nuri deniz
Üye
28.04.2010
Asteğmen
10.643
Asteğmen
10.643
Hakkında
-
Konu: Balık avı malzemeleriFırdöndü Nedir?
Misinanın veya zincirin gamba almaması için aralara konan bir eksene bağlı olarak dönen iki yarım bakladan oluşan sistemdir.En önemli özellikleri yük altında kolaylıkla dönebilmeleridir. Kendi ekseni üzerinde, en küçük güce uyarak dönebilen, iki halkadan ibarettir. Fırdöndüler genellikle paslanmayan sarı madenden yapılırlar. Fırdöndünün halkalarını birisi genel gövdeye baglanırken diğeri balık tutmamızı saglayacak aparata baglanır. Takımı oluşturan elemanların uygun ve usulüne uygun bağlanmaması durumunda takımın gamlanmasına yani bükülüp kıvrılmasına ve kullanılamaz duruma gelmesine neden olur.
KURŞUNLAR:
Balıkçılıkta ağırlık olarak kullanılan kurşunların çeşitleri:
1:agırlık kurşunu
2:armut kurşun
3:fırdöndülü kurşun
4:kıstırma kurşun
5:klasik kurşun
6:yaprak kurşun
7:ag germe kurşun
8:serpme kurşun
9:mavruka
10:sıyırtma kurşunu
11:gezer kurşun
OLTA İĞNELERİ:
Balık avcılığında en önemli konuların biriside olta iğneleridir.Balığın yakalanmasını sağlayan malzeme olarak her balık türünün farklı boyları için uygun iğne seçimi avcılığın basarili olmasında en önemli etkendir.
İğne seçiminde öncelikle dikkat edilmesi gereken konu kalitedir.Sağlam, paslanmayan, ucu sivri ve düzgün yapılı iğneler seçilmelidir.Piyasada ayni boy ölçüsünde olmakla beraber şekilde pek çok iğne mevcuttur.Ağız kıvrımı ayni olduğu halde sapı uzun-kısa-orta boyda olan çeşitleri vardır.
Bağlantı yerleri halka seklinde olanların yani sıra kütleştirilmiş olanlarda vardır.Renkleri siyah-beyaz-sari-kahverengi olabilmektedir.Oltanın yapısı ne kadar pürüzsüz ve düzgün ise avcılıkta o kadar işlek olur.Uç kısmin kütleşmesi avcılığın basarisiz olmasını bastan kabul etmek demektir.Bu nedenle pek çok basarili avcı iğne üzerinde en ufak bir tereddüdü olduğunda iğneyi hemen değiştirir. Paslı, ucu çok az kütleşse bile iğneyi hemen atarlar ve yenisini takarlar.Zaten iğne günümüzde oldukça ucuza pazarlanmaktadır.Hele kutu ile 50 - 100 tanesi birden alınır ise çok ucuza gelir.Bu nedenle iğnede en ufak bir paslanma, körelme, eğrilme,kırılma belirtisi olan ve olta üzerinde sır çatlaması görüldüğünde bu iğneler tereddütsüz değiştirilmelidir.
Balık avı için olta sekli ve numarası seçiminde tecrübeli olmak gerekir. Bu konuda en iyi tedbir avcılığına gidilecek balık konusunda usta bir balıkçıdan bilgi istemektir. Çünkü Uygun bir olta kullanılmadığı sürece avda basarîli olma sansı hemen hemen hiç yoktur veya azdır.
Olta iğneleri sekil bakımından, her hangi bir şeyin takılmasına ait çengel veya kancalara benzemekteler ise de, gerek çengel gerekse kancadan farklı tarafları vardır.her şeyden önce, bir olta iğnesinin, battığı yerden kolay kolay çıkmaması öngörüldüğü için, uç kısmı çok sivri olmalıdır.ayrıca kanca da iğnenin ters yönde olmak üzere, ikinci bir uç açılmıştır.Buna oltacı deyimi ile " DAMAK " denilmektedir.Damağın, kendisinden beklenen isi görebilmesi için sivri uca şiddetle ihtiyacı vardır.Çünkü sivri uç balığın etine ne kadar çabuk ve fazla girerse , damak, kendisinden beklenen isi, o kadar.İyi başarır.Bu amaç içinde , çok kere olta iğnelerinin uçlarını bileyenlere bile rastlanmıştır.
Olta iğnesini gereği gibi belirlemek ve tarif edebilmek için bir takim isimlerin ve numaraların bilinmesi gerekmektedir.Örneğin bir olta iğnesinin görevi , balığı yakaladıktan sonra da kaçırmamaktır.Bu amacın en uygun şekilde oluşturulabilmesi için , olta iğneleri üzerinde bazı değişiklikler düşünülmüştür.Bir takim gereksinmeler sebebi ile oluşturulan bu değişiklikler birer numara ile belirlenmektedir.Bu tür numaralandırmaya" KALITE ", iğne iriliklerini belirleyen sayılara da " NUMARA " adi verilmektedir. Bir iğne üzerinde oluşturulan herhangi bir değişiklik, bir kalite numarası alır.
Böylece iğneleri binlerce türü arasından, kolayca seçmek ve ayırmak mümkün olur.
Olta iğnelerinin, iriliklerini belirleyen numaralar ise iki bölüme ayrılmaktadır.Birincisi 1 numaranın sağ tarafında kalanlar, ikincisi ise 1 numaranın solunda kalanlardır.Demek ki, iki seri numarası arasında bir merkez nokta vardır.Bu merkez noktayı, bütün iğnelerin bir numarasını taşıyan iriliği oluşturmaktadır.Bir numaradan sağa doğru sıralanan sayılar, iğnedeki küçülmeyi, sola doğru sıralanan sayılarda irileşmeyi gösterir.Ancak her iki sıradaki sayıları söylerken, rakamları birbirine karıştırmamak ve bir deyişle de, İstenilen irilikteki iğneyi belirleyebilmek için, bir numaranın solunda kalan numaraların önüne birer sıfır eklenir.yani bir numara iriliğindeki iğnenin, daha büyüğünü belirlemek için istenilen iğne iriliği numarasının, 1/0, 2/0, 5/0, 7/0, 9/0 .... gibi bir deyim kullanılır.
