BOLU
Son güncelleme: 05.10.2009 22:31
-
BOLU
YÜZÖLÇÜMÜ: 11.051 km²
NÜFUS: 380.543 (1990)
İL TRAFİK NO: 14
İLÇELER: Bolu (merkez), Cumaova, Gerede, Göynük, Kıbrısçık, Mengen, Mudurnu, Seben
İLGİ ÇEKİCİ YERLER: Yedigöller Milli Parkı, Abant Gölü, Kartalkaya, Şifalı Su ve Sünnet Gölü Orman İçi Dinlenme Yerleri, Bolu Büyük ve Küçük Kaplıcaları
Hisartepe Kalıntıları, Seben Çeltikdere Kaya Evleri, Keçi Kaleleri, Antinoos Tapınağı, Bolu ve Mudurnu'daki Yıldırım Beyazıd Külliyeleri, Göynük'teki Akşemseddin Türbesi, Gazi Süleyman Paşa Camisi ve Süleyman Paşa Hamamı, Bolu.
Kamplar
Tezel Kamping
Hürriyet Mah. / Bolu
Tel: (374) 611 41 15
Nejat Kamping
Değirmen Ağzı Mevkii / Bolu
Tel: (374) 611 43 35
Hamburg Kamping
Değirmen Ağzı Mevkii / Bolu
Tel: (374) 611 29 91
Küçükev Kamping
Ayazlı Mah.
Tel: (374) 618 70 65
İskele Kamping
Ereğli Yolu Üzeri
Tel: (374) 618 75 46
Martı Kamping
Ereğli Yolu Üzeri
Tel: (374) 618 76 50
Güven Kamping
Kalkın / Darıdere
Tel: (374) 622 41 02
Hello Kamping
Melenağzı Köyü
Tel: (374) 628 61 47
Georgia Kamping
Melenağzı Köyü
Tel: (374) 628 63 96
İl Kültür Müdürlüğü
Tel: (374) 215 76 22
Faks: (374) 215 36 32
Devlet Güzel Sanatlar Galerisi
Müdürlüğü
Kültür Merkezi - BOLU
Tel: (0 374) 215 11 37
Faks: (0 374) 215 36 32
Müze
Bolu Müzesi Detaylı Bilgi
Adres: Bolu Kültür Merkezi - Bolu
Tel: (374) 215 39 72
Örenyeri
Akşemsettin Türbesi- Göynük
Önemli Günler
Mahalli Kutlama Günleri:
Akşemseddin'i Anma Günleri
Göynük
24 Temmuz
Yağlı Güreş Müsabalaları
Gerede-Esentepe
Temmuz Ayının Son Pazar Günü
Atatürk'ün Bolu'ya Gelişi
Bolu
17 Temmuz
Abant Bayramı
Abant-Bolu
Temmuz 2. Pazar
Tokat Hayrettin Anma Günü
Elmalık Köyü
Temmuz İlk Cumartesi
Ümmü Kemal Anma Günü
Tekke Köyü
Temmuz İlk Cuma
Festivaller:
Mengen Aşçılık ve Turizm Festivali
Mengen-Bolu
Haziran İlk Cumartesi
Şenlikler:
Kızık Yayla Bayramı
Kızık Yaylası -Seben
Temmuz İlk Pazar
Kiraz Bayramı
Bolu
4 Temmuz
Şeyhül-İmran Hacet Bayramı
Mudurnu
Temmuz İlk Pazar
Zümrüt Güreşleri
Düzce
12-14 Haziran
Panayırlar:
Panayır
Bolu
20 Ağustos-20 Eylül
Panayır
Gerede
2-4 Ekim
Panayır
Seben
Eylül'ün Son Haftası
Panayır
Göynük
Eylül'ün Son Haftası
-
Bolu
Bolu
Türkiye yüzölçümünün % 1,05''lik bölümünü kaplayan Bolu ili, 8.294 km² (829.400 ha.) yüzölçümü ile Karadeniz Bölgesi''nin Batı Karadeniz bölümünde yer alır. Doğu-Batı uzunluğu yaklaşık 186 km.dir. Bolu''nun, Dörtdivan, Mengen, Mudurnu, Gerede, Göynük, Kıbrıscık, Seben, Yeniçağa ve Merkez ile birlikte 9 İlçesi bulunmaktadır. Bolu İl Merkezine göre; Dörtdivan, Yeniçağa ve Gerede doğuda, Mengen kuzeydoğuda, Göynük ve Mudurnu güneybatıda, Seben ve Kıbrıscık ise güneyde yer almaktadır. Bolu''nun, batısında Düzce ve Sakarya, güneybatısında Bilecik ve Eskişehir, güneyinde Ankara, doğusunda Çankırı, kuzeyinde Zonguldak ve kuzey doğusunda Karabük yer alır. İlimizin merkez ve diğer ilçelerin yüzölçümleri km2 olarak aşağıdaki tabloda yer almaktadır.
-
Yeşil ve mavinin kucaklaştığı, birlikte uyuyup uyandığı, rüzgârın başı dumanlı dağlarda efsanelerin en dramatiklerinden birini hâlâ fısıldadığı, binlerce yıldır bir çok uygarlığın filizlenip boy attığı ve meyvelerini bıraktığı şehirdir Bolu.
Bolu'nun, tabiat, insan ve tarihin el ele verip yoğurduğu güzelliklerini görmek, dağların söylediği Köroğlu türkülerini işitmek isteyenlerin şehre ulaşması hiç de zor değil. Bolu, Ankara ve İstanbul'un neredeyse tam ortasında bu iki merkezi birbirine bağlayan ana yolun üstündedir.
TARİHÇE: Yazılı belgeler, arkeolojik eserler ve tarihî kaynaklara göre, Bolu'nun tarihi, Bithynialılar ile başlamaktadır. Sırasıyla Romalılar, Bizanslılar, Selçuklular ve Osmanlılar Bolu ve çevresine hakim olmuşlardır.
Bolu yöresine Osmanlı akını ilk kez Osman Gazi tarafından başlatılmış, Bolu yöresinin tümüyle fethedilmesi ise Orhan Gazi döneminin ilk yıllarına (1324 -1326) rastlamıştır. Mustafa Kemal Paşa önderliğinde yapılan Millî Mücadele sonunda Bolu, 10 Ekim 1923'de yeni düzenlemeler çerçevesinde vilayet haline getirilerek yeni bir yönetime kavuştu.
COĞRAFYA: Topraklarının yarıdan fazlası ormanlarla kaplı olan Bolu'nun yüzey şekillerinde dağlar, platolar ve ovalar önemli yer tutar. Önemli dağları güneyde Bolu Dağları, Abant Dağları, kuzeyde Sünnice Dağları, Çele Doruğu, Gerede'nin kuzeyinde Arkot ve Göl Dağları'dır. En güneyde ilk iki sıradan daha yüksek olan ve genel olarak Köroğlu Dağları adı verilen volkanik dağlar uzanır.
Yöre, yağış zenginliği ve eğimlerin çokluğu nedeniyle irili ufaklı doğa ve baraj gölleri açısından zengindir. İldeki göllerden bazıları, Abant, Yedigöller, Gölcük, Yeniçağa, Çubuk, Sünnet, Karagöl, Karamurat, Sülük, Gölköy, Aladağ ve Saraycık'tır.
Bolu ilinin ilçeleri; Dörtdivan, Gerede, Göynük, Kıbrısçık, Mengen, Mudurnu, Seben ve Yeniçağa'dır.
Dörtdivan: İlçede Yağbaşlar Köyün'de Bizans kale kalıntıları vardır. Yukarısayık ve Sorkun köyleri arasında bir tepede Himmet Dede Türbesi, Kılıçlar köyünde Kırklar Türbesi, Çalköy'de Şehriban Nine Türbesi, Merkez Camii yanında Secamehmet Dede Türbesi bulunmaktadır. Ayrıca Yağbaşlar Köyü Mürseller mahallesinde Ayvadibi Şifalı Suyu bulunur. Her yıl Temmuz ayı içinde Dörtdivan yaylalarında Köroğlu Şenlikleri yapılmaktadır.Çalköy, Çetikören, Karaçayır, Kapaklı ve Kirazlı en önemli yaylalarıdır
Gerede: Asar Kale, Keçi Kalesi Kalıntıları, Kiliseli Han diye bilinen tarihi tüccar hanı, Yukarı Tekke Camii, Aşağı Tekke Camii Türbesi, Yıldırım Beyazıt Camii, Esentepe'deki Ramazan Dede Türbeleri, gezilip görülebilecek tarihi eserler ve yerlerdir. Esentepe bölgesinde kışın kış sporları ve kayak yapmak mümkündür. Ayrıca yaz aylarında çim kayağı yapma imkanı vardır. Her yıl Temmuz ayı içinde Esentepe'de geleneksel "Esentepe Yağlı Güreşleri" yapılır.Şehrin kuzeyinde Esentepe, Arkut Dağlarında yaylalar başlıca mesirelik alanlardır. Özellikle Gerede Yaylaları yayla turizmine çok uygundur. Gerede'nin güneyinde ise 1200 - 1500 m. yüksekliklerde bulunan yaylalardan en önemlileri Haşat ve Zorpan yaylalarıdır
Göynük: 20. yüzyıl başlarına ait eski Türk evleri bakımından zengindir. Göynük İlçesi, sahip olduğu 110 adet tarihi konut, 17 cami, türbe, çeşme ve hamam olmak üzere toplam 127 adet sivil mimarî eser sebebiyle "Kentsel Sit Alanı" ilân edilmiştir. Göynük'te ayrıca 1922 yılında yapılan 3 katlı Zafer Kulesi bulunmaktadır. Çubuk Yaylası, Arıkçayırı Yaylası, Bulanık Yaylası, Değirmenözü Yaylası, Hacımahmut Yaylası en önemli yaylalarıdır. Sünnet Gölü, Çubuk Gölü ve Çatak Köyü Kaplıcası görülmesi gereken turistik yerlerdir.
