ?

    Kortizon ; aslında vücudumuzda bulunan ve böbrek üstü bezleri tarafından salgılanan bir hormondur.
    İstirahat halindeki normal bir insanın vücudunda, 24 saatte yaklaşık 15-40 mg. kortizon üretilir. kortizon üretimi şişmanlarda yüzde 50 oranında daha fazladır.

    Ancak vücudumuzca kortizon üretimi gün boyunca aynı miktarda değildir.. Vücut ısısı, kan basıncı, gece ve gündüz olmasına bağlı olarak üretilen kortizon miktarı da değişir.

    insan vücudu kortizonu en çok sabahları üretir. Sinir anında ise bu üretim normalin 10 katına kadar çıkar. Kortizon yapımı geçe yarısına doğru giderek azalır.
    Vücudun bu kendi kendine kortizon üretimi doğumdan sonraki üçüncü haftada başlar ve ölünceye kadar devam eder.

    kortizonun eksik imal edilmesi veya hiç çıkmaması durumlarında , dışardan kortizon verilir..( tıpkı şeker hastalarında dışardan insülin verildiği gibi )

    Kortizon pek çok hastalığın tek tedavi çözümüdür.. Ancak ilacın dozu, doktor tarafından çok iyi ayarlanmalıdır.... Çünkü kortizon kullanımında en büyük yanlışı; daha düşük dozların yeteceği hastalarda yüksek doz uygulanması oluşturur.

    Kortizonun ne kadar süre kullanılabileceğinin hiçbir şematik sınırı yoktur. 20. yüzyılın Fransız hekimi Sergent 'Hastalıkları tedavi etmeyin, hastaları tedavi edin' der. Bu, 'her hastanın kendi koşullarını da hesaba katın' demektir. Kortizon tedavisi için de bu tavsiye uygundur.
    her hastalıkta kortizon dozu ve kullanım süresi faklıdır.

    Kortizon kullanımında yapılan en büyük yanlışlar şunlardır :

    Daha düşük dozların yeteceği olaylarda yüksek dozların kullanılması hatası çok sık görülmektedir. Hastalarda laboratuvar bulguları ve klinik bulgular yoklanarak, sadece gereken doz ayarlanmalıdır. Kitap şemalarına uymaktan çok, o hasta için uygun dozlar aranarak bulunmalıdır. Kesilmesi aşamasında da, kortizonu azaltarak bırakmak yerine aniden kesmek yanlıştır. Hastanın buna çok dikkat etmesi, doktorunun önerilerini uygulaması gerekir.

    Kortizon, hastalığın şiddetine göre, doktar tarafından sürekli izlenilerek, yerinde ve belirli miktarlarda alınmadığında ciddi ve geri dönüşü olmayacak hastalıklara yol açabilmektedir. Kortizon fazla kullanıldığında, obezite (aşırı şişmanlık), kemik erimesi gibi hastalıklara yol açabildiği gibi vücudun hormonal dengesini de bozabilmektedir.

    hangi durumlarda , ne kadar süreyle ve ne kadar dozda kortizon kullanılması gerektiğini hekim belirler.

    kortizon iki ucu keskin kılıç gibidir..
    hayat kurtarıcı yegane tek bir ilaç olduğu gibi , yanlış kullanıldığında ağır yan etkilere neden olur.
    örneğin penisilin allerjisi gibi anaflaktik şok'ta hastayı kurtaran yegane tek ilaç , kortizondur.. kortizon verilmediği taktirde dakikalar içerisinde hasta kaybedilir..

    Kortizonun kullanıldığı yerler :

    Kortizon, romatizmadan, zehirlenmelere, yüzlerce hastalığın tedavisinde kullanılıyor. Öyle ki bazı hastalıklarda ve şoklarda kortizon olmadan olmuyor.

    1) Romatizmal hastalıklar

    Romatizma, her yaşın hastalığı. Erken teshis edildiğinde ve tedavisi doğru şekilde uygulandığında, kolayca iyileştirilebiliyor. Çoğunlukla çocuklarda ve gençlerde görülen, eklemlerde başlayıp zamanında tedavi edilmeyen romatizmanın kalbe vurma olasılığı çok yüksek. Romatizmal hastalıkların vazgeçilmez ilacı ise kortizon.