Örneğin: satıcıdan, uskumru çaparisi donatmak için "bana uskumru iğnesi ver " denilmez.Denilirse, sanatta bilinçli bir kişi olunmadığı anlaşılır.O zaman isteğin yerini bulması, satıcının insafına bağlı kalır.Ama "bana 1795 kalitenin bir veya iki numarasından " ver , denildiği zaman bir yanlışlık olmaz ve istenilen iğneye büyük bir kolaylık ve rahatlık içinde kavuşma olanağı bulunur.
Bir olta iğnesini gereği gibi tanıyabilmek için, olta iğnesi üzerindeki isimlerin bilinmesi gerekir.
Bu isimler sivri uçtan başlamak üzere,
Sivri uç
Damak
Dirsek
Sap
Boyun
Pala ( göz)
olarak belirtilebilir.
Bir olta iğnesinin üzerinde, yanda belirtilen altı özellikten biri yoksa, o iğne olumlu bir avlama aracı değildir.Yalnız bazı paragat ve kakıç iğneleri damaksızdır.Bu iğnelerin kullanıldıkları yerler sinirli olduğu için tarifimizin dışında tutuyoruz.
Olta iğnelerini, özelliklerine göre de aşağıdaki türlere ayırabiliriz.
Palalı iğneler
Delikli iğneler
kertikli iğneler
Benekli iğneler
Bu dört iğneden en çok kullanılanı, Palalı iğnelerdir.Bundan sonra delikli, daha sonrada yapma yem hazırlanmasında veya iğneye yumuşsak yem takılması gereksinmesinde kertikli iğneler kullanılır. Benekli iğnelerin kullanımları veya kullanılış yerleri, çok az olduğundan, fazla bir açıklamaya gerek yoktur. Olta iğnelerinin bu görünümlerinden, iki ayrı oluşum içinde daha oldukları görülür.Birincisi düz ve ikincisice çapraz yapıda olanlarıdır.
Bir herhangi yüzey üzerinde bırakıldığı zaman, bu yüzey üzerinde her noktasından değebilen iğnelere düz, ayni yüzey üzerinde olup sivri ucu havada kalan iğnelere de çapraz iğne adi verilmektedir.
Düz iğnelerin öncelikle kullanılmaları gereken yerlerde, çapraz iğne kullanmak, şüphesiz ki iyi bir girişim olmaz.Örneğin: levrek paragatları ile sürütme sureti ile kullanılan olta takımları, canlı yem kullanılması gereken takımlarda, çapraz iğne kullanılması, bir bakıma doğru değildir.
Bazı olta balıkçıları, çapraz iğnelerin, düz iğnelerden daha kullanışlı olduğunu söylerler.Sebep olarak da çapraz iğnelerin düz iğnelere oranla, baliğin ağzına batma şanslarının daha fazla olduğunu savunurlar.çünkü, yem ile birlikte, baliğin ağzına giren çapraz iğnenin sivri ucu daima yukarıda durduğundan, ağızlanan yem balık tarafından tekrar geri atılmak istense bile, iğne ucu ağzın boşluğundaki deriye hemen ilişir ve hafif bir direnme ile de, daha derine batarak kalır.Halbuki ayni durum düz iğneler için düşünülemez.İğne ağız boşluğu içine yatmış olsa bile, direnme anında bulunduğu yere takılacağı yerde , sıyrılıp çıkar diye düşünürler.
Durum hiç de söylendiği gibi olmamakla beraber, bu derece büyütmeğe de değmez.Böylece olta iğnelerinin kullanıldıkları yerlere göre değerlendirilmeleri gerektiği anlaşılır.
Oltacı dükkanlarında, kutular dolusu gördüğümüz iğneler, şüphesiz ki birbirlerinin aynisi değildir.Bunların ilk bakışta, irili ufaklı oldukları, ebetteki gözden kaçmamaktadır.Ancak burada değinmek istediğimiz husus, olta iğnelerinin, iri veya ufak oluşları değildir.Onlara biraz dikkatlice bakılacak olursa, birbirlerine uymayan, ayrı özellikler içinde oldukları görülür.Bu özelliklerden bazıları;
geniş veya uzun saplı,
Geniş veya dar dirsekli,
Dirseklerinin yuvarlak veya oval biçimli,
olmalarıdır.
Olta iğnelerinin, uzun yada kısa saplı olmaları önemli bir özelliktir.Uzun saplı iğnelerin kullanılmaları gereken yerlerde, kısa saplı iğneleri kullanırsak, ebetteki olumlu bir davranış olmaz. Bilindiği gibi sularımızdaki balık türleri, birbirlerinin ayni değildir.Bilim adamları dünya üzerinde on binden fazla balık türü tespit etmişlerdir.Bunun hiç şüphe götürmez ki, yüzlerce türü de sularımızda yasamaktadır.Her türün kendisine has yasam özelliği ve bu yaşamını sürdürebilmesi içinde kendine has beslenme biçimi vardır.
Bazı balıklar, besinlerini koparıp parçalamak, bazıları ezip öğütmek, bazıları da olduğu gibi yutmak suretiyle alırlar.Besinlerini koparıp parçalamak suretiyle alan balıklara, balıkçılar, canavar adini vermektedirler.Bunlar hırçın ve yırtıcı olarak yasamışlardır.Isırdıkları yemi bir anda koparıp almak gücüne de sahiptirler.Doğa onları bu isi kolaylıkla becerebilecekleri şekilde yaratmıştır.Bu bölüm içerisine giren balıkların, diş yapıları incelenecek olursa, insana ürperti verebilecek olanlarına bile rastlandığı görülür ki, bu dişler, ustura gibi keskin, kerpeten gibi de kuvvetlidir.
Avlanmak istenilen balık, dişliler grubunda ise, takıma konulması gereken iğnelerin, uzun saplı olardan seçilmesine gayret edilir.Hatta bazen uzun saplı iğnelerin kullanılması bile, insani tedirgin eder.
Bu huzursuzluk iğnenin yetmeyeceği inancından gelir.O zaman takıma, çelik tel veya zoka gibi elemanların eklenmesi ön görülür.Diğer yandan öğütücü ve yutucu balıkların avında, bu tür girişimlere gerek yoktur.Çünkü onların diş yapıları, kesip koparma yeteneğinde, değildir ama, bazıları bedenlerden ziyade iğnelerde etkili olabilmektedir.Biçimine getirdikleri takdirde, iğneleri eğip bükebildikleri gibi çöp gibi de kırabilirler.Bu bakımdan, bu türlü balıkların avı öngörüldüğü zaman, kısa saplı, kalın yapılı ve geniş dirsekli iğnelerin seçimine gidilir.