Kıbrıscık: Yaylaları ile ünlüdür. Köroğlu Dağlarının güney yamaçlarındaki düzlük alanlarda yer alan yaylalardan Belen, Karaköy, Kökez, Bölücekkaya, Kardoğan ve 1825 m. yükseklikte bulunan Devevira en önemlileridir. Kıbrısçık- Beypazarı yolu üzerinde bulunan Karagöl, bir hektar genişliğinde oldukça derin bir göldür. Çevresi tamamen ormanlık olan gölde kamp yapmak için çok güzel yerler vardır. Gölde çok sayıda yaban ördeği olmasından dolayı avcıların uğrak yeridir. Göl kenarında bulunan bungalov tipi evlerde konaklama imkânı vardır.
Kıbrıscığın yükseldikçe yeşile boyanan coğrafyası içinde Çökeren Deresi ve çayırı, bugün pek az sayıda ziyaretçinin uğradığı mesire yerlerinden biri. Pırıl pırıl akan çayın kenarında oturup tüm dertlerden sıyrılmamak olası değil.
Mudurnu: İl merkezine 52 km uzaklıktaki Mudurnu İlçesi eski Türk evleri bakımından önemli bir özelliğe sahiptir. İlçede bulunan 165 adet ev ve 8 Cami, çeşme ve hamam olmak üzere toplam 173 adet mimari değeri yüksek yapı nedeniyle "Kentsel Sit Alanı" ilan edilmiştir. Türk sivil mimarisinin en güzel örneklerinden biri ise "Armutçular Konağı" dır. İlçe sınırlarındaki Sülük Gölü, Karamurat Gölü, Ümran Tepesi ve yaylalar halkın dinlenme yerleridir. Mudurnu ilçemizde son yıllarda tarihi konaklar turizme açılmış olup, ilçeye gelen turistlerin konaklama ve yeme-içme ihtiyaçlarını karşılayacakları hale getirilmiştir.
Mudurnu'ya 5 km. mesafede bulunan Babas Kaplıcası'nın metabolizma hastalıkları ve hafif diabetliler üzerinde olumlu etkileri vardır. Konaklama tesisi bulunmaktadır. Mudurnu'nun 30 km. kuzeybatısında yeralan Sarot Kaplıcası Taşkesti - Ilıca Köyü hudutları içerisindedir. Bolu ili dahilinde bulunan bütün maden sularından ayrı bir özellik taşıyan kaynak, sıcak ve sülfatlıdır.
Seben: İl merkezine 52 km uzaklıktaki Seben İlçesi Kiraz Dağı çevresinde toplanmış, ortalama 1400 m. yükseklikteki yaylalarla çevrilidir. Bu yaylaların en önemlileri Gerenözü ve Kızık yaylalarıdır. Kızık Yaylasının evleri, değişik mimarisiyle dikkati çeker. Bu evler hiç çivi kullanmadan, çam ağaçlarından çatkılı, kenetleme ve birbirine geçme şeklinde yapılmıştır. Yerden yüksekçe yapılmış merdivenler, geniş ocakları ve kendine özgü eşyaları ile bu evler değişik özellikler taşırlar. Seben İlçesinin 14 km. güneyinde, Kesenözü Köyünde bulunan Bağlum Kaplıcaları mide, safra kesesi, solunum ve dolaşım bozukluklarında olumlu etkileri olduğu bilinmektedir.
-
Antik Kentler: Arkeolojik verilere göre Bolu ovasındaki ilk yerleşim M.Ö. 3. bine kadar uzanmaktadır. Şehir merkezindeki tepelerde kurulmuş olan Bithynium-Claudiopolis şehrinin tarihi ise 1978 yılında Hisartepe kazısında ortaya çıkan bulgulara göre, M.Ö. 7. yüzyıla kadar gitmektedir. Çeşitli yıllarda yapılan kazılarda Antinous Tapınağı ve tiyatroya ait olduğu sanılan parçalarla, çeşitli dönemlere ait sikkeler, kaplar, şişeler, heykeller ve mezar stelleri bulunmuştur. Bu eserler halen Bolu Müzesi'nde bulunmaktadır. (Eski Yerleşim Bölgesi) Seben İlçesine bağlı ve birbirlerine çok yakın olan Çeltik Deresi, Hoçaş, Kaşbıyıklar ve Yuva köylerinde derin vadiler boyunca yükselen kaya kitlelerinin yüzeyinde bir kaç katlı kaya evlerine rastlanmaktadır. Gerede'nin Örencik Köyü'nün güneydoğusundadır. Çevrede arazi üzerinde bol miktarda Bizans seramiği görülmekte, bu da kalenin Bizans dönemine ait olduğunu göstermektedir. Ayrıca kale üzerinde kuzeye bakan bir mağara da mevcuttur.
Camiler: Bolu'da bulunan Büyük Cami (Yıldırım Beyazıt Cami), Kadı Cami, Saraçhane Cami, İmaret Cami, Ilıca Cami, Ilıca Cami, Süleyman Paşa Cami, Yıldırım Cami, Kanunî Cami, Yukarı Tekke Cami, Eskiçağa Yıldırım Cami görülmeye değer eserledir.
Tokad-i Hayreddin Türbesi, Akşemseddin Türbesi, Ömer Sekkin Türbesi, Aşağı Tekke Türbesi, Ümmi Kemal Türbesi, Kasım Dede Türbesi, Babahızır Türbesi başlıcalarıdır.
Han ve Hamamlar: Bolu merkez Büyük Cami mahallesinde bulunan Taşhan, 1804 yılında Abdullah Ağa tarafından yaptırılmıştır. 1389 yılında Yıldırım Beyazıt tarafından yaptırılmıştır. Çifte hamam tarzında yapılan hamamın iç mekanlarında zengin süslemelere yer verilmiştir. İl merkezindedir. 16. yüzyılda Tavil Mehmet Paşa tarafından yaptırılmıştır. İki bölüm olan hamamın iç mekanları mermerlerle kaplıdır. 16. yüzyılda Sokullu Mehmet Paşa tarafından çifte hamam tarzında yaptırılmıştır. İl merkezindedir.
Göynük İlçesinde bulunan hamam, 1335'li yıllarda Gazi Süleyman Paşa tarafından yaptırılmıştır. Mudurnu İlçesinde bulunan hamam, aynı adla anılan caminin yanındadır. Aynı devirde yapılan hamamların en güzellerindendir. 1382'de yaptırılmıştır. Erken dönem Osmanlı hamamlarının en orijinal örneklerinden biridir. Hamam taç kapısı ve kubbe geçişleriyle dikkat çekicidir.
Sivil Mimari: "Kentsel Sit Alanı" olarak ilan edilmiş bulunan Göynük, eski Türk Evleri bakımından zengindir. Burada bulunan evler 20. yüzyıl başlarına aittir. Bazı evlerin oturma odalarında çeşitli motiflerle süslenmiş tavanlar bulunmaktadır. Evlerin önünde genellikle "Hayat" adı verilen avlular da yer almaktadır. Kentsel Sit Alanı ilân edilen Mudurnu, eski Türk evleri bakımından önemli bir özelliğe sahiptir. Sivil mimari özellikleri açısından Göynük evlerine benzerlik gösteren, ilçenin tarihi ve kültürünü yansıtan bu evler korumaya alınmıştır.
Kaplıcalar: Şehir merkezine 5 km. mesafede, Karacasu mevkiinde bulunan kaplıcalar çevresi ormanlarla kaplı nezih bir dinlenme yeridir. Termal turizm merkezi olan bölgede termal otel ve büyük kaplıca, küçük kaplıca ve Sağlık Bakanlığı'na ait fizik tedavi ve rehabilitasyon hastanesi olmak üzere üç birim hizmet vermektedir. Doğal kaynaklı olan bu kaplıcalar, romatizma hastalıklarına, deri, dolaşım ve kalp, solunum yolu, kadın, sindirim sistemi, böbrek ve idrar yolları, kemik ve kireçlenme hastalıkları, metabolizma bozukluklarına iyi gelmektedir.
Karacasu Termal Turizm Merkezi (Sağlık Turizmi) Mudurnu'ya 5 km. Mesafede bulunan kaplıca suları, travertenler arasından çıkmaktadır. 18 yataklı bir tesis bulunmaktadır. Kaplıca suyu metabolizma hastalıkları ile romatizma, kadın, sindirim ve böbrek rahatsızlıkları üzerinde olumlu sonuçlar vermektedir. Mudurnu'nun 30 km. kuzeybatısında Ilıca köyü hudutları içerisindedir. 66ºc sıcaklığındadır. 1500 yılı aşkın süredir kullanılmaktadır. Tarihî bir hamam vardır. Acı sular grubuna girmektedir. İçme kürü şeklinde kullanıldığında idrar yolu ve böbrek rahatsızlıklarına, banyo olarak kullanıldığında ise romatizma hastalıklara iyi gelmektedir. Kaplıca yanında küçük bir konaklama tesisi bulunmaktadır. Bağlum kaplıcaları, Seben ilçesinin 14 km. Güneyinde, Kesenözü köyünde bulunur. Kaplıca suyu banyo olarak yüzyıllardır kullanılmaktadır. Mide, safra kesesi, solunum ve dolaşım bozukluklarında olumlu etkileri olduğu bilinmektedir. Kaplıcada özel şahıslar tarafından işletilen pansiyonlar bulunmaktadır. Göynük ilçesinin 30 km. güneydoğusunda dik yamaçlar arasında çok güzel bir vadide, Himmetoğlu Köyü yakınındadır. Kaplıcanın romatizma, siyatik gibi rahatsızlıklara iyi gelmektedir. Çevrede bulunan kalıntılardan Romalılardan beri kullanıldığı düşünülmektedir.
