1. Ana Sayfa
  2. Azərbaycan
  3. VİDA HÄCCİ (Zilhäccä, 10 Fevral 632 Miladi)

VİDA HÄCCİ (Zilhäccä, 10 Fevral 632 Miladi)

Son güncelleme: 27.07.2009 15:58
eskitoprak eskitoprak foto


  • Mövzular:



    Mädinädän häräkät,

    Arafatdakı xütbä.



    a) Mädinädän häräkät:

    İslamiyyät bütün Äräbistan yarımadasına yayılmışdı. Mäkkä fäth olunmuş, Kä'bä bütlärdän tämizlänmiş, Tevhid Dini (birläşdirici din) yayılmışdı. 10-cu Hicri ilinin Zilqä'dä ayında (11-ci ay) Hz. Peyğämbärin Häccä gedäcäyi bildirildi. Onunla Häccä getmäk istäyänlär hazırlaşdılar. Zilqä'dänin 25-ci Şänbä günü (häftänin 6-cı günü) Hz. Peyğämbär ehrama (müqäddäs yeri ziyarätä getmäk üçün hazırlanmaq) girdi vä günorta namazını qıldıqdan sonra, Mäkkäyä doğru häräkät edildi. Mäkkäyä çatdıqda, Häcc märasimini icra etmäyä başladılar. Bu il Häccä gälän-lär çox idi. Hz. Peyğämbär Arafatda (Mäkkänin qarşısında mü-qäddäs yer) 100.000 hacıya xitabän mäşhur xütbäsini söylädi ki, buna "Vida Häcci Xütbäsi" deyilir. Artıq cahiliyyät dövrü tamamilä bitmiş, yeni aydınlıq bir dövr başlanmışdı. Din tamamlanmış, insanlar ne'mätin än mükämmälinä qovuşmuşdular. O da islam ne'mäti idi...



    b) Arafatdaki xütbä:

    Hämin xütbäsindä Hz. Peyğämbär keçmiş cahiliyyät adätlärini ayaqlarının altına alıb taptalayır, qan davalarını, sälämçiliyi aradan qaldırırdı. O, insanları xoşbäxt häyata qovuşduracaq äsasları göstärir, cämiyyätä ämin-amanlıq gätiräcäk ailä haqlarını izah edir, insanların bärabär olduğunu bildirir, can vä mal güvänliyini saxlayacaq şärtläri e'lan edirdi. Bu xütbädäki hökmlär "Hüquqi Bäşär Bäyannamäsi" vä digär İnsan Haqları Bäşäri bäyannamälärindän çox öncä, insanların haqlarını qorumuşdur. Hämin xütbädän sonra bu mä'nadakı ayäti kärimä nazil oldu: "Bu gün sizin dininizi kamala çatdırdım, sizä verdiyim ne'mätläri tamamladım vä sizä Din olaraq Müsälmanlığı verib, ondan xoşnud oldum" (Maidä, Ayä, 3).





    OXUMA:

    VİDA XÜTBÄSİ



    Hz. Peyğämbär Arafatdakı xütbäsindä Allahu Taalaya hämdü sänadan sonra belä buyurmuşdur:
    'Ey insanlar! Mäni dinläyin. Bälkä, bu ildän sonra burada sizinlä bir daha görüşä bilmädim. İslamiyyätdän öncäki zamana aid olan bütün cahiliyyät adätlärini ayağımın altına alıb mähv ediräm.

    Äräbin äräb olmayandan, bir başqasının da äräbdän heç bir üstünlüyü yoxdur. Çünki bütün insanlar Adämdändir, Adäm dä torpaqdandır.

    Ey İnsanlar! Sözlärimi dinläyin vä därk edin! Här bir Müsäl-man, digär Müsälmanın qardaşıdır. Bütün mö'minlär qardaşdır. Bir kimsäyä qardaşının malı halal olmaz. Ägär könül razılığı ilä vermäzsä. Özünüzä zülm etmäyin.

    Kölälärä gälincä; onlara da öz yediklärinizdän yedirin vä geydiklärinizdän geyindirin. Onlar da allahın qullarıdır. Vä pis räftar edilmäyä layiq deyildirlär.