Dirsekleri oval yapılı iğneler, sadece Mersin paraketelerinde kullanıldıkları için, fazlaca önem vermiyoruz.
İğne her ne türlü olursa olsun göreceği is ayni olduğu için zorunluluk halinde birinin olmadığı yerde diğerini kullanma olanağının bulunduğu da unutulmamalıdır. Bunlar tek iğnelerin birleştirilmeleri ile oluşturulur. İkili , üçlü dörtlü hatta altılı olanları bile vardır. Çok uçlu iğnelerin kullanılabilecekleri yerler ikiye ayrılır. Birincisi yapma yemlerle kaşıklarda , ikincisi de seğirtme , yüksük ve çarpma gibi elemanlarda kullanılanlardır. Geceleri canlı yem takılmak sureti ile bazı paraketelerde kullanıldıkları ve hatta tatlı sularda gene canlı yem takılmak sureti ile Turna balığı avında kullanılan olta takımlarına bağlandıkları da görülür. IKILI OLTA IGNELERI Üzerinde iki adet sivri ucu bulunan iğnelerdir. Yapma yem oluşturmada kullanılan ikili olta iğnelerinin takılma şansları zayıf sayılmakta olduğundan pek aranmamaktadır. ÜÇLÜ OLTA IGNELERI Üzerinde üç adet sivri ucu bulunan iğnelerdir. Sekil itibari ile ikili iğnelere bir üçüncüsünün eklenmesi ile oluşturulmuştur. Kaşıklar , yapma yemler , seğirtmeler , yüksükler ve çarpmalarda çok kullanılır. DÖRTLÜ OLTA IGNELERI Üzerinde dört adet sivri uç bulunan iğnelerdir. Bunların görecekleri is üçlü olta iğnelerine de gördürülebileceği için fazlaca aranmamaktadır. ALTILI OLTA IGNELERI Üzerinde altı adet sivri ucu bulunan iğnelerdir. Deniz dibine kaçırılan olta takımları veya herhangi bir şeyi taktırıp alma islerinde kullanılır. Çarpmalarda kullanılması da öngörülmekte ise de çarpmalar yasaklanan bir eleman olmaları nedeni ile üzerinde fazlaca durmayı gerekli görmemekteyiz. ÇOK IGNELI KANCALAR Kalamar ve mürekkep balığı avında kullanılan semsiye oltalarda iğne sayısı 1 merkezde 20 ,iki merkezde ise 40 a kadar çakabilmektedir.
Çarpma: Genellikle balığın çok olduğu yerlerde kullanılan, üç iğneden oluşan ve denizcilikte kullanılan çapaya benzeyen bir malzemedir. Çarpma, tekneden veya dik kıyılardan balığın çok olduğu bölgeye doğru sallandırılır. Balıklar çarpmanın üst kısmından geçerken, çarpma hızla çekilerek balıklar yakalanır.
MİSİNALAR:
Misinalar bilhassa son yüzyılda büyük gelişmeler göstermiştir. Bunun sonucunda özellikleri farklı değişik tür misinalar boy göstermiştir. Bunları beş temel grupta toplamak mümkündür.
Monofilament : Bu tür misinalar standart konvansiyonel naylon misinaları kapsar.
Naylon ve benzeri karbon zinciri tabanlı materyallerden üretilirler. Bu nedenle saydam ve nispeten sağlam olurlar. Her yönden diğerlerinden daha kötü özelliklere sahiptirler. Ama esneklik olarak en önde gidenler bu türlerdir elbette esnek bir misina istiyorsanız. Bazıları kopmadan önce boyunun %40′ı kadar uzayabilir. Diğer taraftan çok büyük bir avantaja sahiptirler çok ucuzdurlar. Monofilamentin bilhassa sağlamlık yönünden geliştirilmesi ile termal monofilamentler silikon benzeri katkılı olanları vs. üretilmiştir. Bunlar biraz daha pahalı olmalarına rağmen son derece sağlamdırlar. Aynı kalınlıkta iki kata yakın yük kaldırabilirler. Esneklikleri gene fazladır. Ama bilhassa hafıza yönünden standart monofilamentten pek iyi netice vermezler.
Monofilamentin en zayıf tarafı düğümlere dayanıksız olmasıdır. Bu yüzden çamaşır ipi bağlar gibi alelade değil yükü çeken hattın en az zedeleneceği şekilde bağlantı yapmak gerekir. Bu ise bilhassa çapari düğümlerinde zor bir iştir. Eğer düzgün düğüm atabilseydik 035 beden yerine 020 rahatça kullanabilirdik sanıyorum.
Bir diğer dezavantaj ise UV ışığa çok hassas olmalarıdır. UV ışık naylon bazlı olan bu misinaların yapısını bozar. Saydamlıkları yavaşça kaybolurken çok kırılgan ve gevrek bir hal alırlar bu yüzden mümkün olduğunca güneş altında tutmamak gerekir. Doğrusu diğer tüm türlerde bir şekilde güneşten etkilenir ama monofilament hemen hepsinden daha fazla
ABD pazarına yönelik olarak üretilen misinalarda çap belirtilmez yerine test yükü verilir. Bu durumda verilen yük değeri aslında sıradan monofilamentin hangi çapta kaldıracağını gösterir.
Örgü misinalar: Çok ince bir kaç monofilamentin veya bahsedilen diğer türlerin saç örgüsü gibi örülmesi ile elde edilirler.
Bu sayede görülebilirlik nispeten azalırken sağlamlık artar. Fiyat ise makul seviyede kalır. Yapıldıkları malzemeye bağlı olsa da esnekliklerinin yüksek olması nedeniyle özellikle çok büyük orkinos ton balığı yada kavgacı balıklar olan yayınlar gibi avlar için en uygun misinalar olurlar.
Fused misinalar : "Fused" terimi çok yeni bir terim olup henüz Türkçe bir karşılıkla raflara çıkmış değil. Bu yüzden orjinal ingilizce adını kullanmayı daha doğru buluyorum.