Göller:
Abant Gölü: Abant Gölü Bolu'nun 34 km. Güneybatısında Abant Dağları üzerinde oluşmuş bir krater gölüdür. Yeraltı suları ile beslenir. Abant Gölü çevresi flora ve fauna bakımından oldukça zengindir. Gölde bulunan ünlü Abant alabalığı yılın belirli zamanlarında, belirli bir ücret ödeyerek avlanabilir. Yöre ormanları geyikler için en uygun yaşam ortamıdır. Göl çevresindeki ormanlarda tavşan, tilki, çakal, kurt, ayı, domuz, karaca, gelincik, geyik gibi av hayvanlarıyla şahin, doğan, atmaca görülmektedir. Piknik, kamping, sportif olta balıkçılığı, yürüyüş , tekneyle, faytonla, atla gezinti ve kışın doğal buz pateni bu tabiat parkının vazgeçilmez aktiviteleridir. Göl etrafında konaklama ve yeme-içme tesisleri bulunmaktadır.
Gölcük: Gölcük: Bolu'nun 13 km. güneyinde suni olarak yapılmış bir set gölüdür. Etrafı çam ve köknar ağaçları ile kaplı gölün kar altındaki görüntüsü muhteşemdir. Gölün hemen kenarında Orman Bakanlığı'nın misafirhanesi ile bir kır gazinosu vardır. Göl ve etrafı orman içi dinlenme yeri olarak Batı Karadeniz Millî Parklar Bölge Müdürlüğü denetimindedir.
Gölköy: Bolu'nun 10 km. batısındadır. Bolu ovasını sulama amacıyla yapılmıştır. Çevresi ormanlarla kaplı olan sazan ve alabalık vardır. Şehir merkezine yakınlığı ve ulaşım kolaylığı nedeni ile piknik yapmak ve olta ile balık avlamak isteyenler tarafından çok elverişlidir.
Sünnet Gölü: Göynük'ün 27 km. doğusundadır. Fevkalade güzelliğe sahip olan gölde çok lezzetli mercan ve alabalıklar mevcuttur. Olta balıkçılığı ile bu balıkların avlanması serbesttir. Sünnet gölünde konaklama ve yeme-içme hizmeti veren bir tesis bulunmaktadır. Göl etrafında; piknik, yürüyüş, koşu ve bisiklet sporu yapabilme imkanı vardır.
Akkayalar:
Bolu'nun 10 km. güneyinde, Mudurnu yolu üzerinde bulunan travertenler, Bolu'nun Pamukkalesi olarak görülmeye değer bir güzelliğe sahiptir. Akkayalardan çıkan maden suyu değişik bir tatta ve 20ºc sıcaklığında olup, modern tesislerde şişelenerek tüketime sunulmaktadır.
Yaylalar:
Yaylalar: Bolu'nun 25 km. güneyindeki dağ yamaçları üzerinde, orman alanları arasında yer alırlar. Yemyeşil düzlükleri ile piknik için de ideal olan bu yaylalar çevresinde bulunan Orman İşletme Tesisleri, Aladağ İzcilik Kampı ve Göleti ile göz kamaştırıcı güzellikler sergilerler. Kamp imkanlarının da olduğu başlıca yaylalar, Değirmenözü, Sarıalan, Gölcük, Ardıçtepe ve Üstyaka Yaylalarıdır. Bolu'nun kuzey yakasındaki dağların arkasında yer alır. Kirazları ile ünlü olan bu yayla etrafında meyve bahçeleri vardır. Her yıl geleneksel kiraz bayramı şenlikleri yapılır. Gerede'nin güneyinde 1200 - 1500 m. yüksekliklerde bulunan bu yaylalar, Haşat, Zorpan ve doğu Köroğlu Dağları üzerinde bulunan Dörtdivan yaylalarıdır. Köroğlu Dağları'nın güney yamaçlarındaki düzlük alanlarda bulunurlar. Belen, Karaköy, Kökez, Bölücekkaya, Karadoğan ve 1825 m. yükseklikte bulunan Devevira en önemli yaylalardandır. Mengen İlçesi'nin doğusunda yer alan başlıca yaylalar; Sarıklı, Soğucak, Mile, Sepetçiler, Çelebioğlu ve Çiftçatak yaylalarıdır. İlçenin kuzeyi ve Abant Gölü güneyinde yer alırlar. Dedeler, Alpağut, Dodurga ve Dağyolu yaylaları en önemlileridir. 1000-1500 m. arasında da bir şeritte sıralanan yaylaların en önemlileri Karabey ve Kaşıkçı yaylalarıdır.
Sportif Etkinlikler:
Esentepe : Gerede'nin kuzeyinde 1.300 m. yükseklikte kış sporları ve kayak imkanına sahip üç yıldızlı Esentepe Oteli'nin bulunduğu bir yerdir. Tüm ilçeye hakim mükemmel bir manzaraya sahip olan otelde çim kayağı da yapmak mümkündür. Asırlık çam ağaçlarının bulunduğu Esentepe'ye bu isim bölgenin sürekli esmesi nedeniyle Atatürk tarafından verilmiştir.
Kartalkaya: Kartalkaya Kayak Merkezi Bolu'nun dört yanını kuşatan orman tabakası ve zengin bitki örtüsü, beraberinde çok çeşitli av hayvanlarının bulunmasını sağlar. Ormanlık alanlarda, ayı, vaşak, yaban domuzu, geyik, karaca, kurt, sansar, tilki, porsuk, tavşan, kokarca, gelincik, kunduz ve sincap gibi kara hayvanları ile keklik, üveyik, bıldırcın, çil, toy, turna, çulluk, güvercin gibi av kuşları ve atmaca, şahin, kartal gibi yırtıcı kuşlar sıklıkla görülmektedir.
Ayrıca bir çok gölü bünyesinde barındıran Bolu, sportif olta balıkçılığı için ideal bir bölgedir. Abant Gölü, Gölcük, Gölköy Barajı, Yedigöller, Aladağ gölünde bulunan çok lezzetli alabalık, sazan, mercan ve gümüş balıkları olta ile avlanabilmektedir. Yamaç paraşütü için Abant Dağları'nda çok uygun yerler mevcut olup, yaz aylarında büyük şehirlerden bu sporu yapmak isteyenler için Abant'a turlar düzenlenmektedir.
Yamaç paraşütçülerinin, özellikle yeni öğrenenlerin kendilerini rüzgara bıraktıkları yerlerden biri Abant’ın yaylaları. İşte uçmadan önce paraşütlerini sınayan paraşütçüler.
-
Bolu-Mustafa Kemal Paşa ilişkileri,Erzurum Kongresi sırasında başladı.23 Temmuz 1919'da Erzurum'da,4 Eylül 1919'da Sivas'daki milli kongreler, bunlara ait metinler,telgraf yolu ile Bolu Mutasarrıflığı'na ulaştırıldı.Bolu ile Adapazarı arasındaki Akyazı'da meydana gelen başkaldırma esnasında,İzmit,Adapazarı,Düzce ve Bolu yöneticilerinin sık sık dikkati çekilmiştir. Mutasarrıf Ali Haydar- M. Kemal Paşa görüşmeleri de, 1920 yılı içinde devam etmiştir. Sonraki Mutasarrıf Halil Bey de Bolu-Ankara ilişkilerini titizlikle ve zaman kaybetmeksizin devam ettirmiştir.
Mustafa Kemal Paşa'nın,ilk ve kapsamlı gezisi Cumhuriyet'in ilanından sonra 1934'de gerçekleşecektir. 1923-1934 devresinde, çeşitli vesilelerle,Çankaya'ya heyetler gönderilmiş,Boluluların içten ısrarlı davetleri tekrarlanmıştı Anadolu gezilerinde,Bolu ancak 1934 de programa alınabildi.
Şimdiye kadar,Reis-i Cumhur,Kızılcahamam,Gerede,Reşâdiye,Bolu, Düzce ve Adapazarı güzergahını görmemişti,fırsatını da bulamamıştı.Büyük Kurtarıcı'ya karşı bağlılık ve özlem duyan Bolulular,Temmuz 1934 de müjdeyi Mebus, Cevad Abbas Bey'den öğrendiler.Alışılagelmiş tetkiklerini yapmak için Bolu'ya gelen Mebus,Vali Ali Rıza (Üner) ve Belediye Başkanı, Baytar diye tanınan Reşad(Aker)le görüşerek Reis-i Cumhur'un Bolu'ya geleceği müjdesini verdi.