    2) Bağ dokusu hastalıkları

    Vücuttaki destek ve bağ dokusunun, aynı zamanda bağışıklık sisteminin de bozulduğu tipteki hastalıklarda, çoğunlukla adele dokusu ya da eklemler deforme olmuştur. Yoğun iç organ harabiyeti ile de karşılaşılabilen bu tip hastalıklarda kortizon kullanılması çoğu zaman kaçınılmaz oluyor.

    3) Alerjik hastalıklar

    Kortizonun en çok kullanıldığı hastalıklardan biri de alerjiler. Kimi zaman hayatı tehdit eden, kişiyi şok durumuna sokan alerjik krizlerde, hastaya vakit yitirmeden kortizon enjekte edilir. Alerjik astım krizleri bu durumun en çok rastlandığı hastalıklardır. Kortizonla tedavi edilen bir diğer alerjik reaksiyon ise kan verme sırasında oluşuyor. Çoğunlukla kan grubu uyuşmazlığında, bazen de soğuk kanın damarlara verilmesi sorucu alerjik bir reaksiyon oluşur. İşte bu reaksiyonun etkilerini ortadan kaldırmak için kortizona başvurulur. Kortizon, yılan sokması, böcek ısırması gibi zehirlenmelerde de ortaya çıkan alerjik durumun acil tedavisinde kullanılıyor. Bazen nedeni bilinmeden ciltte ve ağız, boğaz gibi bölgelerde şiddetli yanma, kaşıntı, şişlik, kabartı, döküntü ile birlikte görülen durumlarda diğer ilaç tedavileri yetersiz kalabiliyor. Bu durumda kortizona uygulanıyor.

    4) Kan hastalıkları

    Kortizon kan hücrelerinin parçalanması sonucu ortaya çıkan ciddi kansızlıklarda (hemolitik anemi) destek tedavi olarak uygulanıyor. Kan hücrelerinin aşırı çoğalmasına bağlı olarak oluşan lösemi vakalarında da kortizon tedavisine başvuruluyor. Böyle vakalarda kortizon hastanın hayatını daha rahat sürmesini sağlamak için tek yol.

    5) Tümör tedavilerinde

    Çağın en sevmediğimiz, çoğu zaman ismini anmaktan bile nefret duyduğumuz hastalığı kanser kuşkusuz. Bilim adamları kanser tedavisi konusundaki çalışmalarını hızla sürdürüyorlar. Kanser hastalarının bir bölümüne "kemoterapi"olarak adlandırılan ilaç tedavisi uygulanıyor. Ameliyat edilemeyecek kadar ilerlemiş kanserlerde ise, kemoterapiye destek olmak ve radyoterapi reaksiyonlarını zayıflatmak için kortizon kullanmak çoğunlukla tek çare olupor.

    6) Karaciğer hastalıkları

    Karaciğerin artık tamamen iflas ettiği komalarda, ilerleyen siroz vakalarında ve virüslerin neden olduğu öldürücü karaciğer iltihaplanmalarında kortizon çoğunlukla vaşvurulabilecek tek çare.

    7) Böbrek ve idrar yolu hastalıkları

    İdrardan yüksek miktarda protein atılmasına ve vacutta yaygın şişliklere neden olan nefrotik sendromlarda kortizon kullanımı genelde şarttır. Hastalık çoğunluk çocuk yaşta görülüyor ve tedavinin asıl şartı da geç kalmamak.

    8) Kalp-damar hastalıkları

    Kalbin zarı, kası ve iç tabakasının tutan iltihaplı durumlar ile alerjik ve bağışıklık sistemi ile ilgili, tıkamaya yol açan tipteki damar hastalıklarının tedavisinde de kortizon kullanılır.

    9) Hormonal hastalıklar

    Tiroid bezinin aşırı çalıştığı durumlarda bazen son derece kritik krizlerle karşılaşılır. İşte bu durumlarda kortizon yine tek çaredir. Ayrıca böbrek üstü bezinin ani yetmezliği sonucu ortaya çıkan "Addison" hastalığında da kortizonun hayat kurtarıcı rolü vardır.

