Hamamköy Köyü Kozan Adana
Son güncelleme: 08.03.2011 22:18
-
Hamamköy Köyü Kozan Bilgileri - Hamamköy Köyü Hakkında - Hamamköy Köyü Tanıtımı - Hamamköy Köyü Resimleri
İlçe: KOZAN - İl: ADANA
Köy Muhtarı: ATİLLA ÜNAL
Muhtarlık Erişim Bilgileri:Bilgi Yok
Demografik Bilgiler:
Nüfusu:
2000/1900
1999/2150
İle Uzaklığı:
65 km
İlçeye Uzaklığı:
20 km
Rakım:
55 m
Eldeki bulgulara ve rivayetlere göre Hamam Köyü ahalisinin kahir ekseriyeti, Lek Aşiretindendir. Lek Aşireti için Horasanlı Türkmenler de denilmektedir.
Lek Aşireti mensupları yaklaşık 250 yıl önce Hamam köyüne yerleşmişlerdir. Lekliler, aynı zamanda Hamam Köyünün son dönem ilk sakinleridir. Leklilerin burayı yurt edinmesinden önce köy genelinde herhangi bir topluluğun yaşadığı henüz kanıtlanmamıştır. Büyük ihtimalle köy toprakları bundan önce böğürtlen çalılarınca kaplanmış haldeydi.
Osmanlı tarihi vesikalarında Lek aşiretinden "ekradı-lek" diye bahsedildiği görülür. Buradaki "ekrad" kelimesi, Arapça menşeili Osmanlıca bir kelime olup, kürt ve asi türkmen manalarında kullanılagelen bir adlandırmadır. Şu var ki Osmanlı da milliyet olgusundan ziyade ümmetçilik esası daha güçlü olduğundan ırki mensubiyet çoğu kez gözardı edilmiştir. Ve bu bağlamda birçok konuda olduğu gibi burada da işin milliyet boyutuna bakılmaksızın kürtler ile genelde kürtler gibi doğuda meskun bulunan başıbozuk asi türkmen toplulukları da çok defa aynı anlamda kullanılıp "ekrad" ismiyle tabir edilmiş ve kayıtlara geçirilmiştir.
Lek ya da Lekvanik olarak da adlandırılan bu Aşiretin Anadolu'ya İran'ın Kermanşah bölgesindeki Lekistan ya da Luristan denilen topraklardan geldiği kuvvetli ihtimaldir. Zaten Lek Aşiretinin efradı bugün dahi İran Horasan'dan geldiklerini söylemektedirler.
Tarihi vesikalardan yola çıkarsak Lek aşiretinin hem Ekrad (Kürt) ve hem de Etrak (Türk) olarak tezekkür edildiğini görüyoruz. Öyleki Osmanlı vilayet salnamelerinde Leklerden Bozulus Oğuz aşireti yada Bozulus Türkmenleri olarak da bahsedilmektedir. yani tam bir keşmekeş sözkonusudur. Açıkçası bu karışlıklığın sebebi Osmanlı devletinin millet kesimlerine yada vergi aldığı katmanlara tamamen milliyet zaviyesinden değilde ümmetçi zaviyeden bakmış olmasındandır.
Tarihe bakacak olursak özellikle sunni ümmetçi Osmanlı Devleti ile şii Türkmen Safevi Devleti arasında 1514 yılında cereyan eden Çaldıran savaşı sonrasında mezhep baskıları sebebiyle Anadolu'dan Şah ülkesine (İran) doğru göçler olurken yine bir Türk yurdu olan İran ve Kafkasya'dan da aynı saiklerle Anadolu'ya doğru göçler görülmüştür. Özellikle sunni Türkmen ve Kürt aşiretlerin Anadolu'ya göçleri hız kazanmıştır. Osmanlı-İran savaşlarından sonra Anadolu'ya gelen Lek aşireti Anadolu'nun değişik yerlerine dağılmışlardır. Hatta bu göçler o kadar yoğun olmuştur ki 1700'lü yılların başında Çorum/Yozgat yakınlarında 6-7 bin nüfuslu bir "EKRAD-I LEK İLÇESİ" dahi kurulmuştur. İşte Hamam köyü halkının 1700'lü yılların sonunda Osmanlı devleti tarafından buradan getirilerek Çukurovaya yerleştirildiği sanılmaktadır. Sebebi ise o yıllarda Osmanlının çukurova aşiretleriyle başının dertte olması hasebiyle bölge aşiretlerine yönelik bir süpürme harekatına girişmesi ve süpürülen aşiretlerin yerine doğudan yeni aşiretler getirilmesidir. Hamam köyü halkının doğudan getirilmesi bu bağlamdadır.
Kesin olmamakla beraber Lek Aşiretinin 1750 - 1800 yılları arasında Hamam köyüne geldikleri tahmin edilmektedir. Hatta bu iskandan hoşnut olmayan yöre halkının dertlerine tercüman olan ve bu dönemde yaşamış olan Dadaloğlu hiddetlenerek şu ağıdı yakmıştır.