Haber az sonra bütün Bolu'da duyuldu.Bu mutlu geziyi,iyi bir karşılama töreni ile başlatmak istediler.Vali ve Belediye Başkanı,"Tezyin" ve Karşılama Heyeti"nin teşkili için emir verdiler.Yan komiteler de iki gruba yardımcı olacaktı. Öğretmen Kadriye Hanım (Atay), Faika Hanım (İnhisarlar Müdürü eşi),Hafız Murteza ve Muzaffer (Samur)Bolu'daki programı vilayete arz ettiler.Reis-i Cumhur Gazi Mustafa Kemal Paşa'nın ikamet edeceği yer olarak Fırka tespit edildi.Bolu,Üçtepe üzerinde kurulmuştu.Bunlar; Karga, Hisar ve Hıdırlık tepeleri idi.1930 yılı sonrası, Hıdırlık tepesinde Fırka parkı düzenlenmiş ve Bolu'nun en modern binası Cumhuriyet Halk Fırkası inşa edilmişti.Halk buraya kısaca Fırka binası diyordu.Halkevi/Fırka, bütün Bolu ovasına hakim ada vaziyetinde idi. Karacasu, Ilıcalar, Mudurnu, Düzce, Sünnice dağları, Gerede ciheti emsalsiz manzarası ile büyülüyor.İşte böylesine seçkin mevki, Reis-i Cumhur'un ikametine ayrılmıştı.
. Reis-i Cumhur Gâzi Mustafa Kemal Paşa 17 Temmuz 1934 de, Bolu Vilayeti sınırında karşılandı. Öğleye doğru,sıcak,açık bir havada Gerede'de muhteşem bir karşılama yapıldı. Sonra, Arkot dağının mor koyu yeşil denizi andıran çamlıktaki Ramazan Dede tepesine çıkıldı. Gerede ve ovası, Erzurum ve Sivas yaylalarını hatırlatan serinlikte, seyredildi. Vali ve Kaymakam'ın, Belediye Başkanı'nın izahları dinlendi. Mustafa Kemal'in hoşuna gitmiş olmalı ki,tepeye "Esen Tepe" denildi. Reis-i Cumhur ve beraberindekiler,son yılların en güzel yemeğini, Geredeli, Mengenli ve Bolulu aşçıların elinden yemişlerdi. Öğlenden sonra nefis manzarası ile insanı büyüleyen Reşadiye'ye hareket edildi. Gölün güneyindeki kasabada, köy halkı Mustafa Kemal'i yine candan karşılayarak, bağrına bastı. Reşadiye, eskiden Çağa ismini taşıyordu. Gölün, Mengen tarafındaki asıl yeri yangınla harap olduğu için,tarihi kasaba, şimdiki yerine taşınmıştı. Sultan Mehmed Reşad'ın adı, yeni yerleşme yerine verilmiş, bu nedenle Reşadiye diye anılmıştı. Reis-i Cumhur, "buraya Çağa denilsin" direktifini verdi.
Diğerinden ayırmak için de Yeni çağa şekli kabul edilmiştir. Aynı gün, öğle ile ikindi arası kafile Bolu'ya vardı. Telefonla,Gazi'nin nerede bulunduğu öğreniliyor ve halka bilgi veriliyordu. Reis-i Cumhur, açık ve güneşli bir havada, Bolu'ya ilerlerken,harman vakti olmasına rağmen hemen bütün köyler, şehre dolmuş,kasabalılarla Karga ve Hisar tepeleri civarında büyük kalabalık teşkil etmişlerdi.Reis-i Cumhur,Bolu dışında yine resmen Vali Ali Rıza (Üner), Belediye Başkanı Baytar Reşad,Askeri Birlik Komutanı,subaylar,askerler,mülki erkanca karşılandı.
Reis-i Cumhur, şimdi Anıtkabir Müzesi'ndeki otomobilden inmiş ve Bolu toprağına Hisar altında ilk adımını atmıştır. Spor kıyafetli idi. Gömlek yakası açıktı. Ön cebinde beyaz mendil vardı. Siyah kuşaklı fötrü ile halkı selamladı. Öğrencileri fark edince, Gazi: "İşte Türkiye Cumhuriyeti'nin geleceği bunlardır. Bu gençlere değer vermeli ve en iyi biçimde yetişmeleri sağlanmalıdır. Çünkü cumhuriyet bunların omuzlarından yükselecektir"diyerek,yanındakilerin dikkatini çekti. Bolulular, aziz misafirini karşılarında görünce,hasret giderdiler,heyecan fırtınası dalga dalga yayılıyordu.Reis-i Cumhur hiç usanmadan fötrü ile halkı selamladı. Sonra,Fırka'ya çıkıldı.Kendisine tahsis edilen odaya doğru ilerlerken merdivende bir an durakladı.Ilıca,Karacasu taraflarına baktı.Recep Peker'e: "Bolu'yu Ankara'dan önce görmeliydim..." dedi.Bu söz, Bolulularca, sonraları değişik şekilde yorumlandı. "Yoksa, Gazi, Bolu'yu başkent yapamadığına mı hayıflanıyordu." Fırka'da, üst düzeyde ve halkın temsilcileri ile fikir alışverişinde bulunuldu. Gazi, Bolu'ya ve inkılaplara dair bazı sorular yöneltti. Akşam, Boluluların tertiplediği gece, öncekilerden farklı idi. Geleneksel Paşa pilavı, bazılarını hayrete düşürmüştü. Çankaya'daki sofra, burada, daha farklı ve insanı imrendirecek sıcak havadaydı. Behire (Bahire) Hanım ile Gazi arasında kısa sohbette verilen cevaplar son derece ilgi çekici idi. Gazi, sonunda Bahire'ye "senin adın bundan sonra BEDİZ olsun, Seninle, Türk kadınının temsilcisi olarak BMM'de çalışmak isterim." dedi. Bediz Hanım, önerildiği gibi kadın mebus olarak BMM'ne girdi. Soyadı olarak da, Morova'yı aldı (1935). 18 Temmuz 1934 günü, Ankara'dan Hariciye'nin ulaştırdığı, Kuşadası hadisesi, bir önceki gecenin neşesini kaçırmışa benziyordu. Zira, iki İngiliz subayının yaralanması, Türkiye ile siyasi gerginliğe sebep olabilirdi. Gazi, çevresinin üzüntüsünü hissedince, Cevad Abbas'ı yanına davetle Türk askeri, kendisine düşen vazifeyi yapmıştır" cevabi telgrafın, Ankara'ya gönderilmesi talimatını verdi.
Reis-i Cumhur'a Halkevi'nin hatıra defteri arz edildi. "Bolu Halkevinde bir gece kaldım. Bolu'nun güzelliğinden, halkın coşkun sevinçlerinden çok mütehassis oldum. 18. VII. 1934. Gazi Mustafa Kemal" Cümlelerini mürekkep kalemi ile yazdı. Mustafa Kemal, yine Boluluların coşkun kalabalığı ile Düzce'ye uğurlandı.Bütün ileri gelenler, vilayet ve belediye yetkililerince Borazanlar, Paşa köyü, Berberler, Zincirlikuyu Ayrılık çeşmesine kadar, kafileyi takip ettiler.
1935 yılında yayınlanan kutlama kitabında, Gazi Mustafa Kemal Paşa'nın Bolu ziyareti ve bıraktığı izler şöyledir.
"Yıllarca bekledikten, yolunu gözledikten sonra Bolulular Atatürk'ü 17 Temmuz 1934 de aralarında gördüler. Bolulular böyle bir günü o kadar çok beklemişlerdi ki, daha Atatürk Gerede'den çıkmadan Bolu doğu tarafı Hisar'ın altı binlerce insanla dolmuştu.O'nu ilk görmek kıvancını kimse ötekine vermek istemiyordu.Nihayet geldi. Aramıza girdi. Doya doya gördük.Güzel Bolumuzu beğendi. İki gün içinde O'nu aramızda o kadar benimsemiştik ki gidişi ile Bolu bomboş gibi oldu. Bolu, O'nun Bolu'ya ayak bastığı günü, 17 Temmuz gününü, bayram günü olarak kabul etti. Her yıl 17 Temmuz sonsuz bir coşkunlukla kutlanıyor. Şimdi her yıl tekrarlanan bu büyük günde bütün Boluluların aradığı, hasretle gözlediği bir çehre var. Bir kere aralarında gördükleri büyük Türk'ü bir daha aralarında görmek." Bolu Urayı'nın yazısında da vurgulandığı gibi 17 Temmuz, Ata'nın Bolu topraklarına ayak basışı, bayram günü kabul edilmiştir. Her yıl aynı tarihte resmi törenle, 1934 yılının yıldönümü kutlanmaktadır. Şimdi, Türk ve dünya turizminin gözdesi Abant, 1935'den beri her yıl bayram şenliklerine sahne olmuştur. 1940'da Mahfel civarında, Hükümet ve Kışla'nın yanında, Düzce şosesi üzerinde heykeli ve park düzenlemesi yapılmıştır.
Heykeltraş Nejat Sirel (1897 - 1959) Bursa'dan sonra, en görkemli anıtı, Bolulular'a kazandırmıştı. Bolu kültür hayatının mühim siması M. Karamanoğlu, 1934 yılı ile ilgili olarak "Gazi dolması" hikayesinden bahsetmektedir. Basa dön "Sene : 1934 Ebedi Şef Atatürk, Bolumuzu şereflendirmişti. Ne yazık ki, İzmir'de vurulan iki İngiliz subayı olayı, daha fazla kalmalarına mani olmuş, bizleri de hayli üzmüştü.