    Cahiliyyät adätlärini ayağımın altına alıb mähv ediräm. Bütün qan güdmä davaları tamamilä qaldırılmışdır. Bunlar yalan vä uydurma şeylärdir.

    Här cür faiz (sälämçilik) dä qaldırılmışdır. Ortadan qaldırılan ilk faiz (säläm) ämim Abdulmüttälib oğlu Abbasın sälämidir. Särmayäläriniz yenä sizindir, nä zülm ediniz, nä dä zülm görünüz. Borclular borc veränlärä ancaq onlardan aldıqları pulu qaytaracaqlar.

    Ey insanlar, sizin qadınlarınız üzärindä bir sıra haqlarınız vardır. Onlar sizin haqlarınıza riayät etmälidirlär. Onların da sizin üzärinizdä haqları vardır. Onlara qarşı yaxşı räftar edin. Onları mehribanlıqla qarşılayın. Siz onları Allah ämanäti olaraq aldınız. Onlar sizä Allah ähdi ilä halal olmuşdur.

    Ey insanlar! Allahınıza qovuşacağınız vaxta qädär, bu gün necä müqäddäs bir gündürsä, bu ay necä müqäddäs bir aydırsa vä bu bölgä necä mübaräk bir bölgä isä, qanlarınız vä mallarınız da elä müqäddäsdir. Här birinizin qanı vä malı o birinä haramdır. Qiyamät günündä Allahınızın hüzuruna çıxacaqsınız. O da sizdän etdiklärinizi bir-bir soruşacaq vä ona görä mükafat vä cäza veräcäkdir. Ehtiyatlı olun, mändän sonra kafirlär kimi bölük-bölük olub bir-birinizin boynunu vurmayın. Özündä bir ämanät olan adam bu ämanäti sahibinä vermälidir.

    Ey Camaat! Sizä elä bir şey buraxıram ki, ona sımsıq sarıldıqca, yanlış yola getmäzsiniz. O da Allahın kitabı vä Räsulunun sünnätidir (söz vä ämälläridir).

    Ey İnsanlar! Bir qadının ärinin izni olmadıqca, onun malından bir şeyi başqasına vermäsi doğru deyildir. Börc ödänmälidir. Kirälänän mal geri verilmälidir. Hädiyyäni hädiyyä ilä qarşılamaq lazımdır. Başqalarına zamin olan bir adam zamin olmağın mäs'uliyyätini daşıyır.

    Ey İnsanlar! Şeytan sizin bu yurdunuzda ona qulluq etmä-nizdän ümidini käsmişdir. Ancaq xor, ähämmiyyätsiz gördüyünüz bir sıra ämällärlä xoşnud olur. Dininiz xüsusunda ondan ehtiyatlı olun.

    Ey insanlar! Çox häddini aşmaqdan, ifrata varmaqdan çäkinin, ävvälkilärin mähv olmalarına säbäb, dindä häddini aşmaq olmuşdur. Unutmaq küfrün yarısıdır. Küfr edänlär onunla yoldan çıxdılar. Zaman döndü, dolaşdı, neçä dövrlär keçdi. Yenä Allahın yeri, göyü yaratdığı zamandakı väziyyätä gäldi. Allahın yanında ayların sayı on ikidir. Dördü haram aylardır, üçü dalbadal gälir. Räcäb isä täkdir.

    Här bir qatil günahına görä özü mäs'uliyyät daşıyır. Heç bir qatilin işlädiyi cinayät uşaqlarına şamil edilä bilmäz. Heç bir oğlun vä ya qızın günahına görä ata mäs'uliyyät daşımaz.

    Müsälmanları doğru yola yönäldän adam käsik burunlu zänci dä olsa, ona itaät edin. Ämrlärinä itaät edin ki, cännätä giräsiniz.

    Burada olanlar olmayanlara sözlärimi çatdırsınlar. Ola bilär ki, burada olmayanların içindä, olanlardan daha çox bunları xatırlayacaq adamlar olsun."

    "Täbliğ etdim mi?"

    Orada olanlar hamısı:

    Bäli, ya Räsulallah, -dedilär.

    Bunun üzärinä:

    "Şahid ol ya Räbb," deyä buyurdu.

#27.07.2009 15:58 0 0 0