Bu misinalar monofilamentten daha sağlam olan çeşitli fiber ve polimer malzemelerden üretilirler. Ama fiber kalın olursa kırılgan olur. Bunu önlemek üzere çok ince çok çok ince bir sürü fiber bir araya getirilir termal olarak birleştirilerek yapışmadan birbirine sıkıca sarılması sağlanır. Daha sonra da üzerleri plastik PVC ABS gibi bir materyalle sarılarak paketlenir. Bu misinalar son derece sağlamdır. Hafıza özellikleri çok düşüktür. Ama kolayca eskirler. Özellikle etraflarını saran koruyucu kabuk çabucak sıyrılır. Ayrıca saydamlığın avantajlarına sahip değildirler. Fakat iyi bir monofilamentin kalınlığından çok daha düşük bir kalınlıkta daha fazla yüke dayanabilirler. Bu yüzden suya batma havada süzülme gibi konularda son derece iyidirler. Fiyatları ise monofilamente göre çok yüksek olur.
Fused misinalar farklı fiber türleri ile elde edilebilir. Örneğin örümcek ağının hammaddesi genetik yolla koyunlardan sütleriyle elde edilerek bu işte kullanılabilmektedir. Polyester fiberglass dyneema gibi daha sentetik fiberler de olabilir. Hepsi aynı sağlamlık ve dayanıklılığa sahip değildir. Fakat monofilament ve sıradan örgü misinalarla karşılaştırınca acayip sağlam ve düşük esnekliktedirler.
Batma demişken çoğu fiberin gravite katsayısı sudan düşüktür. Buda misinanın yüzmesine yolaçar. Bu elbette batma açısından bir dezavantajdır. Ama ucuna taktığınız ağırlığı tutacak bir diğer husus misinanın sürtünmesidir. Daha ince misina daha az sürtünme demek olup kurşunun batmasını kolaylaştırır.
Dyneema Misinalar: Dyneema Stren marka misinalarla bu piyasaya girmiş sentetik bir fiber türüdür. Temelde kevlara rakip bir şey ararken Japonya'da geliştirilmiş olup çok sağlam dağcı halatları paraşüt ipleri kurşun geçirmez elbiseler gibi uçtaki işlerde kullanılırlar. Dyneema'nın bazı türlerinden de son derece kaliteli misinalar üretilebilir. Bu noktada piyasada standart dyneema veya kevlar lifleriyle micro dyneema'dan (dyneema'nın misina için en elverişli olan türü) üretilmiş misinalar bulunabilir. Hepside son derece sağlamdır. Dyneema lifleri örgü veya fused şeklinde bir araya getirilebilir. Dyneema/Micro Dyneema tabanlı fused misinalar hafızasız olmakla hiç bir şekilde esnememeleriyle bilinirler.
Dyneema yük dayanımından önce sağlamlığı ile öne çıkar. Sıradan balıkların bu misinayı dişleriyle kesmesi pek mümkün değildir. Böylece lüfer/çinekop levrek turna gibi avlarda çok avantajlı olurlar. Tipik kancaya bağlı çelik tel durumunu bir yere kadar gereksiz hale getirirler. Literatürde bu misinaları kocaman köpekbalıklarının kesemediği yazılıdır. Temel sebep balık ısırınca liflerin yayılıp dişlerinin arasındaki boşlukta kalıyor olmasıdır. Ancak piranha gibi sık ve çok keskin dişlere sahip balıklar bu misinaları bazen kesebilirler. Müren levrek lüfer hani turna gibi bizim sahamıza giren balıkların bu misinaları kesmeleri pek mümkün değildir. Kendi tecrübelerimden maket bıçağının bunu keserken köreldiğini ancak yan keski veya iyi çelikten bir bıçak ile kesmenin mantıklı olduğunu biliyorum.
Daha çok örgü şeklinde kullanılan standart dyneema'lar ise daha sağlam olmalarına karşın çok yumuşak olmalarıyla öne çıkarlar. Yumuşak olmak toplarken atarken vs. daha fazla dikkat gerektirir. Çok kolay düğüm olabilirler. Ama esneyip hafıza sahibi olmadıkları için biraz uğraşıp düğümler açılabilir. O kadar ki igneden misinayı sökmeniz mümkündür. Ama bunu ancak bir dikiş iğnesi vs. marifetiyle halkaları açarak yapabilirsiniz. Sökülen misina sanki hiç düğümlenmemiş gibi olur. Dyneema grimsi beyaz bir renge sahiptir. Buda suda kolay görünmeye vasıla olur. Bu yüzden fosforlu yeşil gri pembe gibi renklere boyanırlar. Ama dyneema boyayı pek iyi tutmaz ve bir süre sonra kendi rengine döner. Kaliteli dyneema misinaları diğerlerinden ayıran etkenlerden biride bu renk tutma konusudur. Bu belki bir avantajda olabilir misinayı permanent kalemle boyayarak farklı renge dönüştürebilirsiniz örneğin.
Florokarbon Misinalar : Bu malzemenin kırılma indisi suya yakındır. Üstelik suyu hiç bir şekilde emmez üzerinde mikroçatlaklar oluşmaz. Bu özelliklerle suyun içinde görünmez olurlar. Haa %100 denemez ama eğer burada bir misina var mı diye aramıyorsanız onu görmeniz farketmeniz nerdeyse imkansızdır. Bazı türler suyun dışında farklı bir polarizasyon şeması gösterir ve nerdeyse parlar. Böylece suyun dışında nerdeyse burdayım diye bağırıp çok iyi görünürken su içinde görünmez olan misinalar elde edilir. Bilhassa ürkek balıklar olan yalnız gezen balıklar turna levrek gibi avlar için ideal misinalardır. Esneklikleri düşüktür. Dayanıklıkları ise sıradan monofilamentlere göre daha yüksek olmasına rağmen dyneema gibi süper misinalardan çok daha düşüktür. Bu özellikleri ile benim görüşüme göre şok çekici ve iğnelerin takıldığı ana takım için ideal misinalardır. Özellikle yoğunluğunun (=ağırlığı) yüksek olması batmasını hızlandırır ve kurşunun daha efektif olmasını sağlar. Fiyatları ise beklenebileceği üzere yüksektir ama çok pahalı denecek kadar fazla da değildir.