Atatürk'ün 10 Kasım 1938'de, İstanbul Dolmabahçe Sarayı'nda vefatı, bütün Bolu'ları kalben üzmüş ve vilayette matem havası hakim olmuştur.18 Kasım ve 21 Kasım 1938'de, bu nedenle Bolu'da iki etkinlik göze çarpmaktadır. 18 Kasım 1938'de, Büyük Kurtarıcı K. Atatürk'ün ölümü acısı Bolu'da, ilçelerinde, bir haftadır, üzerinde durulan konu idi. Beşikten mezara kadar ki çizgide, genel bir yas hüküm sürüyordu. Herkes birbirine küskün gibi göz yaşı dökmekten ağızlarını bıçak açmıyordu. Kereste Fabrikaları, dükkanlar kapalı, radyolu yerler, Halkevleri halk ile dolu. Hep, radyonun yayını tek nefes halinde dinleniyordu.
Devletin resmi yayın organı olan Ayın Tarihi'nde 20 Kasım 1938 günkü haberinde ise Bolu'daki etkinliklere temas edilerek, "Büyük ve Ebedi Kurtarıcıya, Ankara'da yapılan cenaze merasimini radyoda gözyaşları arasında dinleyen Bolu Halkı, Halkevinde toplanarak verilen hitabeleri yine sonsuz gözyaşları içinde dinlemişlerdir.
Binlerce köylü ve şehirli saat 14:00'de Cumhuriyet Meydanında toplandı. Halkevi Bandosunun çaldığı İstiklal Marşı ve matem havaları tazimle dinlendikten sonra halkın Ulu Ata'sı için hazırladığı çelenkler Anıt önüne konuldu. Üç öğretmen ve bir gencin, Atamız'ın ebedi varlığı ve hayatı ve eseri hakkında verdikleri heyecanlı söylevler hıçkırıklarla dinlendi. Hep bir ağızdan yolunda hayatlarını feda edecekleri namus ve şeref üzerine ant içtikten sonra, Abide'nin önünde başta bir albay olduğu halde asker, talebe ve bütün halk baş eğerek tazim ve gözyaşları ile geçerek, merasime nihayet verildi." Bolulular, Atasını hiç unutmadı. Her 17 Temmuz ve 10 Kasım'da O'nu hep andı.
-
Benden selam olsun Bolu Bey'ine
Çıkıp şu dağlara yaslanmalıdır
Ok gıcırtısından kalkan sesinden
Dağlar seda verip seslenmelidir
Köroğlu düşer mi yine şanından
Ayırır çoğunu er meydanından
Kır at köpüğünden düşman kanından
Çevrem dolup şalvar ıslanmalıdır
KÖROĞLU HİKAYESİ
Bolu beyi, at meraklısı bir beydir. Atçılıkta usta olan seyisi Yusuf'u, güzel ve cins 'at aramak üzere başka yerlere gönderir. Yusuf günlerce gezdikten sonra, obanın birinde istediği gibi bir tay bulur. Bu tayı doğuran kısrak, Fırat kıyısında otlarken, ırmaktan çıkan bir aygır kısrağa aşmış, tay ondan olmuştur. Irmak ve göllerin dibinde yaşayan aygırlardan olan taylar çok makbuldür, iyi cins at olur.
Yusuf, tayı sahiplerinden satın alır. Yavrunun şimdilik gösterişi yoktur. Hatta, çirkindir bile. Ama ileride mükemmel bir küheylan olacaktır. Yusuf bunu biliyor. Sevinerek geri döner. Bey, bu çirkin ve sevimsiz tayı görünce çok kızar, kendisiyle alay edildiğini sanır. Yusuf'un gözlerine mil çektirir. Tayı da ona verir, yanından kovar. Kör Yusuf köyüne döner. Olanı biteni oğluna anlatır. Bolu Beyi'nden öc alacağını söyler.
Baba Qğul, başlarlar tayı terbiye etmeye. Yıllar geçer. Tay artık mükemmel bir küheylan olmuştur. Rüzgar gibi koşmakta, ceylan gibi sıçramakta, türlü savaş oyunu bilmektedir. Bu arada Kör Yusuf'un oğlu Ruşen Ali de büyümüş, güçlü kuvvetli bir delikanlı olmuştur .O da her türlü şövalyelik oyunlarım öğrenmiş pir babayiğittir.
Bir gece Yusuf, düşünde Hızır'ı götür. Hızır ona yapacağı işi söyler. Hızır'ın önerisiyle baba oğul yola çıkarlar. Bingöl dağlarından gelecek üç sihirli köpüğü Aras ırmağında beklerler. Bu üç sihirli köpükle Yusuf' un hem gözleri açılacak, hem intikam almak için gereken kuvvet ve gençliği elde edecektir.
Bunu bilen oğlu Ruşen Ali, köpükler gelince, babasına haber vermeden, kendisi içer. Yusuf, durumu öğrenince üzülür, ama bir yandan, da sevinir. Kendi yerine oğlu, öcünü alacak bir bahadır olacaktır. Bu sihirli köpüklerden biri körün oğluna sonsuz yaşama gücü, biri yiğitlik, öteki de şairlik bağışlamıştır. Bir süre sonra Yusuf, oğluna öç almasını vasiyet ederek ölür.
Körün oğlu Ruşen Ali dağa çıkar .Gelen geçeni soyar. Ünü yayılmaya başlar .Kendisi gibi kanun kaçakları yanında toplanmaya başlarlar. Artık adı Köroğlu olmuştur. Bolu şehrinin karşısında, Çamlıbel'de, bir kale yaptırır. Küçük bir ordusu vardır. Çamlıbel'de geçen kervanlardan bac alır. Vermeyen kervanları soyar. Üzerine gönderilen orduları bozguna uğratır.
Bir gün, güzelliğini duyduğu Üsküdar Kasapbaşı'sının oğlu Ayvaz'ı kaçırır, Çamlıbel'e getirir, evlat edinir. Başka bir gün, Bolu Beyi'nin bacısı Döne Hanım'ı kaçırır, evlenirler. Aradan yıllar geçer, Bolu'yu basar, yakar, yıkar. Bolu Beyi'nden babasının öcünü alır. Bolu Beyi de Köroğlu'na karşı düzenler kurar. Bir defasında Köroğlu'nu, başka bir seferde de Ayvaz'ı yakalatır. Zindana atar. Ama, Köroğlu ve adamları her zaman hile ve cenkle kurtulurlar.
Köroğlu, ara sıra Gürcistan, Çin gibi uzak ülkelere de seferler açar. Yeni yeni serüvenlere atılır, büyük vurgunlar yapar. Bu arada küçük, fakat heyecanı birçok olay da geçer. Sonunda delikli demir (tüfek) ortaya çıkınca eski bahadırlık geleneği bozulur, dünyanın tadı kalmaz. Ve bir gün Köroğlu, beylerine dağılmalarını söyleyerek Kırklara karışır, kaybolur. Daha önceden Kır-At da sır olmuştur. O Kır-At ki, nice yıllar, olağanüstü bir güçle Köroğlu'na hizmet etmiştir.
Başka bir söylentiye göre, bir Yahudi bezirganın getirdiği tüfekle oynayan beyler, birbirlerini öldürürler. Köroğlu, buna üzülerek kayıplara karışır. Yine bir başka sôylentiye göre de, Köroğlu dağda rastladığı çobanda tüfeği görür. Sorar, ne olduğunu. Aldığı karşılığa inanmaz. Denemek için kendine çevirir, tetiğe dokunur. Ve yaralanarak ölür. Sonra beyleri de dağılırlar..
Yaşlı bir çınar gibi devrilen Köroğlu'nun hikayesi sona erer.
-
1
Kır atım meydan yerinde
Gezer horlayı horlayı
Bir kötü az bin kavgadan
Kaçar zorlayı zorlayı
Kır ata yakışır bunlar
Yiğit geyer demir donlar
Ak gövdeden kızıl kanlar
Akar şorlayı şorlayı
Köroğlu der al kanları
Yere serer çok canları
Eğri kılıç düşmanları
Kırar parlayı parlayı
2
Mert dayanır namert kaçar
Meydan gümbür gümbürlenir.
Şahlar şahı divan açar.
Divan gümbür gümbürlenir.
Yiğit kendini övende
Oklar menzili döğende
Kılıç kalkana değende
Kalkan gümbür gümbürlenir.
Ok atılır kalasından
Hak saklasın belasından
Köroğlu'nun narasından
Dağlar gümbür gümbürlenir.
3
Benden selam olsun Bolu Bey'ine
Çıkıp şu dağlara yaslanmalıdır
Ok gıcırtısından kalkan sesinden
Dağlar seda verip seslenmelidir.
Düşman geldi tabur tabur dizildi
Alnımıza kara yazı yazıldı
Tüfek icad oldu mertlik bozuldu
Eğri kılıç kında paslanmalıdır.
Köroğlu düşer mi yine şanından
Ayırır çoğunu er meydanından
Kır at köpüğünden düşman kanından
Çevrem dolup şalvar ıslanmalıdır
4
Muhanetlik etmek değil karımız
Şehriyar sözüne uyanlardanız
Meydana girende yoktur korkumuz
Kazaya ırıza diyenlerdeniz.
Ödleklerle hoş değidir aramız
Teke tek düşmana varmak töremiz
Muhanete sardırmayız yaramız
Yarayı kendimiz saranlardanız
Bineyidim kır atımın üstüne
Alıyıdım hançerimi destime
Gafili varmayız düşman üstüne
Vakte hazır olun diyenlerdeniz.
Köroğlu'm çıkalım dağlar salına
At sürelim mal yemezin malına
Başım koydum arkadaşın yoluna
Başı dost yoluna koyanlardanız
5
Karşıdan gelen piyade
Bizim eller yerinde mi?
Etekleri çemen olmuş
Karlı dağlar yerinde mi?