    10) Sinir sistemi hastalıkları

    Sinir köklerinin alerjik, ani ve iltihaplı hastalıklarında, bazı özel vücut felçlerinde, yüz felçlerinin başlangıç döneminde ve Multiple Skleroz hastalığında da kortizon kullanmak gerekiyor. Beyinde damar tıkanıklığı ile gelişen felçlerin başlangıç dömeminde, beyin basıncının arttığı durumlarda veya beyinde ödem olduğu zaman da kortizon tedavisine başvuruluyor.

    11) Zehirlenmeler, sıcak çarpmaları

    Zehirlenmelerde çoğunlukla durumun nedenini anlamaya zaman yoktur. Acilen zehirlenmenin sonucu olarak ortaya çıkan reaksiyonun ortadan kaldırılması gerekir. Bunun için de kortizona uygulanır. Sıcak çarpmasına bağlı olarak görülen komalar ve soğuktan donmalarda da böbrek üstü bezi iflasa doğru gittiği için kortizon kullanmak gerekiyor.

    12) Göz hastalıkları

    Bazı göz hastalıklarının tedavisinde de yine kortizon karşımıza çıkıyor.

    13) Şoklar

    yan etkileri ise :

    1-gelişme bozukluğu

    2- "Aydede yüzü" olarak tarif edilen bir çehre oluşması

    3- Vücudun kimi bölgelerinde normal dışı şişlikler ve gövdede yağlanma görülebiliyor.

    4- adele zayıflığı,

    5-kan basıncında yükselme,

    6-kemik erimesi,

    7-seksüel ve psikolojik bozukluklar

    8- Ciltte kıllanma, çizgilenme,

    9- adet bozuklukları,

    10- tiroid fonksiyonlarında ve erkeklerde testisler üzerinde bazı olumsuz etkiler.
#18.01.2008 21:02 1 0 0
  • yararlı paylaşımın için teşekkürler.
#19.01.2008 22:53 1 0 0
  • bu kortizon doğru kullanılırsa mucize gibi bişey
#20.01.2008 18:02 0 0 0
  • Tşk ' ler güzel bilgiler ...
#14.04.2009 21:11 0 0 0
  • Kortizon Hastalığı nedir - Kortizon Hastalığı belirtileri nelerdir

    Kortizon, böbrek üstü bezinin kabuk bölgesince salgılanan, iltihaplanma önleyici özellikleri olan hormondur.

    Kortizon, hastalığın şiddetine göre, doktor tarafından sürekli izlenilerek, yerinde ve belirli miktarlarda alınmadığında ciddi ve geri dönüşü olmayacak hastalıklara yol açabilmektedir. Kortizon fazla kullanıldığında, obezite (aşırı şişmanlık), kemik erimesi gibi hastalıklara yol açabildiği gibi vücudun hormonal dengesini de bozabilmektedir.

    Kortizolün 1937'de E. Kendall ve Wintersteiner tarafından keşfedilmesi ve ilk kez 1938'de T. Reichstein tarafından sentezlenmesi, 1948'de Ph. S. Hench'nin bu maddeyi romatizmal eklem inflamasyonu olan bir hastayı tedavi etmek üzere ilk kez kullanmasına olanak sağlamıştır. Kortizol, kortikosteroidler olarak bilinen (günlük konuşmada basitçe kortizon olarak söz edilen) bir hormon sınıfına dahildir. Hormonlar vücudun kendi mesaj taşıyıcılarıdır. Kelime kökeni Yunanca'dan gelmektedir ve "harekete geçirmek" anlamını taşır. Hormonlar genellikle bir uyarıya yanıt olarak özel bezlerden serbestleşirler ve vücuttaki hedeflerine kan içinde taşınırlar. Daha sonra hormonlar hedef organlarında çeşitli metabolik süreçleri kontrol altına alırlar. Kortikosteroidlerin güçlü ve hızlı anti-inflamatuvar etkisi akut ve kronik inflamatuvar hastalıkların tedavisinde hızlı bir ilerlemeye yol açmıştır ve üç kaşifine 1950'de "Nobel Ödülü" kazandırmıştır.