Makinalar:
Balıkçılık tarihinde ilk makara kullanımını Thomas Barkerin " The Art of Angling " ( Olta Balıkçılığı Sanatı ) adlı kitabında,1651 yılında Batıda kullanıldığını ve 60 cm.lik bir kamışa bağlanan basit bir makaradan ibaret olduğunu, ayrıca Oryantal resimlerde çinli balıkçıların 12.yüzyılda oltalarında makara kullandıkları betimlemelerinin var olduğunu ve o ana kadar bilinen en eski betimlemenin İsadan sonra 1195 yılına ait olduğunu yazmıştır .
1800 lü yıllara kadar makaralar sadece olta iplerinin basitce toplanmak için sarıldığı bir araç olarak kullanılırken, 19.yüzyıldan sonra hızlı bir gelişme sürecine girip günümüze kadar çok gelişmiş modelleri ortaya çıkmıştır.
Olta makinalarının ortak özelliği, olta ipini tutma ve çekme yeteneğine dayanır. Çalışma prensiplerine bağlı olarak, Savurma ve Sürütme makinalar olarak iki sınıfa ayırırız. Bu iki sınıf arasındaki ayırım, makinaların teknik olarak çalışma sistemlerindeki farklılıktır.
Savurma Makinalar ( Spinning ): Bunlar bildiğimiz makina türü olup ileri-geri hareket eden ve sarma teli vasıtası ile olta ipini dolaylı yoldan makaraya saran makina türüdür.
Çıkrık Makinalar ( Conventional veya Level Wind ): Klasik makinalar olarak bilinen bu tip makinalar çoğunlukla sürütme tekniğindeki avlanmalarda kullanılıp, günümüzdeki gelişmiş modelleri sayesinde ağırlıklı olarakta büyük avlar için tercih edilen makina türüdür.Çalışma prensibi,makaranın olta ipini bir mil üstünde kendi ekseninde dönerek doğrudan sarmasıdır.
Her iki sınıfında avlanma şartlarına göre bir çok ortak ve farklı teknik özelliğe sahip olanları yine aynı sınıflandırma içinde ayrıca değerlendirilir.
Makina seçiminde ilk bakılması gereken teknik veriler, avlanma konumu ( yer ) ve tekniği düşünülerek yapılmalıdır.
1-Çekme oranı ( Makina kolunun bir tur döndürülmesi karşılığı kaç tur makaraya sarım yapabilme yeteneğ i).
2-bir makaranın kapasitesi ( kaç metre olta ipi sarılabildiği ).
3-Çekebildiği ağırlık ve avın direnişi ile frenleme kolu üstünde oluşan baskının verdiği salınım ( kaloma ) ayar yeteneklerinin gücü.
Bu üç temel değerin yanında vites,bilye,gövde alaşım, elektrik motorlu, dişli...vs. değerlerin farklılığı ayrıca extra tercih sebebi olur.
*Vites Devrini düşürdükce çekme kuvvet yeteneği artar, devrini yükselttikce çekmede hız yeteneği artar.
*Hızlı makinalar hafif avlarda, Yavaş makinalar ağır avlarda.
-
Konu: Canlı Yemler/ MamunBalık -Balık Yemi - Karides - Hakkında
Benekli Karides
Vücut tüberkülümsü bir görüntü arz eder. Düz ve mızrak şeklindeki rostrum, baş kısmının üstünden sonuna kadar uzanan ve pek belirgin olmayan bir çıkıntı teşkil etmiştir. Üst tarafı 7-9 dişli, alt kenarı ise dişsizdir. Göz sapları kısadır. I. Antenlerin kaide pulları rostrumdan uzun olup, uçlarında kısa fakat genişçe iki flagellum ihtiva ederler. II. antenler vücut boyundan iki misli daha uzundurlar. Renkleri portakal sarımsı ve mor pembemsi olup daha koyu lekelerle süslüdür.
Son yürüme bacağı çifti üzerined eksopodit yoktur. Karahpasta postorbiter çizgi bulunmaz. Erkeğin 5. çift pereipod (yürüme bacağı) merusunda 1 diken veya diş bulunur. Tüm vücut yüzeyi belirgin şekilde tüylüdür. Post rosteral karen karapasın gerisine kadar uzanır. Erkeğin petasma uçları 2 lobludur.
M.U.= 19 cm.
O.U.= 128-140 cm.
M.A.=
O.A.=
Üreme Zamanları:
Ağustos Eylül Ekim Kasım
-
Konu: Canlı Yemler/ MamunBalık - Balık Yemi - Teke - Hakkında
Karidesin daha ufak boyda olan bir türüdür.Neredeyse şeffaf bir görünümü olan Teke,tatlısu'ların denize dökülen otluk kıyılarında,yosunlu kayalarda,iskele bacaklarında bolca bulunurlar.Çok hareketlidirler.Küçük bir kepçe ile belirtilen yerlerde sıvazlanarak rahatça toplanabilirler.Ancak ağzı kapaklı ,hava alan ,Deniz suyu konulmuş kaplar içinde muhafaza edilmezlerse kolayca zıplayarak kaçabilirler.Özellikle kendisi gibi sığ sularda dolaşan Levrek için iyi bir yemdir.Birçok Balık için iyi bir yemdir ve dayanıklıdır.
-
Konu: Canlı Yemler/ MamunBalık - Balık Yemi - Yengeç - Hakkında
Yengeç, (özellikle Çağonoz çok kullanılan bir yemdir) Levrek ve Çipura avında iş yapan bir yemdir .Yem için ideal çağonaz boyları 2-3 cm.yi geçmemelidir.temin edilmesi pek zor değildir.Kıyılardan kepçe yardımı ile toplanabilir.
Geceleri ise el feneri ile kaya diplerinde bulunan yengeçler toplanabilir.Muhafaza edilebilmeleri için,deniz suyu ile ıslatılmış bir sünger bir kap içerisine konur.Elde edilen yengeçler bu kap içerisinde günlerce ölmeden tutulabilir.Arada bir suyu değiştirilen süngerli (Deniz suyu ile) kaptaki yengeçlerin bir müddet sonra kabuklarının yumuşadığı görülür bu şekilde kabuğu yumuşayan yengeçler iğneye alt kabuklarından takılırlar.İğneden düşmemeleri için ivce bir ip ile sağlamlaştırılabilir.