Çamlıbel'in koyağında
Sular akar ayağında
Şirin döne yanağında
Siyah benler yerindemi?
Köroğlu der öğündüğüm
Taşlar alıp döğündüğüm
Arka verip sığındığım
Koca çamlar yerinde mi?
6
Kimisi pınar başında
Kimisi yolun dışında
Al giyen onbeş yaşında
İlle mavili mavili
Kimisi dağlarda gezer
Kimisi incisin dizer
Al giyen bağrımı ezer
İlle mavili mavili
Kimisi odun devşirir
Kimisi kahvesini pişirir
Al giyen aklım şaşırır
İlle mavili mavili
Köroğluyum derki’n olacak
Mavili benim olacak
Takdir yerini bulacak
İlle mavili mavili
Hemen mevla ile sana dayandım
Arkam sensin kal'am sensin dağlar hey
Yoktur senden gayri kolum kanadım
Arkam sensin kal'am sensin dağlar hey
Yüce yüce tepesinden yol aşan
Gitmez oldu gönlümüzden endişen
Mürüvvetsiz beyden yeğdir dört köşen
Arkam sensin kal'am sensin dağlar hey
Hep sınadım Osmanlı'nın alını
Bulamadım hergiz gönlüm alanı
Anıcağız sevdiğimin halini
Arkam sensin kal'am sensin dağlar hey
Köroğlu der tepelerden bakarım
Gözlerimden kanlı yaşlar dökerim
Bunca yıldır hasretini çekerim
Arkam sensin kal'am sensin dağlar hey
8
Yurun aslanlarim savas edelim
Buna kavga derler bey ne pasa ne
Haykirip haykirip kelle keselim
Seyreyleyin eli ayagi sasana
Yuru beyler cenge harbi calinir
Iyi kotu bu meydanda bilinir
Kilic deger adam iki bolunur
Nusret bizim beyler neci pasa ne
Gurzun kostegini kola takmali
Arap ati saga sola yikmali
Kargilar mizraklar birden kalkmali
Firsat vermen Arap atlar kacana
Koroglu der durun edek cengimiz
Bundan belli olsun yigit hangimiz
Uc saat surmeli burda hengimiz
Tarih yazin su daglara nisane
9
Eğer kendilerinde erlik var ise
Gelsin doguselim Bolu Beyleri
Kanından susayip candan geçerse
Gelsin doguselim Bolu Beyleri
Atina bindi de eyledi dizgin
Alaylari catip etti mi bozgun
Lesine kondurmak isterse kuzgun
Gelsin doguselim Bolu Beyleri
Kocyigitleri de aldim yanima
Keskin kilicimi taktim belime
Serimden gecmisim bakmam olume
Gelsin doguselim Bolu Beyleri
Karsida durana kalmaz kararim
Dogrulup gelene yoktur zararim
Ya sehitlik ya gazilik dilerim
Gelsin doguselim Bolu Beyleri
Ala sadagimi sundum ozume
Hezaran kalkanim aldim dizime
Koroglu der kan gorundu gozume
Gelsin doguselim Bolu Beyleri
10
Dinle sözlerimi han oğlum Ayvaz
Yükletin kervanı dengine bakın
Erlik meydanına girdiğin zaman
Kuşanın kılıcı gencine bakın
Düşmanın üstüne eyledim akın
Dönüşüm yok zamanın yakın
Fakir fukarayı incitmen sakın
Mal yemez tamahkar zengine bakın
Köroğlu her zaman kurdu meydanı
Ben bilirim yahşi ile yamanı
Aman dileyenden kesmen amanı
Dertli olanların derdine bakın
11
Bağdat'a sefer edenler
Hoylu'm nic'oldu gelmedi?
Turna teline gidenler
Hoylu'm nic'oldu gelmedi?
Bagdat'a sefer eyledim
Hoylu'm da kaldi gelmedi
Acem ile ceng eyledim
Hoylu'm da kaldı gelmedi
Düğünü bozup gidenler
Badeyi süzüp gidenler
Acem ile ceng edenler
Hoylu'm nic'oldu gelmedi
N'olsam koç Köroğlu n'olsam
Hoylu'yu düşümde görsem
N'olaydı da ben de ölsem
Hoylu'm da kaldı gelmedi
..
BOLU Belediye Meydanında Bulunan Köroğlu Heykeli..
-
Mustafa İzzet Baysal, 1907 yılında Bolu'nun Karaçayır Mahallesi'nde dünyaya gelmiştir. Babası Rüştiye Mektebi mezunu Memur Ahmet Canip Efendi, annesi de Bolu'nun Alpagutbey Köyü'nden Hafız Behiye Hanım'dır. İkisi erkek, ikisi kız dört çocuklu ailenin en küçük çocuğu M.İzzet Baysal'dır.
M.İzzet Baysal, ilk ve orta öğrenimini Bolu'da yapmıştır. 1926 yılında İstanbul'da Mekteb-i Sultan-i Nefise'ye ( bugünkü ismi ile Mimar Sinan Üniversitesi ) Mimarlık Bölümü'ne kaydolur ve 1931 yılında Mimar olarak mezun olur. Dar gelirli bir ailenin çocuğu olan İzzet Baysal , 1927 yılında babasını da kaybetmiştir. Ama yılmamış, tatil aylarında ve okurken çeşitli işlerde çalışarak öğrenimini devam ettirmiş ve 411 no'lu diplomayı başarı ile almıştır.
Memuriyet hayatı Bolu Nafıa ( Bayındırlık ) Müdürlüğü'nde Mimar olarak başladı. 1932 yılında birkaç arkadaşı ile birlikte Gerede İlçesi'nin imar planını yaptı.
Daha sonra Ankara'da Milli Müdafaa Vekaleti Hava Müsteşarlığı'nda Mimar olarak çalışmaya başlamıştır. Görevi icabı Eskişehir Hava Meydanı inşaatının koordinatörlüğünü yapmıştır. 1934 yılında bu görevinden istifa eder ve Eskişehir Belediye'sinde Fen işleri Şefi olarak göreve başlar. Aynı yıl Eskişehir Lisesi'nde Coğrafya Öğretmeni olarak görev yapan Çanakkaleli Refika Pınar ile evlenir.
36 yılında Ankara'da serbest olarak çalışmaya başlar. 1939 yılında tek evlatları olan Esin dünyaya gelir.
Ankara'da Azerbaycan temsilcisi Sadri Maksudi Aral'ın ve Medine Muhafızı Fahrettin Paşa'nın köşk projelerini İzzet Baysal yapmıştır.
1939 yılında vatani görevini yapmak üzere Afyon'a gitmiştir ve 1942 yılında tekrar Ankara'ya dönmüştür.
Başlayıp bitirdiği inşaatlara gelince :
Ankara Etlik Veteriner Laboratuarı, Bolu Devlet Hastanesi , Bolu Lisesi, Bolu Ziraat Bankası evleri, Bolu Kız Enstitüsü, Bolu Kapalı Cezaevi, Bolu-Adapazarı yolu üzerindeki Melen Köprüsü inşaatı ve yol inşaatları bunlardan bazılarıdır.
1942 yılında eşi Refika Hanım vefat edince, elindeki mevcut işlerini tamamlayıp , 1943 yılında İstanbul'a gider ve Karaköy'de Perşembe Pazarı'nda sıhhi tesisat ve hırdavat üzerine çalışan bir mağazayı satın alır ve çalışmaya başlar. Aynı zamanda kapı kilitleri imali için küçük bir atölye kurmuştur. Ama bu O'na yetmemiş, dükkanını sattığı "boru ekleme parçaları"nın neden yerli üretimle üretilmediğine kafa yormaya başlamıştır.
İki kere Almanya'ya giderek Temper Dökümü'nün ne olduğu araştırır, bu dökümden imal edilen boru ekleme parçalarının Türkiye'de imali için çalışmalar yapar ve neticede 1950 yılında özel teşebbüsün ilk Mekanize Döküm Fabrikası'nı kurar.
Baysal'ın çok zor şartlarda kurduğu bu fabrika üretime geçer geçmez, Avrupalı şirketler (8 büyük üretici Zürih'te bir kartel oluşturmuşlardır.) Türkiye'nin çiçeği burnunda kuruluşunu batırmaya çalışırlar ve Türkiye'ye yaptıkları ihracata %40 indirim uygulamaya başlarlar. İzzet Baysal, her zaman olduğu gibi azmi, sebatı, çalışkanlığı ve sabrı ile bazı geceler fabrikada yatarak da olsa,bu işin de üstesinden gelmiştir. Hatta , 1970'li yıllarda Avusturya, Almanya , Yunanistan ve Arap ülkelerine ihracata başladı.
1951 yılında İZZET BAYSAL DÖKÜM SANAYİİ MÜESSESESİ adı altında üretime başlayan kuruluş, 1957 yılında bir aile şirketi haline dönüştürülmüştür. İZSAL DÖKÜM SANAYİİ A.Ş. adı altında bugünlere kadar faaliyetini sürdürmüştür.
En büyük yardımcısı 1953 yılında yanına aldığı yeğeni Ahmet Baysal'dır. Hayatta en fazla değer verdiği kişi ise, kızı Esin'dir. 1939 yılında dünyaya gelen Esin, İstanbul Boğaziçi Koleji mezunudur. 1964 yılında aynı kolej mezunu Ankara'nın köklü ailelerinden Avundukların oğlu Cahit Avunduk'la evlenmiştir.