Yozgat tarafından çıktı da bir paşa, Avşarınan Kürdü yaktı ataşa, çadırcı emeğin gitmesin boşa, beri gel hasmını gör Mecid paşa...
Dadaloğlu'nun burada kürtler diye andığı ahalinin o dönemde Hamamköyü, Arslanlı, Hacılar, Üçdut ve Gökçeyol köylerine yerleştirilen Kırıntılı ve Lek aşiretlerinin olması kuvvetle muhtemeldir. Yukarıda zikredildiği gibi yöre halkı genelde doğudan gelen göçebeleri kürt olarak adlandırmakta olduğundan bu lek aşiretini de hemen kürt diye nitelemekten geri durmamışlardır. Yoksa bu aşiretler yöreye ilk geldiklerinde dahi kürtçe bilmeyip temiz bir horasan türkçesiyle konuşmaktaydılar. Bu iki aşiretten özellikle kırıntılı aşireti Lek aşireti gibi türkmen olmayıp yöre halkı gibi afşar olmasına rağmen genede kürt diye nitelenebilmiştir. Böylece Dadaloğlu'nca yapılan nitelemenin aslında ırki bir anlamının olmadığı ortaya çıkmaktadır.
Tarihi vesikalardan ve rivayetlerden anlaşıldığı üzere Lek Aşireti mensupları özbeöz Horasanlı Türkmenlerden olup, Hamam köyüne ilk yerleştirildiklerinde dahi tek kelime kürtçe bilmiyorlardı. Bugün dahi konuştukları ve öz türkçe olarak tabir ettikleri dillerinde yeralan bazı kelimelerin İran, Azerbaycan, Horasan ve Irak Türkmenlerince de kullanıldığına şahid olunması Hamam köyü halkının türkmenliğine kesin bir delil oluşturmuştur.
Horasanlı Türkmenler olan Hamam köyü ahalisince bugün bile konuşulmaya devam eden öz türkmence kelimelere misal olarak bazı kelimeleri sayabiliriz: ökenmek-taklit etmek, buymak-üşümek,yumak-yıkamak,bayak-demin, acar-yeni, ellam-herhalde, zaar-haralde, çömçe-kaşık, malamat-mahçup, seklem-yarım, peşkir-havlu, yağlık-eşarp, dulda-gölge, bellemek-öğrenmek, çalkamaç-ayran, dölek-düz, dayza-teyze, çaput-bez, Çimmek-yıkanmak, işlik-gömlek, pırtı-kumaş, kösnü-köstebek, baldırcan-patlıcan, ötaan-geçen gün, ürmek-havlamak, pendir-peynir...
Tarih okumalarından öğrenildiği üzere 1800'lü yıllarda Kozan yöresindeki aşiret çatışmaları ve vergi verme noktasında devlete isyanlar had safhaya çıkınca Osmanlı Devleti 1700'lü yıllarda yaptığı gibi yeniden Çukurova aşiretlerini sindirme harekatını başlatır. Böylece 1865 yılında Derviş Paşanın askeri komutasında bölge aşiretlerini tedip için kurulan "Fırka-i islahiye ordusu" ile Kozan aşiretleri ezilmiştir. Bu dönemde Fırka-i İslahiye Ordusunun siyasi önderi olan Ahmed Cevdet Paşa'nın anılarında dahi Kozanda iskan edilen Lek aşiretinin varlığını görmek mümkündür.
İran Horasan bölgesi beş bin yıllık bir türkmen yurdu olmasına rağmen, mezhep anlaşmazlıkları ve kıtlıklar sebebiyle buradan göç eden grupların arasında kürtçe konuşanların ağırlıkta olması türkmen ve kürt diye ayırd edilmeksizin bütün Leklilerin kürt olarak görülmesine mahal vermiştir. Zira Hamam köyüne gelen ahalinin, 250 sene önce bile tek kelime kürtçe bilmiyor olması ve bilakis öz türkmence konuşuyor olmaları buna kuvvetli bir kanıt teşkil etmektedir. Böylece Kozan Hamamköyü halkının İran Horasan Lek bölgesinden gelen Horasanlı Türkmenler olduğu tartışma götürmez bir gerçekliktir.
Kaynak : Vikipedi, özgür ansiklopedi
Kaynak : Yerel Net
Köyünüze ait bilgi ve resimleri bu konu altında paylaşabilirsiniz
- Hamamköy Köyü Kozan Adana Konusuna Benzer Konular
- Yolbulan Köyü Ergani Diyarbakır 27.02.2010
- Adana Kebabi 12.03.2004
- Kaledibi Köyü Hani Diyarbakır 28.02.2010
- Ormankaya Köyü Hazro Diyarbakır 27.02.2010
- Adana Kebap Almanca 18.06.2004
- Plastik Gıda Ambalajı 08.03.2011 22:18