* Çağanoz kum yengecidir.sığ ve kumluk alanlarda bolca bulunurlar.renkleri sarı ile gri arasıdır.kuyruğunu yüzgeç gibi kullanıp uzun mesafeler yüzebilir.çok büyük boylara erişmezler,ekonomik değerleri olmadığı gibi bol miktarda ağlara dolaşarak balıkçıları uğraştırırlar.
-
Konu: Canlı Yemler/ MamunBalık - Balık Yemi - Midye - Hakkında
İki eşit parçadan oluşmuş, koyu siyahımsı mor renkteki kabuk, dışa doğru bombelidir. Umbosu kabuğun karın kenarına doğru gaga şeklinde uzamış ve nokta şeklini almıştır. Kabuğun ön ve arkası arasında bir paralellik vardır. Ön tarafı ince uzun olup, arkaya doğru genişler. Kabukların ön (alt) kenarı düz, arka kenarı yuvarlaktır. Yatay çizgiler gelişmiştir. Kabukların içi düzgün olup, sırt ve geri bölgeleri arasında uzanan geniş leke bulunur. Bissus denen ipliklerle kendilerini bir mesnede tespit ederler. Menteşe 3-4 dişten oluşur.
-
Konu: Canlı Yemler/ MamunBalık - Balık Yemleri - Dana Burnu - Hakkında
Danaburnu tatlısularda balıkların severek yediği yemlerden birisidir.Gübrelerin arasında,bahçelerde bitki ve sebzelerin kök diplerinde bulunur.Bir kova içerisinde uzun süre canlı olarak tutulabilir.Ancak sıcak ve kuru ortamda değil hafif nemli ve içinde bir miktar yeşillik olan bir kap içerisinde tutulmalıdır.Ayrıca çok sayıda Danaburnu'nu bir arada tutacaksak başının önündeki iki kıskacından birisini koparmak lazımdır.Aksi halde birbirlerine zarar verirler.Büyüklüğüne göre seçilen iğnelere bütün olarak takılır, Arkasından başlanarak öne doğru ilerleyen iğne ensesinden dışarı çıkarılarak kullanılır.
-
Konu: Canlı Yemler/ MamunBalık - Balık Yemleri - Solucanlar - Hakkında
TOPRAK SOLUCAN'I (Oligochaeta)
Tatlısularda balık avlamaya başlayan her balıkçının ilk yemi hemen hemen solucandır.neredeyse hiç bir tatlısu balığının hayır demeyeceği bir yemdir.Kolay bulunması,uzun süre canlı tutulabilmesi ve balığı cezbediciliği oltada canlı durduğu sürece iyi bir yemdir.
Nemli topraklarda,çiçeklerin,bitkilerin kök diplerinde,bulunduğu gibi bir diğer türü olan Gübre solucanı'da adından anlaşılacağı üzere gübrelerin içerisinde bolca bulunur.Akarsu yakınlarında, ya da çeşme civarı gibi nemli yerlerde her mevsimde bolca bulunan toprak solucanları, kürekle toplanabilen, çıkarılması kolay, nemli toprak içerisinde uzunca saklanabilen, özellikle de; sazan, yılan balığı gibi tatlı su balıklarının avında en çok yararlanılan, dayanıklı bir yemdir.Toprak solucanı veya yağmur solucanı. Ilık gecelerde nemli çayırların üzerinde el feneri ile aranır. Toprağın dışına çıkmış olan solucan'lar toplanır. Ormanlık yerlerde nemli yerleri dikkatlice kazarak da bulunabilir. Oldukça irilerini bulmak mümkündür. İğneye bütün veya parçalar halinde de takılabilir. İriliği nedeniyle özellikle yayın avında tercih edilir.
Kıvır kıvır canlı olanları her zaman iş yapabilir. İster kova ister bir bez torba içerisine konulan nemli toprakta uzun süre canlı tutulabilir.
GÜBRE SOLUCANI (Oxyuris)
Genelde büyükbaş hayvanların en az bir haftalık beklemiş gübreleri altında bulunur. Taze gübre de bulunmaz. Gübre yığınının kürekle alt üst edilmesi sonucu bulunup toplanır. Pek iri değildir. Toplaması biraz zahmetlidir ama parlak kırmızı rengi ve kokusu ile ideal bir yemdir. İri balıklar için iğneye bir kaç tane takılabilir, küçük balıklar için tek tek de olur.
-
Konu: Canlı Yemler/ MamunBalık - Balık Yekleri - Kalamar - Hakkında
Olta balıkçılığında KALAMAR ve SUPYA SERT sert olan etleri,parlak ve beyaz görünümlü etleri nedeni ile aranan yemlerdendir.Gövdeleri avlanacak balığın ve kullanılacak iğnenin büyüklüğüne göre şeritler halinde kesilerek,bacakları ise sülük yem olarak bütün olarak iğneye takılırlar.
Vücut uzamış, arka tarafı yuvarlaktır. Yüzgeçleri üçgen şeklinde olup, mantonun geriden 2/3'ünü teşkil eder. Başta, ikisi diğerlerinden daha uzun 10 adet kol üzerinde vantuzlar bulunur. rengi kırmızımtırak ve üzeri kahverengimsi koyu renkli noktalıdır. Erkekler 13, dişiler 16 cm manto boyunda cinsel olgunluğa ulaşır. 50-100 adet yumurtalar jelatin kılıflar içinde kumlu ve çamurlu zeminlerdeki sert zeminlere tespit edilir. Bir dişi 50-60 civarında jelatin kılıf bırakır. Erkekler dişilerden daha hızlı büyür. Temmuz başında derin sulardan sahillere göç eden 7-8 cm boyundaki bireyler, aralık ayında 15-16 cm boya ulaşır.
-
Konu: Canlı Yemler/ MamunCanlı yemler - Mamun - Hakkında
Görünüm olarak küçük bir İstakoz'a benzeyen Mamun,3-4 cm boylarında olup denize dökülen akarsu ağızlarındaki
dalyan bölgelerinde yaklaşık bir metre derinliklerde humuslu ve kumluk alanlarda bol miktarlarda bulunabilirler.Toplaması biraz zahmetlide olsa aslında kolaydır.3-5 metre çaplı bir alanı kaplayabilecek ince gözlü bir ağ ile çevrilen bölge ayakla zeminin karıştılması suretiyle mamunların yerlerinden çıkmaları sağlanır.Suyu bulandırdıktan sonra kepçe gezdirilmek suretiyle mamunlar toplanır.Mamun Çipura ve mercan'ın severek yediği bir yemdir.
