Öğlen uykusu bir hastalık

Son güncelleme: 26.07.2006 11:07

ozlems_o

Ayran uyku getirir mi? Muhtemelen hayır. İngiltere"deki Manchester Üniversitesi uzmanları, öğlen uykusunu beyin hücrelerini uyanık tutucu proteinlerin kısa süreli devre dışı kalmasına bağlıyor. Teze göre, yemekle beraber alınan şeker içerik (glükoz) beyin hücrelerini uyanık tutan mekanizmaları bastırıyor ve uyarılmayan beyin hücreleri geçici olarak uykuya dalıyor.
Araştırmayı yürüten Manchester Üniversitesi uzmanı Denis Burdakov, Akdeniz kültürlerinde yaygın öğlen yemeğinden sonra yapılan şekerlemenin kültürel olduğu kadar, biyolojik temellere dayandığını vurguluyor. Burdakov, glükozun, oreksin adlı uyarıcı proteinleri devre dışı bıraktığını ortaya koydu. Aşırı doyurucu bir yemeğin bünyeye getirdiği aşırı glükozün, beyindeki oreksin üretimini kısa süreli olarak durdurması, beyin hücreleri tarafından "uyku vakti" şeklinde yorumlanıyor.

Oreksin proteinleri uyuyunca...

Oreksin proteinleri, beyin hücrelerini zinde tutmakla görevli yapılar. Oreksinler, vücuttaki enerji durumunu dengeliyor. Beyin hücrelerinin (nöron) ürettiği bu proteinler, uyarı, açlık, hormon salgılama gibi yöntemlerle azalmakta olan enerji miktarını artırmaya yönelik beyne sinyal veriyorlar. Bunu alan beyin, mideye açlık sinyali gönderiyor; kendini aç hisseden kişi de yemek masasına oturuyor. Amaç, beyindeki glükoz oranını sürekli dengede tutmak.

Ayran Değil Oreksin Nöronları Suçlu

Burdakov, oreksin üreten nöronların membranlarındaki porların (yüzeydeki delikler) uyarıcı sinyalleri salgıladığını ifade ediyor. Aşırı glükoz alımından sonra bu uyarıcı sinyaller kesiliyor ve beyin hücresi uykuya geçiyor.

Oreksinlerin işleyişindeki aksamalar narkolepsiye (kronik uykusuzluk) ve obeziteye (aşırı şişmanlık) yol açabiliyor. Burdakov"a göre, oreksinlerdeki aksamanın iki sonucu var; birincisi öğlen yemeği sonrası uyku bastırması ve aşırı şişmanlığın nörolojik arkaplanı.