Esin Avunduk, babasını hiçbir zaman yalnız bırakmamış, varlığı ile zor zamanlarda babasına hep destek olmuştur. Vakfın kurucuları arasında olup, aynı zamanda Yönetim Kurulu Üyesi ve Başkan Yardımcısı olarak görev yapmaktadır.
1980 yılı ortalarına kadar bizzat işlerin başında gördüğümüz İzzet Baysal, daha sonra da haftanın 3-4 günü iş yerine giderek işlerini takip etmeye başlamıştır. Gelir Vergisi'nde altın madalya ile ödüllendirilmiş, İstanbul'da Kurumlar Vergisi verenlerin ön sıralarında yer almıştır. 1986 yılında ikinci eşi Nafize Hanım'ı kaybetmiştir. 1986 yılının sonunda İZZET BAYSAL VAKFI'nı kurmuştur. 1994 yılı Eylül ayının sonunda fabrikayı kiraya vererek, iş hayatına son veren İzzet Baysal, tüm birikimlerini ve çalışmalarını İzzet Baysal Vakfı'na yoğunlaştırarak devam ettirmiş, 05-03-2000 tarihinde sabah saat 07:00'da hakkın rahmetine kavuşmuştur. 08-03-2000 tarihinde hiç kimseye nasip olmayan muazzam bir kalabalıkla, kendi arzusu ve Bakanlar Kurulu kararı ile Abant İzzet Baysal Üniversitesi Gölköy Kampüsündeki anıt mezarına, çok sevdiği ve her şeyini adadığı Üniversite gençliğinin kalbine defnedilmiştir.
-
Tasarrufa son derece önem verirdi. Hayatı boyunca israftan kaçmış ve tasarruf bilinci içinde yaşamıştır. O'nun tabağında yemek, bardağında su artırdığını göremezdiniz. Matbu evrakların arka yüzünü müsvedde olarak kullanmadan atmak, O'na göre israftı. O'na göre başarıya ulaşmanın yolu; azim, sabır,sebat , cesaret ve çalışmadır. Randevu yerine herkesten önce giderdi.
Her sabah gazetesini en ince teferruatına kadar okurdu. Ülke meseleleri ile yakından ilgilenirdi. Ancak , politikaya hiç karışmamıştır. O'na göre ülkemiz için gerekenler yeterince yapılmamış ve de yapılmamaktadır.
Polisiye ve macera romanlarını okumayı, tiyatroya gitmeyi severdi. İstanbul Sanat ve Kültür Festivali'nin kurucularındandır. Seyahati, bilhassa gemi ile seyahat etmeyi daha çok severdi. Bahçesi ile bizzat meşgul olurdu. Bir ara kanarya, daha sonraları orkide yetiştirmiştir.
Tevazu sahibiydi. Az konuşup, çok iş yapardı. Bilmediğini öğrenmek, O'nun en önemli vasfıydı. O'nun bu özelliğini giyiminde, yemesinde , içmesinde, oturmasında , kalkmasında yakinen görmek mümkündü.
O'na göre; para iyi bir dost, kötü bir düşmandır. O nedenle onu yerinde ve zamanında kullanmasını bilmek gerekir.
Yani insan paranın esiri olmamalıdır.
Dini inançları çok sağlamdı. Vakit namazlarını evinde veya iş yerinde kılardı. Gündüz kılamadığı namazlarını akşam evinde kaza ederdi. Hac farizası için yerine vekil göndermişti. İnanç konusundaki düşüncesi; Allah ile kul arasına kimsenin giremeyeceğidir.
O'na göre saadet, mutluluk ve başarının on altın anahtarı vardır
1-) Düşünmeye vakit ayır; düşünce güç için kaynaktır.
2-) Eğlenmeye vakit ayır; eğlence gençliğin sırrıdır.
3-) Okumaya vakit ayır; okuma bilginin pınarıdır.
4-) Duaya vakit ayır; dua güç anlarda direnmenin desteğidir.
5-) Sevmeye vakit ayır; sevme yaşamı tatlı kılan şeydir.
6-) Anlaşmaya vakit ayır; anlaşma yaşama güzel bir tat verir.
7-) Gülmeye vakit ayır; gülme ruhun güzelliğidir.
8-) Vermeye vakit ayır; verme günün aydınlığıdır.
9-) İşini yapmaya vakit ayır; iyi iş kişiyi kendine saygın yapar.
10-) Teşekküre vakit ayır; teşekkür yaşam pastasının kremasıdır.
İzzet Baysal; insanların, başarıya ulaşmak için bu "10 Altın Öğüt"e önem vermeleri gerektiğine inanırdı.
-
EĞİTİM TESİSLERİ
1-) Bolu Belediyesi Nafize Baysal Kreşi
2-) İstanbul Sarıyer Belediyesi İzzet Baysal Kreşi
3-) Bolu İzzet Baysal Anaokulu
4-) Bolu Alpagutbey Behiye Baysal Anadolu Mah.İd.M.L
5-) Bolu Seyit Köyü Mehmet Baysal İlkokulu
6-) Bolu Canip Baysal İlköğretim Okulu
7-) Bolu Atatürk İlköğretim Okulu
8-) Bolu İzzet Baysal 50.Yıl İlköğretim Okulu
9-) Bolu Behiye Baysal İlköğretim Okulu
10-) Bolu İzzet Baysal Çıraklık Eğitim Merkezi
11-) Bolu İzzet Baysal Halk Eğitim Merkezi ve Akşam Sanat Okulu (Bilgisayar Donanımlı)
12-) Bolu İzzet Baysal Anadolu Lisesi (donanımı ile birlikte)
13-) Bolu İzzet Baysal Anadolu Lisesi Kız ve Erkek Öğrenci Yurdu (donanımı ile birlikte)
14-) Bolu İzzet Baysal Anadolu Lisesi Öğretmen Lojmanları ( A Blok 8 Daire )
15-) Bolu İzzet Baysal Anadolu Lisesi Öğretmen Lojmanları ( B Blok 8 Daire )
16-) Bolu Mimar İzzet Baysal Anadolu Teknik Lisesi ve Endüstri Meslek Lisesi
17-) Bolu İzzet Baysal Anadolu Otelcilik ve Turizm Meslek Lisesi
18-) Bolu İzzet Baysal Zübeyde Hanım Kız Meslek Lisesi Yurdu ve Defile Salonu
19-) Dr.Tevfik Atay Sağlık Eğitim Merkezi
20-) Emine Baysal Eğitim ve Uygulama Okulu
21-) İzzet Baysal Merkez Anadolu Teknik Lise ve Endüstri Meslek Lisesi ve Yemekhane Bloğu
22-) Canip Baysal Lisesi
23-) Mehmet Baysal Uygulama Okulu
24-) Ticaret Lisesi Bilgisayar Laboratuarı
25-) Çaydurt Çimento İlköğretim Okulu bilgisayar Laboratuarı
26-) Gazipaşa İlköğretim Okulu Bilgisayar Laboratuarı
27-) Sakarya İlköğretim Okulu Bilgisayar Laboratuarı
28-) Canip Baysal lisesi Bilgisayar Laboratuarı
29-) Cumhuriyet İlköğretim Okulu Bilgisayar Laboratuarı
30-) Emine ve Mehmet Baysal Uygulama Okulu Ek Binası
31-) Bolu İzzet Baysal Otelcilik ve Meslek Lisesine 8 Derslikli Prefabrike Okul
32-) Bolu İzzet Baysal Anadolu Lisesi 4 Derslikli Prefabrike Okul
33-) Bolu Abant İlköğretim Okulu 4 Derslikli Prefabrike Okul
34-) Bolu Atatürk İlköğretim Okulu 8 Derslikli Prefabrike Okul
35-) Bolu Atatürk Lisesi 4 Derslikli Prefabrike Okul
36-) Bolu Çaydurt İlköğretim Okulu 4 Derslikli Prefabrike Okul
37-) Bolu İzzet Baysal Endüstri Meslek Lisesi 2 Derslikli Prefabrike Okul
ABANT İZZET BAYSAL ÜNİVERSİTESİ ( AİBÜ )
1-) Fen -Edebiyat Fakültesi
2-) Fen-Edebiyat Fakültesi Laboratuar binaları ve donanımı, Bilgisayar Laboratuarı ve bu laboratuarın tefrişi
3-) Abant İzzet Baysal Üniversitesi Erkek Öğrenci Yurdu ( 800 kişilik )
4-) Abant İzzet Baysal Üniversitesi Kız Öğrenci yurdu ( 800 Kişilik )
5-) Abant İzzet Baysal Üniversitesi Öğretim Elemanları Lojmanı ( A blok , 20 Daire )
6-) Abant İzzet Baysal Üniversitesi Öğretim Elemanları Lojmanı ( B Blok , 20 Daire )
7-) Abant İzzet Baysal Üniversitesi Öğretim Elemanları Lojmanı ( C Blok , 20 Daire )
8-) Abant İzzet Baysal Üniversitesi Öğretim Elemanları Lojmanı ( D Blok , 20 Daire )
9-) Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Tesisleri ( 114 yatak kapasiteli )
10-) Abant İzzet Baysal Üniversitesi Personel ve Öğrenci Yemekhaneleri 2 Blok (2000 kişilik)
11-) AİBÜ Isıtma Tesisleri
12-) AİBÜ Bolu Meslek Yüksekokulu Kantin tefrişi ve Bilgisayar Labaratuvarı
13-) AİBÜ Çok amaçlı Kültür Merkezi donanımları ile birlikte
14-) AİBÜ Kapalı Spor Tesisleri Kompleksi ( Türkiye'de türünün üçüncüsü olan ve İtalyan teknolojisi ile yapılan 2 adet şişme betonarmeyle balon ve ortasında bir daire binası ile meydana gelen bu tesisler, tefrişi ile birlikte)
15-) Bu binaların çevre tanzimi ve yolları vakıf tarafından yaptırılmıştır.