-
Konu: Mantarlı Olta NedirOlta - Mantar - Mantarlı Olta - Hakkında
Mantarlı Olta
Hemen her amatörün büyük bir zevkle kullandığı takımlardan biridir bu takımda balığın her dokunuşunu görsel olarak gözlemleye bildiğimiz için büyük bir haz alınarak bu takımla avlanma yapılır.
Mantarlı olta ile yüzeye yakın veya orta suda gezinen ve yemlenen balıklar avlanır ayrıca tabanı kayalık olan faka su derinliği fazla olmayan yerlerde dip balıkları avlamak içinde iyi çalışan bir takımdır.
Bu takımda dikkat edilecek püf noktalar şunlardır kullanacağınız mantar su yüzeyine baskı yapmayacak şekilde olmalı ihtiyaç duyulup ta takılacak olan kıstırma veya yaprak kurşun mantarı batırmayacak ağırlıkta olmalıdır takımda oltaya geçirilen mantar stoperli (sıkıştırmalı) olmalı mantarı oltaya geçirdikten sonra oltanın ucuna çengelli bir fırdöndü takılır ve mantar boyu ayarlanır fırdöndüye 40 cm uzunluğunda bir tek köstek takılır. Misina seçimine gelince olta için 0.25,0.30 luk köstek içinse 0.20, 0.25 lik idealdir.
-
Olta - Plastik - Plastik Yemli- Takım - Hakkında
Bu olta ise sadece teknede kullanılmakta ve yine bizim geliştirdiğimiz bir oltadır, amaç yapay plastik yemleri köstek yardımıyla çoğaltarak balıkların suda dikkatini çekmektir, tekne ile hareket halinde yapılacak avlarda çok iyi sonuçlar alabilirsiniz, yani kendinden çarpma iğneli yapay balıklar değildir. Bu olta ile tekneden yapacağınız avlarda levrek ve akya için iyi sonuçlar alırsınız bu tür oltalar herzaman tek olarak kullanılan yapay balıklardan daha iyidir, hem fiyat bakımından ucuz olmaları hemde çoklu halde kullanıldığında her balık tarafından denizde farkedilmektedir. Oltanın kullanımı şu şekildedir; hareket halindeki teknenin arkasından olta sarkıtılır ve dibe inmesi beklenir, misina yaklaşık 70-80 metre açılır ve uzaktan çekme işlemi başlar, herhangi bir balık yakalandığında (bu genelde 2-3 kilodan aşağı olmaz) misina ağır bir darbeyle elinizden kayar, ancak bu gibi durumlarda oltanın kayalarada takılabileceğini hesap ederek tekneyi süratli sürmemeye gayret edin, balık yakalandığında tek bir bölgede durmayacaktır ve sağa sola manevralar yapacaktır ozaman balığın yakalandığını anlayabilirsiniz
-
Konu: Kıbrıs Oltası NedirOlta - Kıbrıs - Kıbrıs Oltası - Hakkında
standart 10 iğneli kıbrıs takımı, bir balıkçıya gittiğinizde ve kıbrıs istediğinizde size bu oltayı verecektir, kıbrısın tasarlanış nedeni kefalleri avlamaktır. Bu olta ile kullanabileceğiniz tek yem ekmek kabuğu ve içidir ekmek kabuğu kıbrısın mantarına sarılır ve iğneler ekmek kabuğunun hertarafına gelecek şekilde dolanır, dolama bittikten sonra açıkta kalan iğneler ekmek içi ile kapatılır. Oltanın kullanılışı şu şekilde; olta fazla uzağa atılmamalı (en fazla 30-45 metre uzaklık), atıldıktan sonra tek yapmanız gereken kefal sürülerinin ekmeğin başına gelmesini beklemektir, mantara koyduğunuz ekmek kabuğu suyun üzerine kalacaktır bu şekilde kefallerin oltanıza gelip gelmediğini görebileceksiniz, balık yakalandığında oltanın başında balığın çırpınmasını görüceksiniz böyle bir durumda balık yakalanmış olur.
-
Olta - Tek İğneli - Çipura - Takımı - Hakkında
Bu oltamız , çipuranın temel oltasıdır. Genelde büyük düz sinek iğne yerine son zamanlarda sülük ve sarmısak zokalar kullanılıyor, bu olta ile zokayla av verimi oldukça yüksektir.. olta aynı bir canlı yem takmaya uygun levrek oltasını andırıyor ancak levrekte daha büyük, kalın ve beyaz iğne kullanılıyor. Bu olta ile iri çipuralar, iri karagözler ve mırmır avlanabiliyor oltaya yem olarak bizim en çok kullandığımız canlı mamun, ahtapot bacağı yada kalamar kullanabilirsiniz. Oltanın kullanımı ise 2 şekildedir; birincisi yukardaki dip oltasında anlattığımız atıp elle balığın vurmasını beklemek yada oltayı denize attıktan sonra biraz denize boşluk bıiçilecek bir şeyp misinaya ufak bir taş bağlamak ve beklemeye koyulmaktır, taş misinadan atıncaya dek beklenir taş misinadan atarsa balık yakalanmış demektir.
-
Olta - Üç İğneli - Dip Oltası - Hakkında
Gerçektende 3 iğneli olduğundan dolayı bu oltaya dip oltası denmiştir. hem tekne hemde kıyıdan sürekli kullanılan oltalardan biridir, olta dipte çalıştığı için takılma ihtimali herzaman yüksektir özellikle kasnakla avlananlar için bu oran daha da yüksektir, kamışlı oltalarda bu oran en aza inmektedir bu olta ile avlanabilecek balıklar kısaca; çipura, levrek, karagöz, sarpa, ısparoz, mırmır, mercan dır, yem olarak bu oltada sülünes, boru kurdu, mamun, ahtapot bacağı, kalamar, midye, toprak solucanı, salyangoz gibi bir sürü yem kullanabilirsiniz hepsi oltanın amacına uygundur. Oltanın kullanımı ise kolaydır olta denize atıldıktan sonra beklemeye geçilir ve balığın vurması beklenir, balık yemi kaptığında misinayı elinizle ağır vuruşlarla hisseder ve çekildiğini farkedersiniz bu durumda ufak bir hızlı çekip hamlesiyle iğnenin balığın ağzına saplanmasını sağlayabilirsiniz.