    O zaman bile kortikosteroidlerin istenen aktivitelerine istenmeyen yan etkilerin eşlik ettiği saptanmıştır. Zamanla kişiler kortikosteroidlerin kullanımınının hedefe yönelik olmasına çabalamış ve ayrıca kullanımlarını sınırlandırarak yan etkilerden olabildiğince nasıl uzak kalınacağını öğrenmişlerdir.

    Kortikosteroidler ile tedavi inflamatuvar barsak hastalığı olan hastalar için de önemli bir ilerleme sağlamıştır. 1950'lerde bu hastaların yaşam beklentisi oldukça azalmıştı, çünkü hastalığın ciddi akut alevlenmeleri için hiç bir etkili tedavi bulunmamaktaydı.

    Bu nedenle, pek çok genç hasta hastalıkları nedeniyle ölmekteydiler. Kortikosteroidlerin kullanıma girmesi Crohn ve ülseratif kolit hastalarının yaşam beklentilerini neredeyse normal değerlere getirmiştir. Bugün için kortikosteroidlerle ana tedavi hedefi; bu ilaçları hastaların yüksek yaşam kalitesine sahip olacakları şekilde kullanmaktır.

    "Kortizon korkusu" halkta ve aynı zamanda inflamatuvar barsak hastalığı bulunan bir çok hastada yetersiz bilgi varlığından kaynaklanan ciddi bir sorundur.
#04.05.2009 11:20 0 0 0
#04.05.2009 17:18 0 0 0
  • gayet sade,her yaştaki insanların çok rahat anlayabilieceği tarzda bir anlatım içerisinde gereken tüm bilgilere yer verilmiş.konu hakkında bilgiye ulaşmak isteyen insanların tüm ihtiyaçlarına cevap veriyor.emeği geçen herkese candan teşekkürler.
#09.06.2009 20:26 1 0 0
  • benim çocukta kullanıyor bu kortizonu ama lisansı yok muş Türkiyede dışardan geliyor lisansı neden yok bu kadar sık kullanılan bir ilacın
#28.07.2010 07:33 0 0 0
  • verdiğiniz bilgilerden dolayı emeğinize sağlık tşkler
#27.12.2010 13:55 1 0 0
  • arkadaşlar kortizon kullanılırsa mucize diye yazan arkadaşlar var saçmalamasınlar insanların aklına girmeyin kortizon uyuşturucudur ya alerjik astımı olan kişilere veriyor bazı doktorlar bu hastalığın tedavisi değildir gecici olarak vucudu rahatlatmasına yardımcı oluyor sonra yine aynı problemlerle karşılaşılıyor. Dikkat ederseniz yan etkilerinde çok tehlikeli bi hastalık var kemik erimesi (üzülerek dile getiriyorum ama annem kortizon kullanmaktan kemik erimesi hastalığına yakalandı)
#13.03.2012 07:39 1 0 0
  • @ömer_eymen adlı üyeden alıntı:
    arkadaşlar kortizon kullanılırsa mucize diye yazan arkadaşlar var saçmalamasınlar insanların aklına girmeyin kortizon uyuşturucudur ya alerjik astımı olan kişilere veriyor bazı doktorlar bu hastalığın tedavisi değildir gecici olarak vucudu rahatlatmasına yardımcı oluyor sonra yine aynı problemlerle karşılaşılıyor. Dikkat ederseniz yan etkilerinde çok tehlikeli bi hastalık var kemik erimesi (üzülerek dile getiriyorum ama annem kortizon kullanmaktan kemik erimesi hastalığına yakalandı)
    Orijinali Göster...
#03.02.2023 11:38 0 0 0
#03.02.2023 11:50 0 0 0
  • @sanmema adlı üyeden alıntı:
    gayet sade,her yaştaki insanların çok rahat anlayabilieceği tarzda bir anlatım içerisinde gereken tüm bilgilere yer verilmiş.konu hakkında bilgiye ulaşmak isteyen insanların tüm ihtiyaçlarına cevap veriyor.emeği geçen herkese candan teşekkürler.
    Orijinali Göster...
#03.02.2023 12:04 0 0 0