16-) AİBÜ Rektörlük Binası donanımı ile birlikte
17-) AİBÜ Araştırma Görevlileri için Lojman ( E Blok , 20 Daire )
18-) AİBÜ Araştırma Görevlileri için Lojman ( F Blok , 20 Daire )
19-) AİBÜ Araştırma Görevlileri için Lojman ( G Blok , 20 Daire )
20-) Isı Merkezi Binası
21-) Abant İzzet Baysal Üniversitesi Camisi
22-) AİBÜ fen Edebiyat Fakültesi Turgut Gülez Araştırma Laboratuarı
23-) AİBÜ Tıp Fakültesi Hastanesinin temeli 28 Kasım 1998'de Cumhurbaşkanı Sayın Süleyman Demirel tarafından atıldı. İnşaatı devam etmekte olup 2002 yılında hizmete açılacaktır.
24-) AİBÜ Tıp Fakültesi Morfoloji Binası inşaatı 2002 yılında hizmete açılacaktır.
25-) AİBÜ İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi ve Eğitim Fakültesi Bilgisayar Laboratuarı.
SAĞLIK TESİSLERİ VE SOSYAL HİZMET TESİSLERİ
1- 35 adet İzzet Baysal Sağlık Evi (Bolu merkez ve İlçe Köylerinde)
2- Bolu Merkez İlçe 5 No’ lu İzzet Baysal Sağlık Ocağı
3- Bolu Refika Baysal Ana Sağlık Merkezi, Misafirhane ve Hemşire Eğitim Merkezi
4- Bolu İzzet Baysal Acil Servis Ünitesi
5- Bolu Mehmet Baysal Hemşire Eğitim Merkezi
6- Bolu Emine Baysal Hasta Ünitesi
7- Bolu İzzet Baysal Hemodializ Ünitesi
8- Bolu İzzet Baysal Devlet Hastanesi Külliyesi (200 yatak)
9- Bolu Devlet Hastanesi’ne Sterilizatör
10- Bolu Baysal Camii
11- Bolu İzzet Baysal Yaşlılar Evi ve Kız Yetiştirme Yurdu
12- Bolu İzzet Baysal Huzurevi
13- Bolu İzzet Baysal Lojman ve İdare Binası
14- İstanbul İzzet Baysal Huzurevi
15- Bolu İzzet Baysal Devlet Hastanesi Sosyal Hizmet Binası
16- Bolu SSK Hastanesi’ ne Otoanalizatör ve 6 adet Hemodializ Cihazı
17- İstanbul Sarıyer Belediyesi İzzet Baysal Sağlık Merkezi
18- İzzet Baysal Hastanesi Bulvarı (Belediye)
19- İzzet Baysal Kadın Doğum ve Çocuk Hastanesi
İZZET BAYSAL VAKFININ 2002 RAYİÇ BEDELLERİ İLE BU GÜNE KADAR YAPTIRDIĞI YATIRIMLAR TOPLAM : 115 TESİS
72.062.265.000.000 TL.
-
İzzet Baba bir fani olarak ödüllerin en büyüğüne layıktır. Bu eşsizliği ile her Bolulunun kalbinde taht kurmuştur . Bu ad İzzet Baysal adı, Bolu’da hatta yurdumuzda.
Efsaneleşen bir kişilik olarak anılmaktadır. Çünkü O, yardımı; yardım olarak anlayan ender insanlardan biridir.
Üzerine hayır duaları yağdırılan, benzeri az bulunan bir değer, halkımızın baş tacı ettiği ve kendisine “Boluluların Babası”unvanı verilen bir kişi.
Bilindiği üzere Bolu Belediye Meclisi (07.10.1987 tarihi ve 146 sayılı kararıyla) Bolu’da her yıl 11 Mayıs’ı “İZZET BAYSAL ŞÜKRAN GÜNÜ” ilan etmiştir.
Bu itibarla ilk tören 11 Mayıs 1997 Pazar günü saat 11.00’de Bolu Devlet Tiyatrosu’nda yapılmıştır. Halkımızın bu törene katılımı sevindirici ve onurlandırıcı olmuştur.
-
Bolu ve İlçeleri İçin Jeolojik Yapı..
BOLU
Kent ve kentsel gelişme alanları tümüyle alüvyonlardan yapılıdır. Zemini oluşturan malzeme, kentin kuzey yönünde sıkışık, güneye inildikçe gevşektir, yer altı su tablosu yüzeye yakındır. Az hasarlı ya da hasarsız pek çok deprem bilinmektedir.1944 yılındaki depremde kentteki yapıların çoğu ağır hasar görmüştür. Güneyde Ilıcalardan geçen ve çok faal olduğu bilinen fay hattının yakın etkisine uğramamak ve gevşek zeminli kısımlardan kaçınmak için kentin güneye doğru gelişmemesi, jeolojik yönden uygun ve gereklidir. Kent, Türkiye Deprem Bölgeleri Haritası'na göre, I. derece tehlikeli bölge içindedir.
Gerede
Yerleşme ve çevresinde zemin yapı temeli pek zayıf değilse de, faal bir fay hattı kasabanın tam ortasından geçmektedir. 1944 depreminde yerleşme içindeki binaların % 78'den çoğu yıkılmış ya da çok ağır hasar görmüştür. Ayrıca az hasara neden olan ya da hiç hasar vermeyen pek çok depremin olduğu bilinmektedir. Dik yamaçlarda yer yer ve batıda kasabadan çıkan yolla Devlet Yolu'nun kesiştiği yer ve çevresinde heyelan mıntıkaları vardır. Gerede Türkiye Deprem Bölgeleri Haritası'na göre, I. derece tehlikeli deprem bölgesinde yer alır.
Göynük
Yerleşme ile gelişme alanları filişlerden yapılıdır. Bolu ve Abant deprem üst merkezleri etkisindedir. Dik yamaçlarda kaya düşmeleri olabilir. Türkiye Deprem Bölgeleri Haritası'nda 2. Derece tehlikeli bölge içindedir.
Kıbrısçık
Volkanik yapı temel zemini iyi niteliktedir. Sele maruz kalabilecek yerler vardır. Bolu ve Düzce deprem üst merkezleri etkisi altındadır. Türkiye Deprem Bölgeleri Haritası'nda 2. Derece tehlikeli bölgededir.
Mengen
Yerleşmenin yüksek bölümleri, kil, marn, kumtaşı gibi kayaçlardan, alçak bölümleri sel birikintilerinden oluşmuştur. Bolu ve Gerede, deprem üst merkezlerinde olan depremlerin etkisi altındadır. Yerleşme ve çevresinde, taşkınların etkisinde kalabilecek yerler vardır. Mengen Türkiye Deprem Bölgeleri Haritası'na göre 2. Derece tehlikeli deprem bölgesindedir.
Mudurnu
Yerleşme ve yerleşmenin gelişme alanları, genellikle, filişlerden oluşmuştur. Yer yer, volkanik kayaçlara da rastlanır. Dik yamaçlarda, düşebilecek durumda kayalar vardır. Mudurnu Çayı taşkın yapabilir. Bolu ve Abant deprem üst merkezlerinin etkisindedir. Türkiye Deprem Bölgeleri Haritası'nda 2. Derece tehlikeli deprem bölgesindedir.
Seben
Filiş formasyonu, deprem yönünden yapı temeli sağlamdır. Seben Deresi taşkın yapar. Türkiye Deprem Bölgeleri Haritası'nda 2. Derece tehlikeli bölgededir.
Yeniçağa
İlçe Türkiye Deprem Bölgeleri haritasında 1. Derece tehlikeli bölgede yer alır.
Dörtdivan
İlçe Türkiye Deprem Bölgeleri haritasında 1. Derece tehlikeli bölgede yer alır.
-
Merkez Tarih Şiddeti Ölü Sayısı
BOLU-GEREDE 01.02.1944 7.2 3959
(Dedemi bu depremde kaybetmişiz..)
DÜZCE 10.02.1944 5.4
MUDURNU 05.04.1944 5.6 30
BOLU-ABANT 26.05.1957 7.1
BOLU-DÜZCE 12.11.1999 7.2 845
BOLU-YIĞILCA 14.2.2000 5.1
Bolu çevresinde deprem olan yerlerden çoğu zaman etkilenmiştir. Biz Bolular depremle yaşamayı halen öğrendik mi bilinmez ama tek gerçek Bolu deprem bölgesidir. Geçmişte çok sayıda olmuş halen olmakta ve de olucaktırda.. Bu BOLU nun bir gerçeği..
(önce resim koymayı düşündüm. ama daha sonra olayı abartmanın anlamı yok) Bolunun deprem görüntüleri gerçekten dehşet verici olduğu için resimleri koymuyorum. Bolumuzun güzellikleri ile ilerleyen günlerde Bolu'yu anlatmaya devam edeceğim..
- BOLU Konusuna Benzer Konular
- EVet işte Geyik Bölümünün iLK KOnuSu Ve Boardun 28. KonuSu ! 02.03.2004
- Fıkra Bölümü Kuralları 07.03.2004
- Bursa Uludağ Üniversitesi Dil Bölümleri 24.12.2021
- Yeni bölüm !!! OVERLOCKING & BENCHMARK & MODIFIKASYON 13.09.2004
- Tarla Bitkileri Bölümü 21.04.2009