Not: Murat Orhan dostuma teşekkürlerimi sunarım.
-
Konu: Mızrak Olta NedirOlta - Mızrak - Mızrak Olta - HakkındaBu takımı pek çok amatör bilemeyebilir bu takım daha çok yöresel olarak kullanılan bir takımdır akarsu ağızlarının denize giriş ağızlarında yüzey balıkları ve kefal avlamak için kullanılır bu takımlar ege deki balık malzemeleri satan mağazalardan alınabildiği gibi amatörler kendileri de bu takımı yapabilmektedirler bu takımın yapılışına kısaca değinecek olursam.
Kargı veya kamış olarak tabir edilen sazlar dan veya elektrikçilerin kullandığı 14 lük borudan yapılır borudan yapılanları içine su girmesin diye iki ucu izole edilir uçlar izole edilmeden önce borunun içine 20 gram kadar kıstırma veya saçma doldurulur ve bir bez parçası veya pamukla bir uca doğru sıkıştırılır borunun ağırlık konularak suyun içinde kalmasını istediğiniz ucuna bir köstek ortaya bir köstek isteğe göre üste de bir köstek konulabilir suyun yüzeyinde kalacak uca misina ile bir halka atılır ve olta bu halkaya çengelli bir fırdöndü ile takılır olta üzerinde göbekten delikli 100 gramlık bir zeytin iskandil (kurşun) takılır bu iskandilin takılmasında ki amaç mızrağın akıntının etkisi ile sürüklenmesini engellemek içindir. Olta misinası 0.40, 0.50 lik köstekler ise 0.20 veya 0.25 lik ten oluşur.
-
Konu: Laplup Olta Takımı NedirOlta - Laplup - Laplup Olta - Takımı - Hakkında
Laplup diye tabir ettiğimiz takım amatörler tarafından mantarının küçük veya büyük olarak tercih edilmesinden ve takım üstünde ufak değişiklikler yaparak farklı isimler altında kullanırlar bundan dolayı yöresel farklılıklar gösterir ben burada sizlere laplup takımını anlatacağım gerektiği zaman üstünde sizler değişiklikler yaparak istediğiniz yerde kullanabilirsiniz bu takım esasen büyükçe bir mantar ve hırsız iğneli tertibin farklı bir versiyonundan oluşur resminden de anlayacağınız gibi bu takımda yüzey balıkları ve kefal avında kullanılır mızrak ve laplup zaman zaman tatlı suda da kullanılabilen takımlardandır.
Takımın oluşumu mızraktaki gibi olta üzerine 100 gramlık bir zeytin iskandil takılır iskandil olta atılırken baskı yapmaması için mantarla iskandil arasına bir fırdöndü takılır ve mantar beden üzerine geçirilir beden yaklaşım 3 metreden oluşur sonra beden üzerine 3 köstek bağlanır ve kösteğin altına 25 gram lık bir zeytin iskandil geçirilip benden ucuna çengelli bir fırdöndü takılır ve bu fırdöndüye de bir köstek daha bağlanır.
-
Konu: Zargana Oltası NedirOlta - Zargana - Zargana Oltası - Hakkında
Zargana balığı bildiğiniz gibi yüzeye yakın yaşayan ve yüzeydeki küçük deniz canlıları ve küçük balıklarla beslenirler bunun içinde zargana oltası yüzeyde kalacak bir şekilde tasarlanır tabii zargana sadece bu oltaylada avlanılmaz zargana çaparisi dediğimiz ipek floş lu iğnelerle dizayn edilmiş çaparilerlede avı aypılır. Bu olta ile avında akyem.sardalya fileto kullanılır.
-
Olta - Saçaksız - Saçaksız Çapari - Oltası - Hakkında
Saçaksız Çapari ( Kıprıs )
Saçaksız çapari olta olarak 0.40 lık beden ise 0.25-0.30 luk misinadan oluşur bu beden üzerine hiç köstek bağlanmadan iğne aralıkları 1-1.5 cm yi geçmeyecek şekilde sıralanarak bağlanırlar iğne sayısı 8-10 dan aşağı olmamalıdır.
Bu çaparide 7-8 numara siyah veya beyaz çapraz mat iğne kullanılır. Akdeniz deki amatörlerce bu çapariye ekmek sarılarak mavri kefal yakalamak için dip kefal çaparisi (Kıbrıs) olarak kullanılır ancak ege ve Marmara da bu çapariye ağırlık bağlanmadan yüzeyde kefal avlamak, ağırlık bağlanır ve sardalye sarması yaparak çipura, karagöz, levrek gibi balıklarında avında kullanılır.
Bu çapariye sardalye şu şekilde sarılır çaparinin (Kıbrıs) en alt iğnesinden başlanarak dairesel olarak iğneler sardalyenin solungaçlarından başlayıp etine saplanıp gizlenerek sardalye boydan boya sarılır sardalyenin kuyruk kısmına beden ile bir kasa bağı atılarak sardalyenin düşmesi engellenir. Özellikle kıyıdan yapılan avlarda çipura, levrek ve karagöz gibi balıkları avlamakta mükemmel sonuçlar verir.
-
Konu: Vargelli Olta
Olta -Vargelli Olta - Hakkında
Vargelli Olta
Bu takım bizlerin hassas balık diye tabir ettiğimiz balıkların avında kullanılır bu balıklar hangileri derseniz denizde levrek, sarıağız, dil balığı, lahos, tatlısuda yayın, yılan balığı, alabalık, turna, gibi balıkları sayabilirim vargelli takımın avantajı iskandilin misina üzerinde rahat hareket
etmesinden dolayı balık yemi ve iğneyi aldığı zaman hiçbir ağırlık hissetmeden misinaya verdiğimiz boşluğu almasını sağlar bu avantajda balığın yemle birlikte iğneyi yutmasını sağlar. Akıntılı sular için idealdir bu takımın tek dezavantajı kayalık ve yosunlu yerlerde çabuk takılmasıdır olta misinası 0.30, 0.35, 0.40, 0.50, 0.60 ğa kadar farklılık gösterir. Beden ve köstekler ise 0.25, 0.30, 0.35, 0.40 lık misinadan oluşur.